Kabazitaksel (Jevtana) Nedir? FDA Onayı, Türkiye Ruhsatı ve Geri Ödeme Durumu

• FDA Onaylı: Evet (İlk onay tarihi: 17 Haziran 2010)
• Kutu Adı: Jevtana (orjinal ticari kutu adı), Cabatax (Türkiye'de bulunan jenerik), Neutaxan (Jenerik)
• Etken Madde Adı: Kabazitaksel
• Uygulama Şekli: İntravenöz (IV) infüzyon
• Sınıfı: Taksoid, antimikrotübül ajan
• Kategori: Kemoterapi ilacı
• Üretici: Sanofi-Aventis (orjinal molekülün üreticisi)
• Türkiye Dağılımı: Sanofi (Jevtana), Koçak Farma (Cabatax), Gensenta (Neutaxan)
• Onaylı Olduğu Kanserler: Metastatik kastrasyona dirençli prostat kanseri (özellikle dosetaksel bazlı tedaviye dirençli olan hastalarda)

---

Jevtana Nedir?

Jevtana, yarı sentetik bir taksan türevi olan kabazitaksel etken maddesiyle, metastatik kastrasyona dirençli prostat kanseri tedavisinde kullanılan bir antimikrotübül kemoterapi ilacıdır. Özellikle dosetaksel tedavisine dirençli hastalarda kullanılır.

Etki Mekanizması:

• Jevtana, yew ağacının iğnelerinden elde edilen bir öncül maddeyle üretilen yarı sentetik bir taksan türevidir.
• İlacın etkisi, hücrelerdeki tubulin proteinine bağlanarak mikrotübüllerin toplanmasını teşvik ederken aynı anda parçalanmasını engellemesine dayanır. Mikrotübüller, hücre bölünmesi için gerekli olan hücresel yapılar olduğundan, bu mekanizma kanser hücrelerinin bölünmesini ve çoğalmasını durdurur.
• Jevtana, hücre döngüsünün özellikle mitotik (M) fazında aktif olan bir ajan olup, bu aşamadaki hücresel işlevleri engeller ve bu sayede tümör büyümesini engeller.

---

FDA (ABD Gıda ve İlaç İdaresi) Onay Tarihçesi

• 17 Haziran 2010: Jevtana (Kabazitaksel), daha önce docetaksel bazlı kemoterapi ile tedavi görmüş metastatik kastrasyona dirençli prostat kanseri olan hastaların tedavisi için FDA tarafından onaylandı. Bu onay, öncelikli değerlendirme (priority review) süreci ile verilmiştir.

---

Türkiye Ruhsatı

Jevtana'nın ülkemizde T.C. ruhsatlı olduğu durumlar / terapötik endikasyonlar şu şekilde belirtilmiştir:

Terapötik Endikasyonlar:

• Jevtana, prednizon veya prednizolon ile kombine olarak, daha önce docetaksel içeren bir rejimle tedavi edilmiş metastatik kastrasyona dirençli prostat kanserli hastaların tedavisinde endikedir.

Tedavi süresi: Hastalık ilerlemesine veya tolere edilemeyen toksisitelerin gelişimine kadar devam eder. Belirlenmiş bir maksimum tedavi süresi yoktur, ancak düzenli olarak hasta izlenmeli ve yan etkiler göz önünde bulundurulmalıdır.

---

Jevtana Geri Ödemesi Var mı?

Jevtana'nın Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından geri ödeme kapsamına alındığı durumlar şunlardır:

• Endikasyon: Metastatik kastrasyona dirençli prostat kanseri olan ve daha önce docetaksel içeren bir kemoterapi rejimi ile tedavi edilmiş ECOG performans durumu 0-1 olan yetişkin hastalarda,progresyonun PSA ve görüntüleme yöntemleri ile gösterildiği hastalarda prednizon veya prednizolon ile kombinasyon halinde kullanımı geri ödeme kapsamındadır. Bu tedavi, docetaksel tedavisine yanıt vermeyen veya hastalığı ilerleyen hastalar için SGK tarafından karşılanır.
• Tedavi Süresi: Hastalık ilerlemesine veya tolere edilemeyen toksisite gelişimine kadar SGK tarafından geri ödeme kapsamındadır. Tedavi süresi, hastanın ilaca verdiği yanıta ve genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilir.

