Faslodex (Fulvestrant) Nedir? FDA Onayı, Türkiye Ruhsatı ve Geri Ödeme Durumu
Güncelleme Tarihi: 30.01.2025
- FDA Onaylı: Evet (İlk onay tarihi: 25 Nisan 2002)
- Kutu Adı: Faslodex
- Etken Madde Adı: Fulvestrant
- Uygulama Şekli: İntramüsküler (IM) enjeksiyon
- Sınıfı: Endokrin Tedavi, Östrojen Reseptör Antagonisti
- Kategori: Hedefe yönelik hormonal ajan
- Üretici: AstraZeneca
- Türkiye Dağıtımı: AstraZeneca İlaç San. ve Tic. A.Ş.
- Onaylı Olduğu Kanserler:
- Metastatik meme kanseri:
- Hormon reseptörü (HR)-pozitif, HER2-negatif ileri evre meme kanseri, daha önce endokrin tedavi almamış postmenopozal kadın hastalarda kullanılır.
- Hormon reseptörü (HR)-pozitif metastatik meme kanseri olan postmenopozal kadınlarda, endokrin tedavi sonrası hastalık progresyonu gösteren hastalar için endokrin tedavi olarak kullanılır.
- Hormon reseptörü (HR)-pozitif, HER2-negatif ileri veya metastatik meme kanseri olan kadın hastalarda, palbociclib veya abemaciclib ile kombinasyon halinde, endokrin tedavi sonrası hastalığın ilerlemesi durumunda kullanılır.
- Hormon reseptörü (HR)-pozitif, HER2-negatif ileri veya metastatik meme kanseri olan postmenopozal kadın hastalarda, ribociclib ile kombinasyon halinde, başlangıç endokrin bazlı tedavi olarak veya endokrin tedavi sonrası hastalık progresyonu durumunda kullanılır.
- Metastatik meme kanseri:
Faslodex Nedir?
Fulvestrant etken maddeli Faslodex, metastatik veya ileri evre hormon reseptörü (HR)-pozitif, HER2-negatif meme kanseri tedavisinde kullanılan bir östrojen reseptör antagonistidir. Bu ilaç, özellikle endokrin tedaviye yanıt veren veya progresyon gösteren postmenopozal hastalarda tek başına veya CDK 4/6 inhibitörleriyle kombinasyon halinde kullanılır.
Östrojen Reseptör Antagonistleri Nedir?
Östrojen reseptör antagonistleri, östrojenin kanser hücrelerindeki reseptörlere bağlanmasını engelleyerek büyümesini durduran ilaçlardır. Meme kanseri hücrelerinin bir kısmı, östrojene bağımlı olarak büyüdüğünden, bu ilaçlar kanserin ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olur.
Türkiye Ruhsatı
Faslodex’in ülkemizde T.C. ruhsatlı olduğu durumlar / terapötik endikasyonlar şu şekilde belirtilmiştir:
Hormon-reseptörü pozitif, HER2-negatif olan;
- Daha önce endokrin tedavi almamış, lokal ileri veya metastatik postmenopozal meme kanserinde,
- Adjuvant veya metastatik hastalık için uygulanan anti-östrojen tedavisi sırasında ya da sonrasında hastalığı nükseden postmenopozal meme kanserinin tedavisinde,
- Daha önce endokrin tedavi almamış lokal ileri veya metastatik postmenopozal meme kanseri tedavisinde, bir CDK 4/6 inhibitörü ile kombine olarak kullanımında,
- Daha önce endokrin tedavi görmüş lokal ileri veya metastatik postmenopozal meme kanseri tedavisinde, bir CDK 4/6 inhibitörü ile kombine olarak kullanımda endikedir.
Faslodex Geri Ödemesi Var mı?
