Antikor tedavisi, kanserli hücreleri tanımak ve yok etmek üzere dizayn edilen antikor adlı proteinlerin kullanılmasını içeren bir immünoterapi çeşididir. Son zamanlarda, özellikle immunoterapideki gelişmelerle birlikte farklı kanser türlerine karşı antikor tedavisi geliştirmeye yönelik çalışmalar artmıştı. Ağustos 2018’de Cancer Cell dergisinde yayımlanan çalışmaya göre over (yumurtalık) kanser hücresinde iki farklı proteini birden hedef alan antikor geliştirildi (dual-specificity targeting).

Antikor tedavilerinin yumurtalık kanserinde ve diğer solid (katı, kan kanseri olmayan) tümörlerdeki başarısı önceki çalışmalarda gösterilmiştir. Ancak tedavinin etkinliğini engelleyen önemli faktörler mevcuttur. Tümör mikroçevresinde bulunan hücrelerin varlığı antikorların kanser hücresine ulaşmasını engellemektedir. Bu çalışmada tümör mikroçevresi bariyerini geçmek için yeni bir çift etkili antikor geliştirildi.

İki uçlu olarak geliştirilen bu antikor yumurtalık kanserinde iki farklı proteini hedef alıyor. Antikorun bir ucu folat reseptör alfa 1 (FOLR1) adlı yumurtalık kanserinde aktivitesi fazla olan proteini hedef almaktadır. Antikor diğer ucu ise ölüm reseptör 5 proteinine bağlanarak hücre ölümünü sağlamaktadır. Böylelikle tek bir antikor hem kanser hücresini tanıyarak hem de kanser hücresinde ölüm mekanizmasını başlatarak çalışmaktadır.

Geliştirilen antikorlarla laboratuvar hayvanlarında yapılan testlerde; çift uçlu antikorların diğer antikorlara göre 100 kat etkili olduğu tespit edildi.

Peki bu çalışma bize neyi ifade ediyor?

• Antikor tedavileri, genetik tekniklerle kanser hücrelerini hedef alacak antikorları kullanır. Bu sebeple, bu tedavilere hedefe yönelik tedaviler denir. Bu çalışmada yumurtalık kanserini etkili bir şekilde hedef alacak iki uçlu antikor geliştirildi.

• Yumurtlalık kanserleri antikor tedavilerine karşı önemli bir direnç mekanizması geliştirmiştir. Tümör mikroçevresinde düşük oksijen seviyesi bağışıklık sistemi hücrelerinin yaşamasını ve normal bir şekilde çalışmasını engellemektedir. Yeni antikorlarla, bu bariyer aşılabilir.

• Geliştirilen yeni antikorlar yan etkilerin azaltılmasına da yardımcı olabilir. Günümüzde kullanılan antikorların pek çoğu hızlıca kan akışını terk ederek karaciğerde birikir ve toksisiteye (yan etki) neden olur. Kansere özgü geliştirilen yeni antikorların sadece kanser hücresini hedef alarak "hedefe yönelik" kanser tedavisi sunmaktadır.