Fiyatı: Ekim 2024 itibarıyla JEVTANA 60mg flk eczane satış fiyatı: 59,330.74 ₺

---

Direnç Mekanizması:

• Tubulin’de değişiklikler: Kabazitaksel, hücrelerdeki mikrotübüllere bağlanarak kanser hücrelerinin bölünmesini durdurur. Ancak bazı kanser hücrelerinde tubulin proteininde yapısal değişiklikler meydana gelir ve bu da ilacın bu proteine bağlanma kapasitesini azaltır. Bu durumda, hücreler ilaca karşı direnç geliştirir.
• P-glikoprotein taşıyıcı sistemi: P-glikoprotein, hücrelerden yabancı maddeleri (ilaçlar gibi) dışarı atmaya yardımcı olan bir taşıma sistemidir. Diğer taksan sınıfı ilaçlar bu sisteme güçlü bir şekilde yakalanır ve hücre dışına atılır, bu da ilacın etkinliğini azaltır. Kabazitaksel ise bu taşıma sistemi tarafından çok güçlü bir şekilde dışarı atılmadığı için, diğer taksanlara direnç gösteren tümör hücrelerinde etkili olmaya devam edebilir.

Emilim

• Jevtana, sadece intravenöz (IV) yol ile uygulanır, bu nedenle oral biyoyararlanımı yoktur.

Dağılım

• Jevtana, tüm vücut dokularına geniş bir şekilde dağılır ve kan-beyin bariyerini geçer. Plazma proteinlerine %89-92 oranında bağlanır.

Metabolizma

• Jevtana, büyük ölçüde karaciğerde metabolize edilir (%95’ten fazla). Metabolizması esas olarak CYP3A4 ve CYP3A5 enzimleri tarafından gerçekleşir. Aynı zamanda CYP2C8 tarafından daha az oranda metabolize edilir. Vücutta yaklaşık 20 farklı metabolit oluşur.
• Uygulanan dozun yaklaşık %24'ü değişime uğramadan (orijinal formunda) atılırken, büyük bir kısmı (%76) metabolitler halinde atılır. İlacın böbreklerden atılımı azdır ve uygulanan dozun %4'ünden azı böbrek yoluyla atılır. İlacın terminal yarı ömrü yaklaşık 77 saattir. 1 saatlik infüzyondan sonra uygulanan dozun %80’i 2 hafta içinde atılır.

Doz Aralığı

• Önerilen Doz: Jevtana’nın önerilen dozu, her 3 haftada bir, 1 saatlik intravenöz infüzyon şeklinde 20 mg/m²’dir. Tedavi, oral olarak günlük 10 mg prednizon ile birlikte verilir.
• Maksimum Doz: Yüksek doz (25 mg/m²) yalnızca bu dozu tolere edebilecek, klinik durumu uygun olan hastalarda uygulanabilir.

---

İlaç Etkileşimleri

• CYP3A4 enzim inhibitörleri (ketokonazol, itrakonazol, klaritromisin, atazanavir, indinavir, nefazodon, nelfinavir, ritonavir, sakinavir, telitromisin, vorikonazol gibi ilaçlar), kabazitakselin vücuttaki metabolizmasını yavaşlatarak, kandaki ilaç düzeylerini artırabilir. Bu da kabazitakselin etkilerini güçlendirebilir ancak aynı zamanda yan etki riskini de artırabilir.
• CYP3A4 enzim indükleyicileri (fenitoin, karbamazepin, rifampisin, fenobarbital ve St. John’s Wort gibi ilaçlar), kabazitakselin metabolizmasını hızlandırarak, kandaki ilaç düzeylerini düşürebilir. Bu da ilacın etkinliğini azaltabilir ve tedavinin beklenen sonucunu engelleyebilir.