Faslodex’in Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından geri ödeme kapsamına alındığı tedavi durumları şu şekildedir:
- Nüks/metastatik meme kanseri tedavisi için birinci sıra aromataz inhibitörü tedavisini 6 aydan daha uzun süre kullandıktan sonra klinik ve/veya radyolojik hastalık progresyonu varlığında ribosiklib veya palbosiklib ile kombine olarak kullanılması halinde Kurumca bedelleri karşılanır. Daha önce fulvestrant tedavisi almış veya adjuvan aromataz inhibitörü tedavisinin ilk 12 ayı içinde relaps yapan veya metastatik hastalık için bir sıradan daha fazla aromataz inhibitörü almış hastalarda kullanılması halinde Kurumca bedelleri karşılanmaz.
- Adjuvan aromataz inhibitörü tedavisi devam ederken (en az 12 ay tedavi almış olmak şartıyla) ya da bu tedavi tamamlandıktan sonraki 12 ay içinde nüks/metastaz görülen hastalarda ribosiklib veya palbosiklib ile kombine olarak kullanılması halinde Kurumca bedelleri karşılanır. Daha önce fulvestrant tedavisi almış veya adjuvan aromataz inhibitörü tedavisinin ilk 12 ayı içinde relaps yapan veya metastatik hastalık için bir sıradan daha fazla aromataz inhibitörü almış hastalarda kullanılması halinde Kurumca bedelleri karşılanmaz.
TİTCK Ek Onayı Alınmadan Kullanılabilecek Endikasyon Dışı İlaç Listesi İçinde Faslodex için Durum Nedir?
- Hormon reseptörü pozitif ve endokrin tedavi (tamoksifen veya aromataz inhibitörlerinden biri: anastrozol, eksemestan veya letrozol) sırasında veya sonrasında nüks gelişen pre/peri/postmenopozal (doğal veya yapay yollarla) lokal ileri veya metastatik meme kanseri olan hastalarda, en az bir tıbbi onkoloji uzman hekiminin yer aldığı tedavi protokolünü gösterir sağlık kurulu raporuna istinaden tüm uzman hekimler tarafından reçete edilmesi halinde Kurumca bedelleri karşılanır.
- Östrojen Reseptörü en az %10 pozitif ve İnsan Epidermal Büyüme Faktörü Reseptörü 2 (HER-2 negatif), pre/peri/postmenopozal nüks/metastatik meme kanseri olan hastalarda en az bir tıbbi onkoloji uzman hekiminin yer aldığı, en fazla 6 ay süreli sağlık kurulu raporuna istinaden tıbbi onkoloji uzman hekimleri tarafından reçete edilmesi halinde aşağıda yer alan kriterler çerçevesinde Kurumca bedelleri karşılanır.
- Nüks/metastatik meme kanseri tedavisi için birinci sıra aromataz inhibitörü tedavisini 6 aydan daha uzun süre kullandıktan sonra klinik ve/veya radyolojik hastalık progresyonu varlığında ribosiklib veya palbosiklib ile kombine olarak kullanılması halinde Kurumca bedelleri karşılanır. Daha önce fulvestrant tedavisi almış veya adjuvan aromataz inhibitörü tedavisinin ilk 12 ayı içinde relaps yapan veya metastatik hastalık için bir sıradan daha fazla aromataz inhibitörü almış hastalarda kullanılması halinde Kurumca bedelleri karşılanmaz.
- Adjuvan aromataz inhibitörü tedavisi devam ederken (en az 12 ay tedavi almış olmak şartıyla) ya da bu tedavi tamamlandıktan sonraki 12 ay içinde nüks/metastaz görülen hastalarda ribosiklib veya palbosiklib ile kombine olarak kullanılması halinde Kurumca bedelleri karşılanır. Daha önce fulvestrant tedavisi almış veya adjuvan aromataz inhibitörü tedavisinin ilk 12 ayı içinde relaps yapan veya metastatik hastalık için bir sıradan daha fazla aromataz inhibitörü almış hastalarda kullanılması halinde Kurumca bedelleri karşılanmaz.
Etki Mekanizması Nasıldır?
- Fulvestrant, östrojen reseptörüne yüksek afinite ile bağlanarak agonist etkisi olmadan reseptör antagonisti olarak çalışır.
