Prostat Kanseri Sonrası Sağlıklı Bir Cinsel Yaşam için Ne Yapmalı?

Çoğu erkek prostat kanseri tedavisinden sonra yatak odasında bazı sorunlarla karşılaşacak olsa da bu sorunlar genellikle geçici veya tedavi edilebilir niteliktedir.

İlk başta sinirli, üzgün veya yetersiz hissedebilirsiniz, ancak sabırlı olun. Zaman ve doğru tedavilerle prostat kanserinden sonra muhtemelen tatmin edici bir cinsel hayata sahip olabilirsiniz.

İster bekar olun ister bir ilişki içinde olun ve cinselliğiniz ne olursa olsun, bu yazıyı faydalı bulacağınızı umuyoruz. Prostat kanserli bir erkeğin eşiyseniz de bu yazıyı faydalı bulabilirsiniz.

Prostatınız, sertleşmenize yardımcı olan önemli sinirlerin, kan damarlarının ve kasların yanındadır. Kanserinizi tedavi etmek için uygulanan cerrahi ve dıştan-içten radyoterapi bu bölgelere zarar vererek ereksiyon veya orgazm olmayı zorlaştırabilir. Bununla birlikte, tedavinizden önce sertleşme sorunu yaşıyorsanız, muhtemelen yine yaşarsınız.

Prostat kanseri tedavilerinden sonra en yaygın şikayet – yaklaşık 10 erkekten 8'i için – erektil disfonksiyon dediğimiz sertleşme sorunudur. Bu, penetrasyon için yeterince sert bir ereksiyon elde edemeyeceğiniz veya koruyamayacağınız anlamına gelir. Ancak tedavinizden sonra erektil disfonksiyonunuz olsa bile, yine de orgazm olabilirsiniz. Aslında, çoğu erkek ereksiyon olmadan da orgazm yaşayabilir.

Prostat kanserli bir erkek, erektil disfonksiyon dışında ayrıca şu belirti-şikayetlere sahip olabilir:

• Menisiz kuru orgazm
• Penis boyunda küçülme
• Libidoda azalma (sekse daha az ilgi)

Bu sorunlar birkaç hafta veya daha uzun sürebilir. Bu, sahip olduğunuz tedavinin türüne ve nasıl hissettiğinize bağlıdır. Sinir koruyucu prostat ameliyatı veya radyasyon tedavisi gören erkeklerin yarısında, tedaviden sonraki bir yıl içinde cinsel ilişkide iyileşme görülür.

Prostat Kanseri Cinsel Hayatımı Nasıl Etkiler?

Prostat kanseri cinsel yaşamınızı birbiriyle örtüşen üç şekilde etkileyebilir – psikolojiniz, bedeniniz ve ilişkileriniz.

Psikoloji

Kanser olduğunuzu öğrenmek, kendinizi kötü veya endişeli hissetmenize neden olarak seks hakkındaki duygularınızı değiştirebilir.

Beden

Tedavi, ereksiyon için gerekli olan sinirlere ve kan dolaşımına zarar verebilir. Hormon baskılama tedavisi seks isteğinizi etkileyebilir.

İlişkiler

Kanserle başa çıkmak, yakın ilişkilerinizi veya yeni bir ilişkiye başlama konusundaki düşüncelerinizi değiştirebilir.

Ereksiyon Sorunlarına Ne Sebep Olur?

Cinsel olarak uyarıldığınızda beyniniz penisinizdeki sinirlere sinyaller gönderir. Sinirler daha sonra penisinize kan akışı artışına neden olarak sertleşme sağlar. Sinirlerinize, kan akışınıza veya seks isteğinize (libido) müdahale eden herhangi bir şey ereksiyon olmayı veya ereksiyonda kalmayı zorlaştırabilir. Buna erektil disfonksiyon veya iktidarsızlık dendiğini duyabilirsiniz.

Birçok erkek ereksiyonlarında sorun yaşar ve bu, erkekler yaşlandıkça daha olasıdır.

Hem prostat kanseri tedavileri hem de diğer sağlık sorunları, erektil disfonskiyona neden olabilir.

