Cinsel Sağlık için Egzersiz – Metastatik Meme Kanserli Kadınlarda Fark Yaratıyor
Kanser ve Cinsellik: İhmal Edilmemesi Gereken Bir İhtiyaç
Kanser teşhisi ve tedavisi, hastalar ve yakınları için zorlu bir süreçtir. Bu dönemde cinsellik genellikle arka plana atılıyormuş gibi görünse de, aslında hastaların hayat kalitesini önemli ölçüde etkileyen bir ihtiyaçtır. Metastatik meme kanseri gibi ileri evre kanserlerde bile cinsel sağlık, hastaların genel iyilik hali ve yaşam kalitesi için büyük önem taşır. Cinsel sağlık sorunlarını görmezden gelmek, bu ihtiyacı ortadan kaldırmaz. Tam aksine, bu sorunların çözüme kavuşturulması, hastaların yaşam kalitesini artırabilir ve tedavi sürecine olumlu katkıda bulunabilir. Bu bağlamda, egzersiz programlarının cinsel sağlık üzerindeki etkilerini araştıran çalışmalar, kanser tedavisinde bütüncül bir yaklaşımın önemini bir kez daha vurgulamaktadır.
Metastatik Meme Kanseri Olan Kadınlarda Egzersiz Cinsel Sağlığı İyileştiriyor
Metastatik meme kanseri olan kadınlarda yapılan yapılandırılmış bir egzersiz programının, endokrin tedavi nedeniyle ortaya çıkan cinsel sağlık sorunları, cinsel belirti-şikayetler, yorgunluk ve genel yaşam kalitesinde iyileşmelere yol açtığını gösteren bir randomize kontrollü çalışmanın sonuçları açıklandı.
Avrupa Birliği Projesi
PREFERABLE-EFFECT çalışması, Avrupa Birliği'nin Horizon 2020 araştırma ve inovasyon programı kapsamında finanse edilen bir projedir. Bu proje, metastatik meme kanseri olan kadınlarda egzersiz programlarının cinsel sağlık, yorgunluk ve genel yaşam kalitesi üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır.
Horizon 2020, Avrupa Komisyonu tarafından yürütülen ve bilimsel araştırmaları ve yenilikleri desteklemeyi hedefleyen geniş kapsamlı bir finansman programıdır. Bu program, 2014-2020 yılları arasında 80 milyar Euro'luk bir bütçe ile araştırma ve inovasyon projelerine finansman sağlamıştır. Horizon 2020'nin ana amacı, Avrupa'nın küresel rekabet gücünü artırmak ve toplumsal zorluklarla başa çıkmak için bilimsel araştırma ve yenilik kapasitesini geliştirmektir.
PREFERABLE-EFFECT projesi, Hollanda'daki Utrecht Üniversitesi Tıp Merkezi'nin liderliğinde Almanya, Polonya, İspanya, İsveç, Hollanda ve Avustralya'dan çeşitli araştırma merkezlerinin iş birliğiyle yürütülmektedir. Proje, 357 metastatik meme kanseri hastasını kapsayan ve 9 aylık bir egzersiz programını içeren bir çalışmadır. Katılımcılar, denetimli aerobik, direnç ve denge egzersizlerine katılmış ve bu süreçte fiziksel aktivite izleyicileri kullanmışlardır. Araştırma sonucunda, egzersizin hastaların yaşam kalitesini, cinsel işlevlerini ve yorgunluk seviyelerini önemli ölçüde iyileştirdiği bulunmuştur.
Bu çalışmanın sonuçları, 2024 Avrupa Onkoloji Derneği (ESMO) Meme Kanseri Kongresi'nde sunulmuştur ve fiziksel egzersizin, metastatik meme kanseri tedavisinde önemli bir bileşen olarak değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
Çalışmanın Detayları
Metastatik meme kanseri olan hastalar sıklıkla cinsel sağlık sorunları yaşamaktadır. Egzersiz gibi müdahalelerin etkinliği hakkında veri eksikliği bulunmaktadır. PREFERABLE-EFFECT çalışması, metastatik meme kanseri olan 355 kadın (ortalama yaş, 55.4 yıl) üzerinde gerçekleştirildi; katılımcıların %75'i kayıt sırasında birinci veya ikinci basamak tedavi almıştı ve %68'inde kemik metastazı vardı.
Çalışma katılımcıları, standart bakım veya haftada iki kez 9 ay boyunca denetimli bir egzersiz programı (aerobik, direnç ve denge egzersizleri) olmak üzere rastgele iki gruba ayrıldı. Tüm katılımcılara genel egzersiz tavsiyeleri ve bir aktivite izleyici verildi. Hastalar başlangıçta ve 3, 6 ve 9 aylık dönemlerde değerlendirildi. Egzersiz müdahalesinin etkileri, karma modeller kullanılarak analiz edildi.
Önemli Bulgular
- Başlangıçta, çoğu kadın cinsel aktiviteye ilgi göstermedi ve %60'ı cinsel olarak aktif değildi.
- Cinsel olarak aktif kadınların neredeyse yarısı (%46), cinsel zevk almadığını veya çok az zevk aldığını bildirdi.
- Düşük cinsel fonksiyon, depresyon ve ileri yaş ile ilişkiliydi.
- Endokrin (hormon baskılayıcı) tedavi alan hastalar arasında %27'si cinsel aktivite sırasında vajinal ağrı ve %40'ı vajinal kuruluk bildirdi.
- Egzersiz müdahalesi, cinsel fonksiyonda (etki büyüklüğü = 0.28; P = .003) ve endokrin cinsel semptomlarda (etki büyüklüğü = 0.25; P = .003) 6 ayda anlamlı iyileşmeler sağladı ve bu etkiler 9 ayda da sürdürüldü.
- Egzersiz grubunda cinsel zevk de iyileşme gösterdi, ancak küçük örneklem büyüklüğü nedeniyle bu istatistiksel olarak anlamlı değildi.
- Çalışmadan elde edilen önceki sonuçlar, egzersiz programının yorgunluk ve genel yaşam kalitesi üzerinde önemli faydalar sağladığını göstermişti (birincil sonuçlar).
Sonuç
Metastatik meme kanseri olan hastaların sıklıkla cinsel sağlık sorunlar yaşadığını ve bu konunun doktorlar tarafından ele alınması gerektiğini belirten çalışma sunucusu, Alman Kanser Araştırma Merkezi'nden Dr. Martina Schmidt, "Fiziksel egzersiz, hastalarımıza sunmamız gereken reçetenin önemli bir bileşeni olmalıdır," dedi.
The research (abstract 269MO) was presented at the European Society for Medical Oncology Breast Cancer 2024 Annual Congress on May 17, 2024.