- ER’nin ekspresyonunu düşürerek reseptörün hücre içindeki sayısını azaltır ve östrojen sinyalini bloke eder.
- Östrojen bağımlı tümör hücrelerinde büyüme ve proliferasyonu inhibe eder.
- CDK4/6 inhibitörleriyle kombinasyon halinde kullanıldığında, hücre döngüsünün durmasını ve apoptozu (programlanmış hücre ölümü) teşvik ederek kanser hücrelerinin direnç geliştirmesini önler.
FDA (ABD Gıda ve İlaç İdaresi) Onay Tarihçesi
- 25 Nisan 2002:
- AstraZeneca, tamoksifen dirençli metastatik meme kanseri tedavisinde kullanılmak üzere Faslodex için FDA onayı aldı.
- 13 Eylül 2010:
- Metastatik meme kanseri (HR-pozitif, postmenopozal kadınlar) için Faslodex’in yeni dozaj rejimi FDA tarafından onaylandı.
- 28 Ağustos 2017:
- Faslodex, HR-pozitif, HER2-negatif ileri evre meme kanseri için monoterapi olarak kullanım için FDA onayı aldı.
- 15 Kasım 2017:
- Faslodex, ileri evre meme kanseri tedavisinde Abemaciclib ile kombine kullanım için FDA tarafından onaylandı.
Direnç Mekanizması
- Östrojen Reseptörünün Azalmış Ekspresyonu:
- Kanser hücreleri, tedaviye direnç kazanmak için östrojen reseptör düzeylerini düşürebilir, böylece Fulvestrant’ın hedef alabileceği reseptör sayısı azalır.
- G Protein Bağlı Östrojen Reseptörü 1 (GPER) Ekspresyonunun Azalması:
- GPER, östrojen sinyal iletimi ile ilişkili alternatif bir reseptördür. Bu reseptörün azalması, östrojen reseptör antagonisti olan Fulvestrant’ın etkinliğini azaltabilir.
- Hücre Bölünme Proteini Kinaz 6 (CDK6) Ekspresyonunun Artışı:
- CDK6’nın artışı, hücre döngüsünü kontrol eden mekanizmalarda değişikliklere neden olarak kanser hücrelerinin büyümesine ve tedaviye direnç geliştirmesine katkıda bulunabilir.
- Büyüme Faktörü Reseptörlerinin Artışı:
- Kanser hücreleri, Fulvestrant’ın etkisini atlatmak için EGFR (Epidermal Büyüme Faktörü Reseptörü) ve HER2/neu gibi alternatif büyüme sinyali yollarını aktive eden reseptörleri aşırı eksprese edebilir.
Bu direnç mekanizmaları, Fulvestrant’ın etkinliğinin zamanla azalmasına neden olabilir ve bazı hastalar için CDK 4/6 inhibitörleri veya diğer hedefe yönelik tedavilerle kombinasyon kullanılmasını gerektirebilir.
Farmakokinetik Özellikleri
- Emilim
- Fulvestrant oral olarak emilmez. İntramüsküler (IM) enjeksiyon sonrası, plazma doruk seviyeleri yaklaşık 7 gün içinde ulaşılır ve en az 1 ay boyunca korunur.
- Dağılım
- Fulvestrant, vücut genelinde hızla ve yaygın bir şekilde dağılır. İlacın yaklaşık %99’u plazma proteinlerine bağlanır. Bağlandığı başlıca proteinler çok yüksek yoğunluklu lipoprotein (VHDL), düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) ve yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) olarak tanımlanmıştır.
- Metabolizma:
- Fulvestrant, karaciğerde mikrozomal CYP3A4 enzimleri tarafından aktif ve inaktif metabolitlere dönüştürülerek metabolize edilir.
- Sabit durum (steady-state) seviyeleri, ayda bir uygulanan enjeksiyondan 7 gün sonra elde edilir ve en az 1 ay boyunca korunur.
- Ana eliminasyon yolu, hepatobilier sistem aracılığıyla dışkı ile atılımdır (yaklaşık %90).