Prostat kanseri için tedaviler

Prostat kanserine yönelik bazı tedaviler, cerrahi, radyoterapi, HIFU (yüksek yoğunluklu odaklanmış ultrason) ve kriyoterapi (dondurma) gibi uygulamalar ereksiyon için gerekli olan sinirlere ve kan damarlarına zarar verebilir.

Hormon baskılama tedavisi, ayrıca testosteron seviyelerini azaltarak seks isteğinizi azaltabilir ve cinsel yönden inaktif olmak da cinsel performası olumsuz etkileyebilir.

Diğer sağlık sorunları

• Diğer sağlık sorunları, aşağıdakiler de dahil olmak üzere ereksiyon sorunlarına neden olabilir:
• Hipertansiyon (yüksek kan basıncı)
• Diyabet (şeker hastalığı)
• Kalp hastalığı
• Yüksek kolestorol
• Epilepsi, felç, multipl skleroz veya Parkinson hastalığı gibi nörolojik durumlar
• Prostat büyümesi veya prostatit gibi diğer prostat sorunları ve tedavileri
• Düşük testosteron gibi hormon sorunları
• Psikolojik modu düşüren bazı ilaçlar veya endişeli hissetmek ve sigara içmek, çok fazla alkol almak veya fazla kilolu olmak gibi yaşam tarzı faktörleri de sertleşme sorunlarına neden olabilir.

Ereksiyon Sorunları için Tedaviler

Ereksiyon sorunları için farklı şekillerde çalışan bir dizi tedavi mevcuttur. Tedaviler şunları içerir:

• Tabletler
• Vakum pompası
• Enjeksiyonlar
• Pelet veya krem
• İmplant
• Testosteron tedavisi

Tabletler

PDE5 inhibitörleri (fosfodiesteraz tip 5 inhibitörleri) adı verilen bir grup ilaç ereksiyon olmanıza yardımcı olabilir. Bunlar şunları içerir:

• sildenafil (sildenafil içeren muadiller veya Viagra®)
• tadalafil (jenerik tadalafil veya Cialis®)
• vardenafil (Levitra®)
• avanafil (Spedra®)

Bu ilaçların çalışması için cinsel olarak uyarılmış olmanız gerekir. Tabletler normalde alındıktan yaklaşık 30 dakika ila bir saat sonra çalışmaya başlar.

Gerektiğinde sildenafil, avanafil ve vardenafil alabilirsiniz. Vardenafil için dört ila altı saat veya sekiz saate kadar çalışmaya devam edecekler. Yani işe yarıyorlarsa, bu süre zarfında cinsel olarak uyarılırsanız ereksiyon olmanız gerekir.

Gerektiğinde tadalafil alabilirsiniz. Bu ilaç 36 saate kadar çalışabilir, böylece saat konusunda daha rahat olmanızı sağlar. Veya doktorunuz her gün düşük dozda (5 mg) tadalafil tablet almanızı önerebilir.

Nitratlı PDE5 tabletlerini şu durumlarda almayın: Nitratlar genellikle kalp problemlerini tedavi etmek için kullanılır ve bazı eğlence amaçlı ilaçlarda (popper olarak adlandırılır) kullanılır. Kalp probleminiz varsa veya nitrat kullanıyorsanız, ereksiyon problemlerini tedavi etmenin diğer yolları hakkında doktorunuza veya uzmanınıza danışın. 

Enjeksiyonlar

Sertleşme sorunları, kendi kendinize yapacağınız bir enjeksiyon kullanılarak ilaçlarla da tedavi edilebilir. Bunlar şunları içerir:

• alprostadil (Caverject®, Caverject® Dual Chamber, Viridal Duo®) 
• fentolamin mesilatlı aviptadil (Invicorp®)

Bir enjeksiyon kulağa itici gelebilir, ancak bunu deneyimleyen birçok erkek bunun o kadar da kötü olmadığını ve acıtmadığını düşünüyor. Hemşireniz veya doktorunuz size çok ince bir iğne ile penisinizin yan tarafına nasıl enjeksiyon yapacağınızı gösterecektir.

