CRP nedir? CRP Testi Yüksekliği ya da Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

CRP testi, vücuttaki iltihaplanma (enflamasyon) düzeyini ölçen basit bir kan testidir. “CRP” kısaltması C-reaktif protein adındaki proteini ifade eder. Karaciğer tarafından üretilen bu protein, vücutta bir enfeksiyon veya iltihap olduğunda kana salınır. Doktorlar CRP testiyle kanda bu proteinin seviyesine bakarak vücutta iltihap olup olmadığını anlayabilir. Yüksek CRP değerleri genellikle bir enfeksiyon, yara veya doku hasarı, otoimmün bir hastalık ya da başka bir enflamatuar durum olduğunu gösterir. CRP testi halk arasında “iltihap testi” olarak da bilinir ve sonuçları, hastalığın ciddiyeti ve tedaviye yanıtı izlemek için de kullanılabilir.

Kısaca özetlemek gerekirse: CRP testi, vücudunuzdaki gizli veya aktif iltihabı tespit etmeye yardımcı olan, hızlı ve güvenilir bir kan testidir. Bu testin sonucu tek başına kesin bir tanı koymasa da, doktora bir problem olabileceği yönünde önemli bir işaret verir ve gerekirse daha ileri tetkiklerin yapılmasına öncülük eder.

CRP Testi Neden Yapılır?

Doktorlar, vücutta bir enfeksiyon veya iltihap olduğundan şüphelendiklerinde CRP testini isterler. CRP seviyeleri pek çok farklı durumda yükselebilir ve bu nedenle çeşitli hastalıkların değerlendirilmesinde faydalıdır.

CRP testi yaygın olarak şu durumlarda yapılır:

• Enfeksiyon şüphesi: Özellikle bakteriyel enfeksiyonlar (örn. zatürre, sepsis gibi ciddi enfeksiyonlar) veya mantar enfeksiyonları şüphesinde CRP istenir. Yüksek CRP, vücutta bir enfeksiyon olabileceğini gösterir.
• Enflamatuar (iltihaplı) hastalıklar: Romatoid artrit, lupus veya iltihaplı bağırsak hastalığı (Crohn, ülseratif kolit) gibi otoimmün hastalıklarda CRP, hastalığın alevlenmesini veya aktivitesini değerlendirmek için kullanılır.
• Doku hasarı ve cerrahi sonrası: Travma (yaralanma) sonrası veya ameliyatlardan sonra vücutta iltihap tepkisi oluşacağı için CRP yükselebilir. Ameliyat sonrası komplikasyon gelişip gelişmediğini anlamak için CRP düzeyi takip edilebilir.
• Kronik hastalık takibi: Kalp-damar hastalıkları, diyabet ve obezite gibi kronik durumlarda hafif CRP yükselmeleri görülebilir. Uzun süre yüksek seyreden CRP’nin kalp krizi riskini artırabileceği yönünde çalışmalar vardır. Bu nedenle bazen kalp hastalığı riskini değerlendirmek için yüksek hassasiyetli CRP (hs-CRP) testi yapılabilir. (hs-CRP sonucunda <1 mg/L düşük risk, >3 mg/L yüksek risk olarak yorumlanır.)

Yukarıdaki durumların dışında, doktora gittiğinizde genel sağlık kontrolü amacıyla da CRP testi istenebilir. Özellikle nedeni belirsiz ateş, halsizlik gibi şikayetlerde, vücutta gizli bir enfeksiyon olup olmadığını anlamak için CRP değeri kontrol edilir. Önemli nokta: CRP testi vücutta iltihap olup olmadığını gösterir, ancak iltihabın nerede olduğunu veya kesin nedenini tek başına belirleyemez. Bu nedenle CRP yüksek çıktığında, doktorunuz altta yatan sebebi bulmak için başka testler (kan tahlilleri, görüntüleme yöntemleri gibi) isteyebilir.

CRP Testi Nasıl Yapılır?

