Apalutamit (Erleada) Nedir? FDA Onayı, Türkiye Ruhsatı ve Geri Ödeme

• FDA Onaylı: Evet (İlk onay tarihi 14 Şubat 2018)
• Kutu Adı: Erleada
• Etken Madde Adı: Apalutamit
• Uygulama Şekli: Oral (tablet)
• Sınıfı: Nonsteroidal Antiandrogen (antiandrojen)
• Kategori: Hormon ilacı
• Üretici: Janssen (Johnson & Johnson)
• Türkiye Dağılımı: Johnson and Johnson Sıhhi Mal. San. ve Tic. Ltd. Şti.
• Onaylı Olduğu Kanserler:
  • Metastatik-olmayan kastrasyona dirençli prostat kanseri
  • Metastatik kastrasyona duyarlı prostat kanseri

---

Erleada Nedir?

Apalutamit etken maddeli Erleada, nonsteroidal bir antiandrojen olup, androgen reseptörlerine (AR) bağlanarak bu reseptörlerin DNA'ya geçişini ve AR aracılı transkripsiyonu inhibe eden bir ilaçtır. Bu biyolojik mekanizma sayesinde, prostat kanseri hücrelerinin büyümesi ve çoğalması engellenir.

Etki Mekanizması Nasıldır?

Apalutamit, androjen reseptörlerine bağlanan bir inhibitördür ve bu reseptörlere testosteron gibi androjenlerin bağlanmasını engeller. Normalde testosteron, bu reseptörlere bağlanarak hücre içinde gen ekspresyonunu tetikler ve böylece hücre bölünmesini hızlandıran sinyaller gönderir. Prostat kanseri hücreleri bu sürece bağımlı hale gelmiştir.

Apalutamit, reseptörlere bağlanarak:

1. Androjen bağlanmasını engeller.
2. Androjen reseptörlerinin çekirdeğe transportunu (taşınmasını) inhibe eder.
3. DNA ile etkileşimi ve gen transkripsiyonunu durdurur.

---

FDA (ABD Gıda ve İlaç İdaresi) Onay Tarihçesi:

• 14 Şubat 2018: İlk FDA onayı aldı (metastatik-olmayan kastrasyona dirençli prostat kanseri için).
• 17 Eylül 2019: Metastatik kastrasyona duyarlı prostat kanseri için FDA onayı alındı.

---

Türkiye Ruhsatı:

Türkiye'de T.C. Sağlık Bakanlığı'ndan onaylı olup, ruhsatlı olduğu endikasyonlar:

ERLEADA, ECOG performans statüsü 0-1, yüksek metastatik hastalık riski taşıyan (PSA ikiye katlanma zamanı ≤ 10 ay, No-1 ve PSA düzeyi 2 ng/dl üzerinde olan hastalar) metastatik-olmayan kastrasyona dirençli prostat kanserli (moKDPK) yetişkin erkeklerin tedavisinde endikedir.

ERLEADA, visseral metastazı olmayan hormon sensitif metastatik prostat karsinomlu (mHDPK) yetişkin erkeklerin tedavisinde androjen deprivasyon tedavisiyle (ADT) kombine kullanımı halinde endikedir.

---

Geri Ödemesi Var mı?

Apalutamit etken maddeli Erleada'nın Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından geri ödeme kapsamına alındığı tedavi durumları şu şekildedir:

ERLEADA FİLM KAPLI TABLET 60 mg 120 tablet - SUT Özeti

ECOG performans statüsü 0-1 olan, yüksek metastatik hastalık riski taşıyan (PSA ikiye katlanma zamanı ≤ 6 ay ve PSA düzeyi 2 ng/dl üzerinde olan, testosteron düzeyi kastrasyon seviyesinde olan (<50 ng/dl), daha önce sitotoksik kemoterapi almamış olan hastalar) non-metastatik Kastrasyona Dirençli Prostat Kanserli (nmKDPK) yetişkin erkek hastaların tedavisinde kullanılması halinde bedelleri Kurumca karşılanır.

Visseral metastazı olmayan Metastatik Hormona Duyarlı Prostat Kanserli (mHDPK) yetişkin erkeklerin tedavisinde Androjen Deprivasyon Tedavisiyle (ADT) kombine kullanımı halinde bedelleri Kurumca karşılanır.

