Marie Curie – bilimde azmin ve başarının sıra dışı öyküsü

Bilim tarihi hayranlık verici bilim insanları hikayeleriyle doludur. Marie Curie ise ayrı bir yere sahiptir bilim ve insanlık tarihinde. Bu güzide insan, Nobel Ödülü’nü alan ilk kadın bilim insanı olmanın yanı sıra, bu ödülü iki farklı bilim dalında alan tek kadındır.

Marie Sklodowska 7 Kasım 1867’de Polonya’nın Varşova kentinde dünyaya geldi. 1891 yılında Paris’e giderek Sorbonne Üniversitesi’nde fizik ve matematik okudu. Burada Fizik Profesörü Pierre Curie ile tanışarak 1895 yılında evlendi. Düğünlerinde gelen hediyeleri paraya çeviren yeni evli çift, tüm paraları ile iki bisiklet alarak 1 haftalık bisiklet turu ile balayını kutladılar.

Eşiyle birlikte radyoaktivite üzerinde çalıştı. Alman bilim insanı Roentgen ve Fransız fizikçi Becquerel’in çalışmaları üzerine yoğunlaştı. Temmuz 1898 Curie cifti yeni bir elementi keşfettiklerini duyurdu. Bu elementin adını memeleketinden esinlenerek Polonyum koydu Marie Curie. Aynı yılın sonunda Radyum elementini keşfettiklerini duyurdular. Bu çalışmalarıyla Marie Curie, Pierre Curie ve Becquerel 1903 Nobel Fizik Ödülü’ne layık görüldü.

Pierre çiftinin bu başarılı hayatı kısa sürdü. 1906 yılında Pierre Currie, at arabasının devrilmesi sonucu hayatını kaybetti. Marie Curie’yi oldukça zor bir hayat bekliyordu. Eşinin yerine üniversitede eğitim vermeye başladı. Sorbonne Enstitüsü’nde öğretim üyeliği yapan ilk kadın oldu. Hayatını bilime ve öğrencilerine adadı.1911 yılında Nobel Kimya Ödülü’ne layık görüldü.

Madam Curie nin çalışmaları cerrahi müdahalelerde X-ray (röntgen) cihazlarının geliştirilmesi için çok önemliydi. Birinci Dünya Savaşı’nda ambulanslara X-ray cihazlarının kurulması için çaba harcadı. Hatta ambulansları kendi kullandığı bile oldu.

Madam Curie olağanüstü başarısına rağmen, Fransa’nın erkek egemen bilim dünyasında büyük zorluklarla mücadele etti. Projeleri için yeteri kadar finansal destek alamadı. 1920’li yıllarda sağlığı bozulmaya başladı 4 Temmuz 1934 de yüksek enerjili iyonize edici radyasyona maruz kalmaktan dolayı lösemiden (kan kanseri) hayatını kaybetti.

Madam Curie’nin çalışmaları günümüz kanser tedavilerinde çok önemli bir yere sahiptir. Kanserde sıklıkla kullanılan brakiterapinin (içten radyoterapi) geliştirilmesini sağlamıştır. Bir başka deyişle, radyoaktivite materyalin tümöre konularak tümörün küçülmesine dayalı bir tedavinin geliştirilmesini sağlamıştır. Bu tip tedaviler prostat kanseri, rahim ağzı kanseri ve bazı erken evre meme kanserlerinde kullanılmaktadır.

Madam Curie bilim dünyasının en önemli sembollerinden biridir. Hayatını bilime ve kanser araştırmalarına adamıştır. Radyoaktivitenin etkileri o yıllarda iyi bilinmediği için herhangi bir koruyucu kıyafet olmadan radyoaktif maddelerle yıllarca çalışmış, sağlığına ne kadar zarar verdiğinin hiçbir zaman farkına varamamıştır. Madam Curie günümüzdeki pek çok bilim insanı için rol model ve ilham kaynağı olmuştur. Madam Curie kadınların bilimde etkin bir şekilde rol oynamaya başlamasında yol gösterici olmuştur. Madam Curienin büyük kızı İrene Curie de yapay radyoaktivitenin keşfiyle 1934 yılında Nobel Kimya Ödülü’nü kazanmıştır. Bu inanılmaz yaşam öyküsünü Madam Curie’nin güzel bir sözüyle bitirelim:

“Hayatta hiçbir şeyden korkmayın yalnız; her şeyi anlamaya çalışın.”

Bilimden vazgeçmeyen ve sürekli sorgulayan nesiller yetiştirmek dileğiyle…