İlaç penisin kanla dolmasına neden olur ve 5 ila 10 dakika içinde ereksiyon olursunuz. Ereksiyon bir saat kadar sürer.

Peletler veya krem

Alprostadil etken maddesi, MUSE® adı verilen küçük bir pelet ve Vitaros® adı verilen bir krem ​​olarak da mevcuttur.

Bunlar enjeksiyonlar kadar iyi çalışmazlar, ancak enjeksiyon fikrinden hoşlanmıyorsanız iyi bir alternatiftirler.

Pelet veya kremi penisin ucuna/açıklığına uygulamak için bir aplikatör kullanırsınız. Pelet uygulamadan önce idrar yapın. Kremin emilmesine yardımcı olmak için penisinize masaj yapabilirsiniz.

Pelet işe yararsa, 5-10 dakika içinde bir saate kadar süren bir ereksiyon elde etmelisiniz. Kremin çalışması biraz daha uzun sürebilir. 

Vakum pompası

Penisinize kan akışını sağlayan bir vakum oluşturmak için bir pompa ve plastik bir silindir kullanırsınız. Bu size ereksiyon verebilir. Sertleşme sağlamak için pompayı kullandıktan sonra, silindirin ucundan penisinizin tabanına bir sıkıştırma halkası kaydırırsınız. Bu, pompayı çıkardığınızda kanın çoğunu durdurur. Yüzüğü bir seferde 30 dakikadan fazla takmamalısınız.

Vakum pompası, penetrasyon için yeterince sert bir ereksiyon elde etmenin etkili bir yolu olabilir. Ayrıca düzenli olarak ve ameliyattan sonra erken dönemde kullanılırsa penisin uzunluğunun ve kalınlığının korunmasına yardımcı olabilir.

İmplant

Bu, penisinizin içine bir implant yerleştirmek için bir operasyon geçirmeyi içerir. Kulağa oldukça itici gelse de, diğer tedaviler işe yaramadıysa iyi bir seçenek olabilir. İki ana tip vardır:

• Penisinizi her zaman oldukça sıkı tutan, ancak ereksiyon istemediğiniz zaman eğilmesine izin veren yarı sert çubuklar.
• Peniste şişirilebilir bir implant ve skrotumunuzda (testislerin etrafındaki deri) bir pompa. Pompayı sıktığınızda, penisi sertleştirmek için implant sıvı (tuzlu su) ile dolar. İmplant şişirildiği sürece ereksiyonunuz devam eder ve istediğiniz zaman söndürebilirsiniz.

Testosteron yerine koyma tedavisi

Prostatın içinde bulunan prostat kanseri tedavisi gördüyseniz ve düşük testosteron düzeylerinin neden olduğu ereksiyon sorunlarınız varsa, testosteron replasman tedavisi alabilirsiniz. Fakat, prostat kanseri ilaçları ile zıt çalışma mekanizması gerekçesi ile testosteron replasman tedavisi hakkında endişeler vardır.

Cinsel yaşam terapisi

Sertleşmek aynı zamanda düşüncelerinize ve hislerinize de bağlı olduğundan, herhangi bir endişe veya ilişki sorununun üstesinden gelmek ve sertleşme sorunları için tıbbi tedavi görmek çoğu zaman iyi sonuç verir.

Kendi kendine yardım

Sağlıklı bir kiloyu korumak, sigarayı bırakmak ve pelvik taban egzersizleri yapmak  ereksiyonlarınızı iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Seks Hakkında Konuşmak

Seks hakkında konuşmak zor olabilir, ancak doktorunuz, hemşireniz veya diğer sağlık profesyonelinizle konuşmak tedavi ve destek alabileceğiniz anlamına gelecektir. Ayrıca daha olumlu ve daha kontrollü hissetmenize yardımcı olabilir.