---

Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar

1. Aşırı Duyarlılık Reaksiyonları: Kabazitaksel veya polisorbate 80 içeren ilaçlara karşı ciddi aşırı duyarlılık reaksiyonları olan hastalarda kullanımı kontrendikedir.
2. Hematolojik İzlem: Tedavi sırasında haftalık olarak tam kan sayımları yapılmalı, nötropeni riski olan hastalar yakından izlenmelidir. Özellikle risk faktörleri taşıyan hastalarda (65 yaş üzeri, zayıf performans durumu, kötü beslenme durumu, yoğun radyoterapi öyküsü olanlar) G-CSF profilaksisi düşünülmelidir.
3. Önceden Hazırlık (Premedikasyon): Alerjik reaksiyonları önlemek amacıyla hastalara tedavi öncesinde antihistamin, kortikosteroid ve H2 antagonistleri ile premedikasyon uygulanmalıdır.
4. Şiddetli Hipersensitivite Reaksiyonları: Tedavi sırasında ciddi alerjik reaksiyonlar ortaya çıkabilir. Bu durumda tedavi hemen durdurulmalıdır. Daha önce ciddi hipersensitivite reaksiyonu gelişen hastalarda tekrar Jevtana uygulanmamalıdır.
5. Karaciğer Yetmezliği: Hafif karaciğer fonksiyon bozukluğu olan hastalarda dikkatli kullanılmalıdır. Orta dereceli karaciğer yetmezliği olan hastalarda doz 15 mg/m²’ye düşürülmelidir. Şiddetli karaciğer yetmezliği olan hastalarda kullanımı kontrendikedir.
6. Böbrek Yetmezliği: Hafif, orta veya şiddetli böbrek yetmezliği olan hastalarda doz ayarlaması gerekmez. Ancak son dönem böbrek hastalığı olan veya diyaliz gerektiren hastalarda veri bulunmadığı için dikkatle kullanılmalıdır.
7. Hamilelik ve Doğum Kontrolü: Jevtana gebelik kategorisi D’dedir. Erkek hastalar, tedavi sırasında ve son dozdan sonraki 4 ay boyunca etkili doğum kontrolü kullanmalıdır.

---

Yan Etkiler

1. Miyelosüpresyon (Kemik İliği Baskılanması): Doz sınırlayıcı en önemli yan etkidir. Bu durum ciddi nötropeniye neden olabilir. Ayrıca trombositopeni (düşük trombosit sayısı) ve anemi (düşük kırmızı kan hücresi sayısı) de gözlenebilir.
2. Aşırı Duyarlılık Reaksiyonları: Tedavi sırasında yaygın deri döküntüleri, kızarma, eritem, düşük tansiyon, nefes darlığı ve bronkospazm gibi aşırı duyarlılık reaksiyonları gelişebilir. Bu reaksiyonlar genellikle infüzyonun ilk dakikalarında görülür ve en çok ilk ve ikinci infüzyon sırasında ortaya çıkar.
3. Gastrointestinal Yan Etkiler: İshal, mide bulantısı, kusma, kabızlık, karın ağrısı, tat değişiklikleri ve iştah kaybı en sık görülen gastrointestinal yan etkilerdir.
4. Yorgunluk ve Astenia (Güçsüzlük): Yorgunluk ve genel güçsüzlük hissi sık karşılaşılan yan etkiler arasındadır.
5. Nörotoksisite: Özellikle periferik nöropati, baş dönmesi ve baş ağrısı gibi nörolojik semptomlar görülebilir.
6. Kas ve Eklem Ağrıları: Miyalji ve artralji (kas ve eklem ağrıları) sık görülen yan etkiler arasındadır.
7. Kardiyak Toksisite: Aritmiler, düşük tansiyon (hipotansiyon) ve periferik ödem (şişlik) gibi kardiyak yan etkiler görülebilir.
8. Saç Dökülmesi (Alopesi): Hastaların yaklaşık %10'unda saç dökülmesi (alopesi) görülür.
9. İdrar Yolu Yan Etkileri: Hematüri (idrarda kan) ve dizüri (ağrılı idrara çıkma) sık karşılaşılan yan etkiler arasındadır. Nadir olarak böbrek yetmezliği de görülebilir.

---