Cilt kanserleri, tüm kanser türleri içerisinde en yaygın görülenidir, öyle ki tüm kanser vakalarının yaklaşık yarısını cilt kanserleri oluşturmaktadır. Cilt kanserlerinin çoğunun yayılma (metastaz yapma) potansiyeli düşüktür ve sıklıkla erken evrede tespit edilir. Köken aldıkları hücrelere göre genel olarak "melanom" (deriye rengini veren melanosit adlı hücrelerden köken alan) ve "non-melanom" (melanom olmayan) olmak üzere ikiye ayrılır ve cilt kanserlerinin %98 kadarı melanom olmayan türdedir. Melanom olmayan cilt kanserlerinin ise, "bazal hücreli kanser" ve "yassı hücreli kanser" olmak üzere yaygın görülen 2 ana türü vardır.
Bazal hücreli kanserler, cildin dış tabakasında bulunan bazal hücrelerin anormal ve kontrolsüz çoğalmasıyla gelişir ve melanom olmayan cilt kanserlerinin yaklaşık %80’ini bazal hücreli kanserler oluşturur. Güneşten gelen ultraviyole ışınlara fazla maruziyet, gelişimindeki en önemli nedendir. Bazal hücreli cilt kanserleri erken evrede yakalandığında, cerrahi yada radyoterapi gibi bölgesel tedavilerle tamamen iyileşme sağlanırken, bölgesel olarak ilerlemiş (lokal ileri evre) veya uzak dokulara yayılmış (metastatik) bazal hücreli kanserlerde etkili sistemik tedavilere ihtiyaç vardır. Geçtiğimiz günlerde bu konuda önemli bir gelişme yaşanmış ve bölgesel olarak ilerlemiş bazal hücreli cilt kanserleri için Sonidegib (Odomzo) isimli yeni ve etkili bir ilaç FDA tarafından onaylanmıştır. Bir ilacın FDA onayı alması oldukça zor ve uzun bir süreç olmakla birlikte, kar-zarar dengesi adına önemli bir teminattır. Bu yeni ilacın, bölgesel olarak ilerlemiş bazal hücreli cilt kanserinde, cerrahi ya da radyoterapi tedavisinden sonra hastalığı yenileyen veya cerrahi ya da radyoterapi uygulanamayan hastalar için kullanılması öngörülmüştür.
Sonidegib, bazal hücreli kanserlerde aktif olan bir hücre içi mekanizmayı baskılayarak etki göstermektedir. Bu şekilde kanser odaklarının büyümesini durdurur ya da azaltır. Sonidegib’in etkinliği, yapılan klinik bir çalışmayla gösterilmiştir. Çalışmada; bölgesel olarak ilerlemiş bazal hücreli kanser tanılı 194 hastaya Sonidegib verilmiş ve tümörlerindeki küçülme veya kaybolma oranları değerlendirilmiştir. Sonuçta, Sonidegib verilen hastaların yarısından fazlasında tümörde belirgin küçülme veya kaybolma görülmüş ve bu hastaların yarısında etki en az 6 ay sürmüştür, genel olarak da etkinin süresi yaklaşık 2-19 ay arasında değişmiştir. Ayrıca ilacın günlük ideal dozu 200 mg olarak belirlenmiştir.
Sonuç olarak; bazal hücreli cilt kanserleri, en sık görülen cilt kanseri türü olmasına karşın bu hastalığa karşı elimizde yeterince silah yoktur. Erken evrede bölgesel tedavilerle olumlu sonuçlar alınırken, ileri evrelerde tedavi seçenekleri oldukça kısıtlı olmaktadır. Bu noktada, Sonidegib adlı ilacın onaylanması, bu hastalarda oldukça kısıtlı olan tedavi seçeneklerini artırarak gerek bu hastalar için, gerekse gelişmeleri yakından takip eden diğer kanser hastaları için umut vaat eden bir gelişme olmuştur.
