Meme kanserinde tedavi sonrası hastalığın tekrarlaması kan testi ile 8 ay önceden tahmin edilebilir mi?

Sonuçları yeni açıklanan bir çalışmaya göre, kanda dolaşan tümör DNA’sı (ctDNA) ölçümüne dayanan bir kan testi ile meme kanserinin tekrarlaması 8 ay önceden tahmin edilebilir.

Kadınlarda en sık rastlanan kanser türü olan meme kanseri erken evrede belirlendiğinde tamamen tedavi edilebilir. Obezite, alkol, sigara gibi çevresel etkenlerin yanında genetik faktörler de meme kanseri gelişiminde önemli rol oynar. Yine de hem çevresel hem de genetik faktörlerin etkisini azaltmamız mümkündür. Sık hekim kontrolü, düzenli yapılan tetkikler ve günlük yaşantımızda yapacağımız bazı değişikliklerle (doğru ve düzenli beslenmek, spor yapmak gibi) meme kanseri riski bertaraf edilebilir. Yapılan yüzlerce araştırma meme kanserinden korunmanın, risklerini azaltmanın ve erken saptandığında tedavi ile tamamen iyileştirilmesinin mümkün olabileceğini göstermiştir.

Bugünkü yazımızda, Science Translation Medicine Dergisi’nde yayınlanan bu araştırmalardan birini sizinle paylaşacağız. Yapılan araştırmada, tedavi sonrası iyileşmiş ancak kanseri tekrarlama riski yüksek olan erken evre meme kanserli hastalarda, meme kanserinin tekrarlamasının (nüks) 8 ay önceden tespit edilebileceği gösterilmiştir.

Çalışmaya 55 meme kanserli hasta alınmıştır. Öncelikle hastalardan biyopsi ile alınan tümör hücrelerinin DNA’larında mutasyon (genetik değişim) olup olmadığı araştırılmıştır. En sık mutasyona uğrayan 14 gen kullanılarak yapılan araştırmada, 55 katılımcının 43’ünde en az bir, diğer 12’sinde ise 2 veya daha fazla gen mutasyonu gözlenmiştir. Ardından, meme kanseri tedavisi tamamlandıktan 2-4 hafta sonra alınan kan örneklerinde bu mutasyona uğramış tümör DNA’ları araştırılmıştır. Kanda dolaşan tümör DNA’larının tespit edilmesine dayanan bu erken tanı yöntemi ile, standart görüntüleme tetkiklerine (ultrason, MR) nazaran, tekrarlayan kanserin çok daha önceden, kolay ve net bir şekilde belirlenebileceği gösterilmiştir.

Sevgili dostlarım, çalışma son derece çarpıcı olmakla birlikte meme kanserinin tekrarlama riski her hasta için aynı değildir. Kemoterapi ve cerrahi ile tam iyileşmiş diye tabir ettiğimiz hastaların hangilerinde hastalığın tekrarlama riskinin daha yüksek olduğunu biliriz. Bu grup hastalara böyle bir tetkikin yapılması katkı sağlayacaktır. Önümüzdeki süreçte bu testin kullanıp kullanılamayacağı ve ulaşılabilirliği konusunda yakın takipte olacağız.