Kanserin 10 temel özelliğinden biri de sınırsız çoğalma kapasitesine sahip olmasıdır. Kanser hücrelerinin çoğunluğunda, sınırsız bölünmeyi sağlayan genlerde mutasyonlar görülür. Eylül 2018'de Cancer Cell'de yayımlanan çalışmada, beyin tümörü glioblastom (GBM) gibi 50 farklı kanser türünde sınırsız çoğalmayı sağlayan genin aktivitesi, crispr tekniği ile durduruldu. Bu çalışma, glioblastom gibi agresif tümörlerde devrim yaratan tedavilerin önünü açabilir.

İlgili Konu:

Araştırmada, GBM hastasından alınan hücreler incelendi. TERT promoter mutasyonlarına sahip olan GBM tümörlerinin çoğalmaları için GABP proteinine bağımlı oldukları görüldü. TERT, telomeraz olarak da bilinen önemli bir enzimdir. Kanser hücreleri telomeraz aktivitelerini yüksek tutarak telomerlerini uzatırlar. Böylelikle sınırsız çoğalabilirler. Araştırmada, GABP proteinin GABPbeta1L adlı parçasının telomeraz genini aktif ettiği tespit edildi. Bu sebeple, araştırmacılar proteinin sadece bir bölümünü (GABPbeta1L), crispr ile ortadan kaldırdı.

İlgili Konu:

Araştırma sonucuna göre, GABPbeta1L adlı gen parçası, crispr ile ortadan kaldırılan hayvan modellerinde tümör büyümesi oldukça yavaşladı.

GABP proteini sağlıklı hücrelerde pek çok fonksiyonu olan bir proteindir. Bu proteinin aktivitesini engellemek vücutta ciddi yan etkilere yol açabilir. Bu bölümü eksik olan GABP proteinin kanser hücrelerinde öldürücü etkiye sahip olduğu, normal hücrelere zarar vermediği görüldü.

Peki bu Çalışma Bize Neyi İfade Ediyor?

  • Bu çalışma ile agresif GBM ve TERT mutasyonlarına sahip diğer kanserler için önemli bir ilaç hedefi bulundu.
  • GBM tümörlerinin % 83'ü TERT promoter mutasyonlarına sahiptir. Telomeraz enzimini hedef alan ilaçlar insanda oldukça toksik bulunduğu için henüz kullanılamamaktadır. Bu çalışma, düşük yan etkili beyin tümörü tedavilerinin önünü açabilir.
  • GBM hücrelerinde sınırsız büyümeyi sağlayan GABPbeta1L'ye karşı 2 tedavi yaklaşımı laboratuvar ortamında geliştirilmektedir. İlk yöntem, GABPbeta1L'yi hedef alan küçük molekül inhibitörleri dizayn etmektir. Diğer yöntem ise CRISPR tabanlı tedavi geliştirmektir. Yani, gen müdahalesi yaparak GABPBETA1L proteinin üretilmesini engellemektedir. Bu çalışmada, insan beyin kanseri hücresi nakledilen fare modellerinde CRISPR yaklaşımı denenmiştir. İki yaklaşımda henüz deneysel aşamadadır. Klinik aşamaya gelmesi için daha fazla analizler gerekmektedir. Çalışmanın diğer tümör modellerinde de denenmesi düşünülmektedir.
  • Beyin tümörü tedavisinde yenilikler – 2017 ve 2018