Prostat Kanserinde Gereksiz Biyopsileri Önleyen Bir Yöntem Multiparametrik Manyetik Rezonans-Emar

Parmakla makattan muayene (rektal tuşe) bulgusu ve/veya kanda ölçülen PSA düzeyinde şüphe uyandıran artışlar prostat kanserini düşündürür ve prostat biyopsi kararı için yeterlidir. Prostat kanseri tanı, tedavi ve izlem kılavuzlarının birçoğu 3.0 ng/ml üzeri serum total PSA değerini yüksek kabul etmekte ve bu değerden yüksek PSA düzeylerinde biyopsi önermektedir. Tanı için gerekli olan biyopsinin kanama, ağrı ve infeksiyon gibi riskleri ve kısmen de yanılma payı bulunmaktadır. Ayrıca kanserli olmayan bireylere gereksiz girişim uygulanma riski de olmaktadır. Bu nedenlerden dolayı araştırmacılar daha az risk taşıyan daha güvenilir bir test arayışına girmişlerdir.

Yapılan çalışmalarda MP-MRI (Multi Parametrik Manyetik Rezonans Görüntüleme) üzerinde durulmaktadır. MP-MRI sadece doku anatomisi olarak değil, doku karakteri, hücre yapısı ve damarlanma ile de ilgili bilgi verdiği için araştırmacıları bu alana yöneltmiştir.

Çalışma

Ocak 2017’de Lancet’te yayımlanan bir çalışmada araştırmacılar MP-MRI’nın serum PSA düzeyi yükselmiş erkeklerde ilk aşama biyopsi yerine kullanılabileceği hipotezi üzerinden yola çıkmışlardır. Çalışmada daha önce prostat biyopsisi yapılmamış, PSA değeri 3 aylık süreçte 15 ng/mL düzeylerine kadar yükselmiş, prostat hacmi 100 ml’nin altında 576 erkek yer almaktadır. Çalışmada tüm prostattan örnek aldığı ve doğruluk oranı %95 olarak bilindiği için referans test olarak TPM-biyopsi (Transperineal template Prostate Mapping Biopsies) seçilmiş buna karşılık MP-MRI ve TRUS-biyopsi değerlendirilmiştir.

Çalışma Sonuçlarına Göre

• TPM-biyopsi ile 230 bireye kanser tanısı koyulmuş, 346 birey sağlıklı bulunmuştur (en doğru sonuçlar).
• MP-MRI yöntemi ile 418 bireye kanser tanısı koyulmuş, 158 birey sağlıklı bulunmuştur. Referans test olan TPM- biyopsi ile verileri karşılaştırdığımızda sensitivitesi (duyarlılık = hastaları tespit etme kabiliyeti) %93 olarak hesaplanmıştır. Yani 230 kanserli bireyin 213’üne (%93) doğru teşhis koyulmuş 17 bireyde ise yanlış negatiflik (hasta olduğu halde sağlıklı olarak yorumlama) gözlenmiştir. Spesifitesi (doğruluk oranı) ise %41 olarak hesaplanmıştır. Yani sağlıklı olan 346 bireyden 141 (%41) bireyi doğru sonuç vermiş, 205 bireyde ise yanlış pozitiflik (sağlıklı olduğu halde hasta olarak yorumlama) gözlenmiştir. MP-MRI yönteminin kanser teşhisi koyduğu 418 bireyde %51 oranında; sağlıklı bulduğu 158 bireyde %89 doğru sonuç verdiği gözlenmiştir.
• TRUS- biyopsi yöntemi ile 124 kanser tanısı koyulmuş, 452 birey sağlıklı bulunmuştur. Referans test ile verileri karşılaştırdığımızda ise sensitivitesi %48 (111 birey) olarak, spesifitesi %96 (333) olarak hesaplanmıştır. TRUS- biyopsi yönteminin kanser teşhisi koyduğu 124 bireyde %90 oranında; sağlıklı bulduğu 452 bireyde ise %74 oranında doğru sonuç verdiği gözlenmiştir.

Özetle MP-MRI, Doğru Tanı Koymada TRUS- Biyopsiye Göre Daha Başarılı Olduğu Gözlenmiştir

MP-MRI yönteminin kanser tanısı koyduğu bireylerde yalancı pozitiflik çıkma ihtimalinin fazla olduğunu da belirtmek gerekmektedir.

Ancak yalancı pozitifliğe karşın, sağlıklı bireyleri belirlemede oldukça başarılı olduğu görülmüştür. Sonuç olarak bu çalışmadan yola çıkarak multiparametrik prostat emarı tanı yöntemini TRUS-biyopsi’den önce kullanarak sağlıklı bireylerde gereksiz girişim oranını ciddi şekilde azaltabilmemiz mümkün.

2. Çalışma

MRI üzerine yapılan başka bir çalışmada ise araştırmacılar üç farklı merkezden gelen 70 bireyin görüntülerini incelemiş prostat kanseri olan bireylerin görüntülerinde şekil ve yoğunluk bakımından farklılıklar olduğunu saptamışlardır. Bunun üzerine 35 kanserli prostat görüntüsü ve 35 sağlıklı prostat görüntüsü kullanarak atlas hazırlanmışlardır. 5 farklı merkezden tekrar görüntü alıp incelendiğinde kanserli ve sağlıklı prostat görüntüleri arasındaki görüntü farklılıklarının tutarlı olduğu gözlenmiştir. Bu gelişmeler üzerine araştırmacılar yeni algoritmalar üreterek görüntü sistemleri aracılığıyla prostat şeklinde tanı koymayı, tanı koyulmuş ise kanserin agresifliğini belirlemek üzerine çalışmaktadırlar.