Uzun yaşamın sırlarından biri, KALP HIZINDA saklı olabilir
İstirahatteki kalp atış hızımız ile sağlığımız arasında yakın bir ilişkili olduğu gösterilmiştir. Hatta nabız / kalp atım sayısının normali dakikada 50 ile 100 olarak bilinmesine rağmen, dakikada 75’ten daha hızlı atan bir erkeğin erken ölüm riskinin, kalp hızı daha düşük olana göre iki kat yüksek olduğunun saptanmasıyla bu konu ayrı bir boyut ve önem kazanmıştır.
Bu riskteki artış hem herhangi bir nedenden ölüm riski, hem de kalp-damar hastalığına bağlı ölüm riski ile ilişkili bulunmuştur. Dahası, dakikada artan her ilave istirahat kalp atış sayısının, kişinin genel ölüm riskini %3 oranında ve kalp hastalığı riskini de %2 oranında arttırdığı saptanmıştır.
1993 yılında, İsveç Göteborg Üniversitesi’nde 50 yaşında olan 800 erkekle başlatılan çalışmada katılımcıların yaşam tarzları, sağlık durumları ile ilgili anketleri yapılıp, istirahat kalp hızları ölçüldü. 2003 ve 2014 yıllarında hayatta kalanlar ve katılmaya istekli olanlara tekrar istirahat kalp hızları ölçümü gerçekleştirildi.
Araştırmacılar, bu 21 yıllık süre içerisinde 800 erkeğin yaklaşık %15’inin 71 yaşından önce öldüğü, %30’unda da kalp damar hastalığı geliştiği bildirdiler.
Ayrıca bu 21 yıllık süre sonunda, 1993 yılındaki yapılan ölçümlerinde istirahat kalp hızı 75 veya daha yüksek olanlarda, kalp hızı 55 veya daha az olanlara kıyasla ölüm ve kalp hastalığı riski iki kat daha fazla görüldü.
Yapılan bu çalışmanın sonucunda istirahat kalp atış hızının, bağımsız bir kalp sağlığı risk faktörü olduğunu söylemek mümkündür. Bununla birlikte artan kalp hızı diyabet, yüksek tansiyon, sigara içimi ve ailede kalp hastalıkları hikayesi olanlar için riski arttırıcı bir durum da yaratmaktadır.
Bir insanın hayatı boyunca kalbinin 2.6 milyar kez atma kapasitesi olduğu hesaplanmaktadır. Bu nedenle, bazal/istirahat kalp atım hızının az olması önem kazanmaktadır.
Yine de istirahatteki kalp hızı 75’ten fazla olan birisine ölüm riski yüksek olduğu düşüncesiyle değil de risk faktörü profiline ve diğer hastalıklarla birlikteliğine göre daha dikkat edilmesi gerektiğini söylemek uygun bir yaklaşım olacaktır.
Kalp rahatsızlandığında kalp hızı da artmaktadır. Ancak kalbin çok yavaş atması da iyi değildir. Özellikle dakikada 40’ın altında atan bir kalbin de pek sağlıklı olduğu da söylenemez. Çok yavaş ve çok hızlı atan kalbe tıbbi müdahale etmek sağlık için önemlidir.
Hızlı atan kalbin hızını düzenlemek ve daha yavaş bir ritimle atmasını sağlamada DÜZENLİ EGZERSİZİN ROLÜ büyüktür.
Hatta sporcuların kalbi normal bir insanın kalbinden daha yavaş (dakikada 60 veya daha az vuru) olarak atmaktadır. Fazla kilolu veya obez kişilerde ise yapılan egzersiz kalp hızını daha da arttıracaktır. Ancak düzenli spor yapmak ve antrenmanlar neticesinde kalbin çabuk yorulmasını önlemek ve bu sayede kalp hızını dengelemek mümkün olabilir.
Kalp hızı ile ilgili bilinen yanlışlar
Normal kalp hızı dakikada 60-100 arasındadır. (Yanlış)
Bu eski standartlarda doğru olabilir ancak birçok doktor kalp hızının 50 ile 70 arasında olmasının ideal olduğunu düşünmektedir. Çünkü son yıllardaki çalışmalar istirahatteki kalp hızının dakikada 76 ve üzeri olmasının kalp krizi riski ile ilişkili olabileceğini göstermektedir.
Düzensiz ve hızlı bir kalp atışı kalp krizi geçirdiğim anlamına mı geliyor? (Yanlış)
Ritmi atlanmış veya hızlanmış olarak hissediyor olmanız, bir kalp krizi geçirdiğiniz anlamına gelmez. Bu durum daha çok çarpıntı olarak adlandırılır. Stres, kafein, alkol, ateş, ilaç, tiroid hastalıkları gibi birçok neden çarpıntı yapabilir. Ancak göğüs ağrısı veya solunum problemleri de eşlik ediyorsa doktorunuzla konuşmalısınız.
Nabzın hızlı atması her zaman stresli oluğumu gösterir (Yanlış)
Stres çarpıntı yapan nedenlerden sadece biridir. Diğer nedenlerin de dikkatle taranması gerekmektedir.
Kalp atış hızım normalse kan basıncım da normaldir (Yanlış)
Bazen kalp hızı ile kan basıncı paralel seyredebilir. Örneğin egzersiz yaparken, endişeli olduğunuzda veya korkunç bir olayla karşılaştığınızda bu şekilde birlikte artabilir. Ancak her zaman böyle seyretmez. Kalp atım hızı normalken kan basıncınız normal olmayabilir. Kalp atışınız normal olsa bile kan basıncınızı düzenli olarak ölçtürmeye devam etmelisiniz.
Kalp atım hızım yavaşsa bu kalbimin zayıf olduğunu gösterir. (Yanlış)
Tersine yavaş bir kalp atımı sağlıklı ve formda olduğunuzu da gösterebilir. Sporcuların kalp kası, istirahatte kalp atımını sürdürmede pek zorlanmaz. Ancak yavaş kalp atımıyla birlikte baş dönmesi, nefes darlığı ve göğüs ağrısı gibi belirtiler varlığında doktorunuzla konuşmalısınız.
Siz de kalbinizin atış hızını kontrol ederek kendinizi kalp krizi veya felç riskine karşı koruyabilirsiniz (manuel kendi eliniz veya bir akıllı bileklik ile). Bunun için, belirli aralıklarla, sabahları dinlenir haldeki nabzınızı yataktan kalkmadan önce ölçün. Eğer kalp hızınız dakikada 80 ve üzerinde çıkıyorsa ve her ay artmaya devam ediyorsa, lütfen doktorunuza başvurun.
Magnus Thorsten Jensen, Poul Suadicani, Hans Ole Hein, Finn Gyntelberg.
Elevated resting heart rate, physical fitness and all-cause mortality: a 16-year follow-up in the Copenhagen Male Study.
Heart. Jun 2013.