Rapor süresinin sonunda tedavinin devamı için düzenlenecek yeni raporda progresyon olmadığı belirtilmelidir.

Kemoterapi için uygun olmayan/kemoterapinin kontrendike olduğu durumlar aşağıda yer almaktadır:

1. ECOG performans skorunun >1 olması veya
2. Kemik iliği rezervi ileri derecede azalarak nötrofil sayısının 1.500 hücre/mm³'ün altında veya trombosit sayısının 100.000/mm³'ün altında olması veya
3. Kreatinin klirensinin düşüklüğü
4. Karaciğer rezervinin düşük olması (Alanin Aminotransferaz (ALT) veya Aspartat Aminotransferaz (AST) düzeylerinin normal kabul edilen üst sınırın 5 katından fazla yükselmesi veya total bilirubin düzeyinin normal kabul edilen üst sınırın 3 katından fazla yükselmesi).

Enzalutamid, apalutamit ve abirateron etkin maddeli ilaçların ardışık kullanımının bedelleri yalnızca Sağlık Bakanlığı endikasyon dışı ilaç kullanım onayı bulunması halinde Kurumca karşılanır.

Fiyatı: Eylül 2024 itibarıyla Erleada film kaplı tablet 60 mg 120 tablet eczane satış fiyatı 44,648.54 liradır. 

---

Direnç Mekanizması:

• Androjen reseptörünün (AR) düşük ekspresyonu.
• AR mutasyonları sonucu ilaca karşı bağlanma affinitesinin azalması.

---

Emilim:

Oral yolla %100 biyoyararlanım ile emilir. Yemek, emilimi yaklaşık 2 saat geciktirir.

---

Dağılım:

Plazma proteinlerine %96 oranında bağlanır.

---

Metabolizma:

Apalutamit karaciğerde CYP3A4 ve CYP2C8 enzimleri ile metabolize edilir ve inaktif metabolitlere dönüşür. İlacın %65’i idrar ile %24’ü ise dışkı ile atılır.

---

Doz Aralığı:

Önerilen doz: Günde 240 mg, oral yolla, yemeklerden bağımsız olarak alınır.

---

İlaç Etkileşimleri:

• Etkileşim 1: Apalutamitin metabolizmasını hızlandıran ilaçlar (fenitoin, karbamazepin gibi) ilacın etkinliğini azaltabilir.
• Etkileşim 2: Apalutamitin metabolizmasını azaltan ilaçlar (ketokonazol, itrakonazol gibi) toksisiteyi artırabilir.

---

Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar:

1. Hafif veya orta derecede karaciğer problemleri olan hastalarda doz azaltımı gerekli değildir. Ancak, ciddi karaciğer yetmezliği olan hastalarda nasıl etki gösterdiği tam olarak bilinmemektedir.

2. Hafif veya orta derecede böbrek problemleri olan hastalarda doz azaltımı gerekli değildir. Ancak, ciddi böbrek yetmezliği olan, diyalize giren veya son dönem böbrek hastalığı olan hastalarda nasıl etki ettiği tam olarak bilinmemektedir.

3. Hastaların kemik kırıkları ve düşme riski açısından düzenli olarak izlenmesi gerekir.

4. Nöbet riski olan hastalarda dikkatli olunmalıdır. Eğer hastalar tedavi sırasında nöbet geçirirse, apalutamit tedavisi kalıcı olarak durdurulmalıdır.

5. Hastalarda sıcak basması olasılığına karşı dikkatli olunmalıdır. Bu yan etkiyi azaltmak için doktorlar klonidin, megestrol asetat veya soya tableti gibi ilaçlar önerebilir.

6. Cinsel fonksiyon bozuklukları ve iktidarsızlık (ereksiyon problemi) konusunda hastalara bilgi verilmelidir.

---

Yan Etkiler:

En sık görülen yan etkilerden en seyrek olana göre sıralama şu şekildedir:

1. Sıcak basmaları, cinsel istekte azalma, empotans, jinekomasti, göğüs ucu ağrısı, galaktore
2. Düşme ve kemik kırığı
3. Deri döküntüleri
4. Yorgunluk ve anoreksiya
5. Artralji (eklem ağrısı)