Kanser sadece insanlarda görülmez; insanlardan önce yeryüzünde yaşayan dinazorlarda da arkeolojik kanıtlar sonucu kanser oluştuğunu biliyoruz. Bununla birlikte yeni ve dikkat çekici bir araştırmaya göre hayvanlarda kanser oranı artmaktadır. Mayıs 2018'de Nature Ecology and Evolution'da yayımlanan çalışmaya göre, insan aktiviteleri yabani hayvanlarda kanser vakalarını oldukça artırmaktadır.
Fransada bulunan Ekoloji ve Evrim Enstitüsü'ndeki araştırmacılar, hayvanlarda kanser oranlarını inceleyen çalışmaları derlediler. Araştırmada ekosistem açısından kaygı verici sonuçlar ortaya çıktı:
- Hayvanlarda kanser riskini artıran en önemli faktörün çevre kirliliği olduğu tespit edildi. Çevredeki zararlı atıklar, hayvanlarda DNA hasarını artırarak, bağışıklık sistemini bozarak ve hormonal dengeyi etkileyerek kontrolsüz hücre çoğalmasına neden olmaktadır. Kanada’nın Saint Lawrence Nehri'nde yaşayan Beluga türü köpek balıklarının yüzde 27'sinde kirlilik sonucu kanser meydana geldiği görülmüştür. Diğer bir çalışmada, klor içeren tarım ilaçlarının Kalifornia Deniz Aslanları'nda kanser oranlarını ciddi ölçüde arttırdığı tespit edilmiştir. Aynı zamanda, Çernobil Faciası sonucu meydana gelen yayılan radyoaktif parçacıklar sonucu bölgede yaşayan kuşlarda artan sayıda tümör gözlenmiştir.
- Yabani yaşamı tehdit eden en önemli karsinojenler mikroplastikler olarak gösterilmektedir.
- Bununla birlikte hayvanların beslenmeleri de kanser riskini artırmaktadır. Pek çok hayvan, insanların doğaya bıraktığı atıklarla beslenmektedir. Bu gıdalarda gelişen mantarların salgıladığı toksinler ve belirli antibiyotiklerin güneş ışığına maruz kaldıktan sonra karsinojenik hale gelmesi hayvanlar için ciddi bir tehdit haline gelmektedir.
- Yapay ışıklandırmalar hayvanlardaki belirli hormonların salgılanmasını etkileyerek uyku düzenlerini bozmakta ve kanser baskılayıcı mekanizmaları etkilemektedir.
- İnsan yaşamı sonrası doğal yaşamlarını terk etmek zorunda kalan hayvanlarda da kanser riski artmaktadır. Bunun sebebi hayvanlardaki genetik çeşitliliğin azalmasıdır.
Genetik Çeşitliliğin Azalması Kanserleşmenin en Önemli Sebebi'
Kar Leoparları'nda genetik çeşitliliğin azalması kanser yapıcı patojenlere karşı bağışıklık geliştirmelerini engellemektedir. Kaliforniya Deniz Aslanları'nda tek bir gendeki çeşitliliğin azalması, ürogenital (mesane ve idrar yolları) kanserlerin artışıyla ilişkilendirilmiştir. Bu durum belirli tilki ve zebra türlerinde de gözlenmiştir.
Sonuç olarak, insan aktiviteleri - çevre kirliliği ve genetik çeşitliliğin azalması sonucu - yabani hayvanlarda kanser oranları artmaktadır. Bu çalışma ile yabanıl hayatı korumaya yönelik uygulamaların hayatı geçirilmesi gerekliliği vurgulanmıştır.
Sizlerle insan faaliyetlerinin dünya sularını ve burada yaşayan canlıları nasıl kirlettiğine dair çarpıcı bir örnek göstermek istiyoruz. Aşağıdaki fotoğraf, köpek balığı heykel-enstelasyon (yerleştirme) sanatı ürünü olarak, doğaya verdiğimiz zararı gerçek ve sert bir dille ifade ediyor.
Sanatın tek amacı estetik olanı göstermek değildir; önemli problemleri politik bir dille ifade etme aracı olarak da yukarıdaki çalışma başarılı bir sanat örneğidir.