- Böbrekler yoluyla eliminasyonu ise sadece %1'dir.
- Fulvestrant’ın yarı ömrü yaklaşık 40 gündür.
- Fulvestrant, karaciğerde mikrozomal CYP3A4 enzimleri tarafından aktif ve inaktif metabolitlere dönüştürülerek metabolize edilir.
- Doz Aralığı
- Tek başına veya kombinasyon tedavisinde önerilen doz:
- 500 mg intramüsküler (IM) enjeksiyon şeklinde, 1., 14., 28. günlerde ve ardından 28 günde bir tekrarlanarak kullanılmaya devam edilir.
- 2. Orta derecede karaciğer yetmezliği olan hastalar (Child-Pugh B sınıfı):
- 250 mg IM olarak 1., 14., 28. günlerde ve ardından 28 günde bir tekrarlanarak kullanılmaya devam edilir.
- Böbrek yetmezliği olan hastalarda doz ayarlaması gerekmez.
- Tek başına veya kombinasyon tedavisinde önerilen doz:
İlaç Etkileşimleri
Şu ana kadar iyi tanımlanmış belirgin bir ilaç etkileşimi bildirilmemiştir. Ancak, Fulvestrant CYP3A4 enzimi tarafından metabolize edildiğinden, güçlü CYP3A4 indükleyicileri veya inhibitörleri ile teorik olarak etkileşime girebilir. Bunun klinik önemi tam olarak belirlenmemiştir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Böbrek yetmezliği olan hastalar için doz ayarlaması gerekmez.
- Hafif karaciğer yetmezliği olan hastalar için doz ayarlaması gerekmez. Orta derecede karaciğer yetmezliği olan hastalar (Child-Pugh B sınıfı) için, 250 mg IM dozu 1., 14., 28. günlerde ve ardından ayda bir kez uygulanması önerilir. Şiddetli karaciğer yetmezliği olan hastalarda (Child-Pugh C sınıfı), Fulvestrant’ın güvenliği ve etkinliği çalışılmamıştır.
- Kanama diyatezi, trombositopenisi olan veya antikoagülan tedavi alan hastalarda dikkatli kullanılmalıdır.
- Fulvestrant, immünoassay yöntemiyle yapılan serum estradiol ölçümlerine müdahale edebilir ve yanlış olarak yükselmiş estradiol seviyelerine neden olabilir.
- Gebelik kategorisi D: Fulvestrant, hamile kadınlarda fetüse zarar verebilir. Emzirme önerilmez, çünkü Fulvestrant’ın insan sütüne geçip geçmediği bilinmemektedir.
Yan Etkiler
- Asteni (Halsizlik):
- Fulvestrant kullanan hastaların %25’ine kadarında asteni (halsizlik, güçsüzlük) görülebilir.
- Gastrointestinal Yan Etkiler:
- Fulvestrant tedavisi sırasında hafif bulantı, kusma, kabızlık ve/veya ishal görülebilir.
- Vazomotor Semptomlar:
- Hastaların %20’sinde sıcak basmaları (hot flashes) bildirilmiştir.
- Baş Ağrısı:
- Bazı hastalarda hafif baş ağrısı görülebilir.
- Enjeksiyon Bölgesi Reaksiyonları:
- İlacın intramüsküler (IM) enjeksiyon şeklinde uygulanması nedeniyle, enjeksiyon bölgesinde hafif ağrı ve inflamasyon meydana gelebilir. Bu reaksiyonlar genellikle geçicidir.
- Kas-İskelet Sistemi Yan Etkileri:
- Fulvestrant kullanımıyla sırt ağrısı ve eklem ağrıları (artralji) görülebilir. Ayrıca, bazı hastalarda grip benzeri sendrom olarak kendini gösteren ateş, halsizlik ve kas ağrıları (miyalji) ortaya çıkabilir. Bu yan etki, hastaların yaklaşık %10’unda gözlemlenmiştir.
- Deri Reaksiyonları:
- Kuru, pullanan deri döküntüsü nadir görülen bir yan etkidir.