Prostat kanseri tedavinizin öncesinde, sırasında veya sonrasında herhangi bir aşamada cinsel sorunlar hakkında soru sorabilirsiniz. Tedavinizden önce bunun hakkında konuşmak, ne bekleyeceğinizi bildiğiniz anlamına gelir ve kısa süre sonra cinsel sorunlar için tedavilere başlamanıza yardımcı olabilir.

Prostat kanseri tedaviniz sırasında ekibiniz size ereksiyonlarınızı ve cinsel yaşamınızı sormalıdır. Ama yapmazlarsa, o zaman kendin getirmen gerekebilir.

Seks Arzunuz (Libido)

Prostat kanseri ve tedavisi seks isteğinizi etkileyebilir.

Prostat kanseri için hormon baskılama tedavisinin, cinsel dürtünüzü düşürmesi muhtemeldir. Bunun nedeni, bazı hormon tedavisi türlerinin testosteron seviyenizi düşürmesidir, bu da size cinsel dürtünüzü verir.

Uzun süreli hormon tedavisi görüyorsanız, aralıklı hormon tedavisi hakkında doktorunuza veya hemşirenize danışın. Hormon tedavisi durdurulduktan sonra seks isteğiniz artabilir, ancak bu birkaç ay sürebilir.

Cinsel dürtünüz düşük olsa bile ereksiyon sorunları için tedavileri denemek isteyebilirsiniz. Sertleşme sorunlarına yönelik bazı tedaviler yine de sizin için işe yarayabilir.

Seks Arzunuzu Başka Neler Etkileyebilir?

Düşünceleriniz ve duygularınız: Kendinizi stresli veya moralsiz hissediyorsanız, sekse daha az ilgi duyabilirsiniz.

Yorgunluk: Prostat kanserine yönelik tüm tedaviler yorgunluğa neden olabilir. Bu tedavi sırasında ve sonrasında olabilir. Kendinizi çok yorgun hissediyorsanız - sekse olan ilginizi kaybedebilir veya bunun için yeterli enerjiniz olmayabilir.

• İlgili konu: Kanserde Halsizlik ve Yorgunluk: Neden Olur ve Nasıl Tedavi Edilir?

Diğer yan etkiler: İdrar ve bağırsak sorunları gibi prostat kanseri tedavilerinin diğer yan etkileri cinsel yaşamınızı etkileyebilir. Kilo alımı veya meme şişmesi gibi hormon tedavisinin neden olduğu fiziksel değişiklikler sizi utandırabilir ve sekse daha az ilgi duymanıza neden olabilir.

Penis Büyüklüğündeki Değişiklikler

Bazı erkekler, radikal prostatektomi adlı prostat kanseri ameliyatından sonra penislerinin daha kısa olduğunu fark eder. Bazı erkekler penislerinde eğrilik veya daha dar bir alan gibi diğer değişiklikleri fark eder. Bu değişikliklerin neden olduğunu kesin olarak bilmiyoruz, ancak bunun nedeni, ereksiyon olmamasının neden olduğu penisteki düşük oksijen seviyeleri olabilir. Radyoterapi ile hormon tedavisi gibi diğer tedaviler de penisinizin boyutunda değişikliklere neden olabilir.

Ameliyattan sonra penise kan akışını teşvik etmek bunu önlemeye yardımcı olabilir. Özellikle, tek başına veya PDE5 inhibitör tabletlerle birlikte bir vakum pompası kullanmak, penis boyutunuzu korumanıza ve ereksiyonları iyileştirmenize yardımcı olabilir.

Ameliyattan Sonra Aktif Cinsel Yaşam

Seks için yeterince hazır veya toparlanmamış olsanız da, ameliyattan hemen sonraki haftalarda ereksiyon sorunları için tedaviye başlayabilirsiniz. Günde bir kez düşük doz PDE5 tableti almak veya bir vakum pompası kullanmak veya bazen her ikisini birlikte kullanmak olabilir. Mastürbasyonla birlikte yapılan tedavi penise kan akışını teşvik eder. Bu, penisinizin sağlıklı kalmasına yardımcı olabilir. Buna penis rehabilitasyonu dendiğini duyabilirsiniz. Cinsel terapi konusunda eğitimli üroloji uzmanlarından bu konuda daha detaylı bilgi alabilirsiniz.

