Kalın bağırsağın kanserleri olan kolon ve rektum (kolorektal) kanseri, ülkemizde ve dünya genelinde hem kadınlar hem erkeklerde 3. sıklıkta gözüken kanser türüdür. Her yıl yaklaşık 1,9 milyon kişiye bu kanserlerin tanısı konmaktadır.

Yeni tanı almış kolorektal kanserlerin yaklaşık %60’ı 2. ve 3. evrededir ve bu evrelerde temel tedavi, kanserli alanı ve komşu lenf bezlerini ameliyatla çıkarmak ve sonrasında ise tüm 3. evre kolorektal kanserlerde ve yüksek riskli 2. evrede adjuvan (ameliyat sonrası koruyucu) kemoterapi vermektir. Bununla birlikte ameliyat sonrası kemoterapinin süresi, uzun zamandır önemli bir onkolojik tartışma konusudur.

Kolorektal kanserlerde adjuvan kemoterapi 2 temel ilaçtan oluşur: oksaliplatin ve floropirimidin. Her iki ilacın farklı etki mekanizmaları ve yan etkileri vardır.

Oksaliplatin, daima damar yolu ile uygulanır ve uzun vadeli kullanımını kısıtlayan en önemli yan etkisi nöropatidir (el ve ayaklarda his sorunları). Bu nedenle birçok hastada oksaliplatini 6 aya tamamlamak zorlayıcı olmaktadır.

Floropirimidinin ise hem damardan uygulanan formu (5FU) hem de oral formu (kapesitabin) mevcuttur ve yan etkileri oksaliplatine göre daha ılımlıdır.

Uzun yıllar boyunca, ameliyat sonrası kolon ve rektum kanserlerinin tekrarlama riskini azaltıcı adjuvan tedavi için, oksaliplatin ve floropirimidin uygulama süresi 6 ay olmuştur. Fakat son 10 yıldır, özellikle oksaliplatin yan etkilerini azaltmak ve tedavi etkinliğinde düşme gözlemlenmediği için, bu süreyi kısaltmaya yönelik çeşitli stratejiler denenmektedir.

Oksaliplatin 3 Ay Yeterli Bulundu

30 Haziran 2022'de Journal of Clinical Oncology'de bildirilen bir Kore faz III klinik araştırmasında, yüksek riskli evre II veya evre III kolorektal kanserde, 3 aylık oksaliplatin artı 6 aylık floropirimidin tedavisinin, her ikisinin de standart 6 aylık uygulandığı tedaviye kıyasla, hastalıksız sağkalım açısından benzer etkinlikte olmakla birlikte, nöropati riskinin belirgin şekilde azaldığı bulundu. Etkinlikteki benzerlik (noninferiority), kapesitabin alan evre III hastalığı olan hastalardaki sonuçlar tarafından yönlendirildi.

Araştırmacılar tarafından belirtildiği gibi, "6 ay boyunca oksaliplatin ve floropirimidin kombinasyonu, yüksek riskli evre II ve III kolorektal kanserler için adjuvan tedavi için standart seçeneklerden biridir…. Etkinlikten ödün vermeden nörolojik yan etkileri azaltmak için optimal oksaliplatin süresinin netleştirilmesi gerekiyor."

Çalışmanın Detayları

Açık etiketli çok merkezli bu çalışmada, Ocak 2010 ile Ocak 2016 arasında 1.788 hasta, 6 aylık floropirimidin tedavisi ile kombinasyon halinde 3 ay (893 hasta) veya 6 ay (895 hasta) oksaliplatin almak üzere rastgele atandı.

3 aylık grup, yüksek riskli evre II hastalığı olan 196 hasta ve evre III hastalığı olan 697 hastadan oluşmaktaydı; 6 aylık grup sırasıyla 196 ve 699'u içeriyordu.

Yüksek riskli evre II hastalığı olan hastalar sadece IV/damardan tedavi (fluorourasil, lökovorin ve oksaliplatin= FOLFOX6) alabilirken, evre III hastalığı olan hastalar araştırmacının seçimine göre kapesitabinli oral tedavi (CAPOX) de alabildi.

Genel olarak, floropirimidin tedavisi 3 aylık grupta 620 hastada ve 6 aylık grupta 617 hastada fluorourasil/lökovorin ve sırasıyla 273 ve 278 hastada kapesitabinden oluşuyordu.

Çalışmada ölçülmek istenen birincil sonlanım noktası hastalıksız sağkalımdı.

Sonuçlar

  • 3 yıllık hastalıksız sağkalım 3 aylık grupta %84,7 (%95 GA = %82,2-%87,0) iken 6 aylık grupta %83,7 idi (%95 GA = %81,1-%86,0) (HR = 0.953, %95 GA = 0.769–1.180; P = .0065, etkinlikte aşağı olmamak için).
  • Herhangi bir derecedeki nöropati, 6 aylık grubun %69,5'inde ve 3 aylık grubun %58.3'ünde gözlendi ( P < .0001).
  • Derece ≥ 2 nöropati, 6 aylık grupta %25,5 (derece 3 veya 4'te %3,6) ve 3 aylık grupta %14,1'de (derece 3 %2,4) meydana geldi.

Sonuç olarak bu çalışma, 6 aylık kapesitabine 3 aylık oksaliplatin eklenmesinin evre III kolorektal kanserler için alternatif bir adjuvan tedavi olarak kabul edilebileceğini düşündürmektedir. Bu nedenle, çeşitli yan etkiler (kan parametrelerinde ciddi düşüklük, nöropatinin ciddileşmesi vb) sebebi ile oksaliplatine 3 ayda daha fazla devam edemeyen hastalar, tedavilerinin eksik kaldığını kaygısından artık uzaklaşabilirler.