Burunda kırmızı nokta, yara, sivilce ve lekelenme
Burun üzerinde beliren kırmızı noktalar genellikle kendiliğinden iyileşmekle birlikte endişe edilmeyecek bir durumdur. Ancak bazı durumlarda cilt kanseri gibi ciddi rahatsızlıkların göstergesi olabilir. Bu yazımızda burunda beliren kırmızı noktaların, yaraların, sivilcelerin ve lekelerin potansiyel nedenlerinden, uygulanabilecek tedavi yöntemlerinden ve ne zaman doktora başvurulması gerektiği hakkında genel bilgilendirme amaçladık.
Burunda akne / sivilce
Burnumuz çok sayıda yağ üreten salgı bezleri içermektedir. Bu durum, ciltte bulunan gözeneklerin tıkanmasına, bakterilerin birikmesine ve cilt lekelerinin oluşmasına daha hassas hale getirmektedir. Oluşan bu akneler genellikle merkezde beyaz leke, kızarıklık, tahriş olmaya eğilim ve hafif şişlik gösterebilir. Bu durumda, kişilerin oluşan sivilceleri sıkmaktan uzak durması gerekmektedir. Akne tedavisinde sıklıkla, yağ ve akneye neden olan bakterilerin ortadan kaldırılması, sivilcelerin temizlenmesine ve tekrar oluşmasını önlemeye yardımcı olmaktadır. Benzoil peroksit ve salisilik asit, akne tedavilerinde kullanılan kimyasallardandır.
Burunda çil veya ben
Cilt pigmentlerinin veya melaninin fazla salgılanması sonucu beliren küçük noktalardır. Bazı insanlar doğuştan çilli olmakla birlikte, zamanla güneşe maruz kalma sonucunda da oluşabilmektedir. Kırmızı olarak beliren çiller sonrasında açık kahverengiye dönmekte ve zamanla güneşlenme süresi arttıkça daha belirgin hale gelmektedirler. Öte yandan, benler küçük cilt lezyonlarıdırlar ve genellikle kahverengi yuvarlak şekillidirler. Çil veya benler için herhangi bir tedavi gerekmemekle birlikte, güneş ışınlarına maruz kalma süresi kısıtlanabilir. Bu durumlarda güneş koruyucuların kullanılması son derece önemlidir.
Benler kendilerine ait kan damarları bulundurmakta ve ilerleyen zamanlarda kansere dönüşme potansiyeli taşımaktadırlar, ancak çiller sadece aşırı salgılanan pigmentlerin birleşiminden oluşmaktadır.
Burunda cilt kanseri
Burunda oluşum gösteren kanserlerin farklı tipleri bulunmaktadır:
- Melanom: Genellik siyah veya kahverengi olan ve yaşam kaybı oranı yüksek olan kanser türlerinden biridir. Tüm cilt kanserlerinin %5'ini oluşturur. Kırmızı tonları, beyaz, pembe veya mavi renkler de gözlenmektedir. Burunda ben olarak beliren melanom, zaman içinde büyüklük, şekil ve renk değişimi gösterebilir.
- Bazal hücreli karsinom: Genellikle yüzde büyüme göstermektedir. Ciltte yama veya tümsek şeklinde beliren karsinomlar kaşınmaya neden olabilir. Ağrıya da sebep olabilir.
- Yası hücreli karsinom: Genellikle siğil benzeri görünümleri olan bu karsinomlar, pullu ve lekeli cilde neden olmakta ve daha çok güneşe maruz kalan bölgelerde (yüz gibi) gözlenmektedir.
Ciltlerinde yukarıda bahsedilen ve büyüme eğilimi gösteren lekelere sahip kişilerin doktora başvurmaları oldukça önemlidir. Kanserli bir yapı olup olmadığını anlamak amacı ile dermatologlar biyopsiyi tercih edebilirler. Kanserin teşhis edilmesinin ardından cerrahi müdahale tercih edilebilir. Alternatif olarak, hücreleri yok edecek ve görünümlerini azaltacak topikal (cilt üzeri krem gibi) ilaçlar reçete edilebilir.
Spider / örümcek anjiyomu
Örümcek benzeri bir görünüme sahip olan bu lezyon, merkezinde kırmızı bir alana sahiptir ve örümcek bacaklarına benzeyen, küçük kan damarlarının çevreye yayılmasıyla oluşur. Sıklıkla burunda görülen bu lezyonlar aynı zamanda yanaklarda da oluşabilir. Siroz, romatoid artrit, aşırı aktif tiroid gibi rahatsızlıkları bulunan insanlarda gözlenmesi daha olasıdır. Bununla birlikte, hamile kadınlarda ve yetersiz beslenen kişilerin de örümcek anjiyom geliştirme riski daha yüksektir. Örümcek anjiyomunu tetikleyen faktörlerin tedavi edilmesi beraberinde lezyonun da ortadan kalkmasına yardımcı olacaktır. Aynı zamanda, özel bir darbeli boya lazerinin kullanımı ile, kırmızı renge sebep olan damarlar yok edilebilir.
Sistemik Lupus Eritematoz (SLE)
Kişinin bağışıklık sistemi hücrelerinin sağlıklı hücrelere saldırması sonucu ortaya çıkan otoimmün bir durumdur. En belirgin belirtisi, burun köprüsü üzerinden iki yanağa yayılım gösteren kelebeğe benzeyen "kelebek döküntüsüdür". Bu durum güneşe maruz kalma durumda kötüleşmektedir.
Gül hastalığı
Rosacea olarak da bilinir. Burun ve yanaklarda kırmızı, düzensiz yumruların gelişmesiyle kendini gösterir. Farklı türleri bulunmaktadır: bazıları şişliklere neden olurken, diğerleri yaygın kızarıklık ile akne sivilcelerine neden olabilir. Bu durumda, antibiyotik ve topikal ilaçlar tedavi amaçlı kullanılabilir. Ayrıca, gül hastalığının tetikleyicisi olan baharatlı yiyeceklerden de uzak durulmalıdır.
Aktinik keratoz
Fazla ultraviyole ışına maruz kalma sonucunda oluşmaktadır. Bu durum ciltte lekelere, kuruma ve pullanmaya, kırmızı, pembe veya beyaz renklenmeye neden olur. Cilt Kanseri Vakfı (Skin Cancer Foundation)’nın araştırmalarına göre aktinik keratozun yaklaşık %5-10’u ileri zamanlarda cilt kanserine dönüşmektedir.
*