Bunu kolu veya bacağı yaralanan birisinin fizyoterapi görmesi gibi düşünün. Ameliyattan hemen sonra tedaviye başlamak, ereksiyon olma ve ereksiyon sürdürme şansınızı artırmanıza yardımcı olabilir. Ama her erkekte işe yaramayabilir.

Orgazm ve Boşalmadaki Değişiklikler

Prostat kanseri tedavisinden sonra penisinizde hala his olur ve de orgazm olabilmeniz gerekir, ancak bu öncekinden farklı olabilir. Bazı erkekler, özellikle hormon tedavisi görüyorlarsa, orgazm olma yeteneklerini kaybederler.

Radikal prostatektomi ameliyatı geçirdiyseniz, orgazm olduğunuzda artık boşalmazsınız. Bunun nedeni, operasyon sırasında meni sıvının bir kısmını yapan prostat ve seminal veziküllerin çıkarılmasıdır. Bunun yerine kuru bir orgazm yaşayabilirsiniz - orgazm hissini hissettiğiniz ancak boşalmadığınız bir durum. Bazen orgazm sırasında penisinizin ucundan üretrayı kaplayan bezlerden gelen az miktarda sıvı çıkabilir.

Radyoterapi, brakiterapi (içten radyoterapi), yüksek yoğunluklu odaklanmış ultrason (HIFU) veya hormon tedavisi gördüyseniz,  tedavi sırasında ve sonrasında daha az meni üretebilirsiniz. Radyoterapi, brakiterapi ve HIFU ile menide az miktarda kan olduğunu da fark edebilirsiniz. Bu genellikle bir sorun değildir, ancak bu olursa doktorunuza veya hemşirenize söyleyin. Hormon tedavisi gören bazı erkekler orgazmlarının daha az yoğun olduğunu ifade eder.

TURP (prostatın transüretral rezeksiyonu) adı verilen genişlemiş prostat ameliyatı veya radyoterapi geçirdiyseniz, retrograd ejakülasyon (mesaneye boşalma) yaşayabilirsiniz. Bu, orgazm olduğunuzda penisinizden dışarı çıkmak yerine meninin mesaneye geri gitmesidir. Bir sonraki idrara çıktığınızda meni vücuttan dışarı atılır. Zararlı değildir ve seksten aldığınız zevki etkilememelidir, ancak alıştığınız orgazmlardan oldukça farklı gelebilir.

Bazı erkekler orgazm olduklarında veya ağrı hissettiklerinde idrar kaçırırlar. Bazıları da seksin uzun sürmediğini ve oldukça hızlı bir şekilde orgazma ulaştığını fark eder.

Çocuk Sahibi Olmak

Prostat kanseri tedavisinden sonra doğal olarak çocuk sahibi olamayabilirsiniz. Radikal prostatektomi ameliyatı olursanız meni boşaltmazsınız. Radyoterapi tedavisi alıyorsanız, radyasyon sperm üretme yeteneğinizi etkileyebilir, ancak bu geçici olabilir.

Radyoterapi tedavisi sonrası ile boşaldığınızda daha az sıvı üretebilirsiniz, ancak yine de doğurgan olabilirsiniz.

Sperminizi tedaviden önce saklamayı düşünebilirsiniz, böylece daha sonra doğurganlık tedavisi için kullanabilirsiniz. Doktorunuza veya hemşirenize yerel olarak sperm bankasının bulunup bulunmadığını sorun. Eğer tıbben uygun bulunursa sperminizi genellikle 10 yıla kadar ve bazen daha uzun süre saklayabilirsiniz.

Prostat kanseri için radyoterapi ve kemoterapi sırasında sperminizde meydana gelen değişiklikler tedavi sırasında veya sonrasında doğacak çocukları etkileyebilir ancak bunun olma riski çok düşüktür ve kanıtlanmamıştır. Tedavi sırasında ve sonrasında iki buçuk yıla kadar yeni bir çocuk sahibi olmaktan kaçınmanız önerilir.