CRP testi, basit bir kan tahlilidir. Özel bir hazırlık gerektirmez; aç veya tok karna yapılabilir, beslenme durumu sonucu etkilemez. Testin yapılma aşamaları genellikle şöyle ilerler:

1. Kan alma: Kolunuzdaki bir damardan bir miktar kan örneği alınır. Bu, herhangi bir kan tahlilinde olduğu gibi kısa ve genelde ağrısız bir işlemdir (yalnızca iğne girişi sırasında hafif bir acı hissedilebilir).
2. Laboratuvar analizi: Alınan kan örneği laboratuvara gönderilir. Laboratuvarda, kanda bulunan C-reaktif protein seviyesini ölçmek için otomatik cihazlar kullanılır. (Bazı laboratuvarlar türbidimetrik veya nefelometrik yöntem gibi özel tekniklerle CRP ölçümü yapar, ancak bu teknik detaylar sonucu alan hasta için çok fark yaratmaz.)
3. Sonuçların çıkması: CRP testinin sonucu genellikle aynı gün veya ertesi gün çıkar. Sonuç raporunda CRP değeri “mg/L” (litre başına miligram) cinsinden belirtilir. Örneğin, CRP = 8 mg/L gibi.

CRP testi güvenilir bir yöntemdir ve sonucu, doktorunuzun tanı koymasına yardımcı olan önemli bilgiler sağlar. Ancak, tek bir CRP ölçümü bazen yeterli olmayabilir; doktorunuz enfeksiyonun seyrini veya tedaviye yanıtı izlemek için belirli aralıklarla CRP testini tekrarlamayı önerebilir.

CRP Kaç Olmalı? (Normal Değerler)

Sağlıklı bireylerde kanda CRP değeri çok düşük seviyelerde olur veya hiç saptanmaz. Laboratuvarların referans aralıkları değişebilse de, genellikle 0 ile 5 mg/L arası normal kabul edilir. Bazı kaynaklar, up to 10 mg/L değerlerini de normal sınırda sayabilir. CRP sonuçları genellikle aşağıdaki gibi değerlendirilir:

Not: CRP çok yüksek seviyelere de çıkabilir. Örneğin ciddi bakteriyel enfeksiyon veya sepsis durumunda CRP 100 mg/L gibi oldukça yüksek değerlere ulaşabilir. Ancak CRP’nin tek başına yüksek olması belli bir hastalığın kesin göstergesi değildir. Sonuçlar daima hastanın şikayetleri ve diğer tetkikleri ile birlikte değerlendirilmelidir.

Tablodan da görüldüğü gibi, CRP değeri normalde 0’a yakın çıkmalıdır. CRP düşüklüğü genelde tıbbi bir problem anlamına gelmez; hatta istenen bir durumdur. CRP’nin referans aralığın altında olması (örneğin 0 mg/L gibi) vücutta enflamasyon olmadığını, sağlıklı bir durumu işaret eder.

CRP Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

CRP yüksekliği, kandaki C-reaktif protein seviyesinin normalden fazla olması demektir. Bu durum, vücutta bir iltihaplanma olduğunu gösteren uyarı niteliğinde bir bulgudur. CRP yüksek saptandığında, genellikle vücudunuz bir enfeksiyonla savaşıyor, bir doku hasarını onarmaya çalışıyor veya bir enflamatuar hastalık aktif halde anlamına gelebilir.

CRP yüksekliği tek başına bir hastalık değildir, altta yatan başka bir sorunun belirtisidir. CRP değeri yükseldikçe genellikle iltihabi durumun şiddeti de artar. Örneğin küçük bir gribal enfeksiyonda CRP biraz yükselirken, ciddi bir bakteriyel enfeksiyonda çok daha yüksek değerlere çıkabilir. Önemli: CRP testinin yüksek çıkması, vücutta bir problem olduğuna dair işarettir ama hangi problem olduğunu tek başına göstermez. Bu nedenle doktorlar, CRP yüksekliğinin nedenini bulmak için hastayı muayene eder ve gerekli görürse başka testler yapar.

CRP Yüksekliği Neden Olur?

Pek çok farklı sağlık sorunu CRP değerinin yükselmesine yol açabilir. Genel olarak vücutta iltihap yaratan her durumda CRP artar. CRP yüksekliğinin başlıca nedenleri şunlardır:

• Enfeksiyonlar: Bakteriyel, viral veya mantar enfeksiyonları vücutta iltihap tepkisini tetikleyerek CRP seviyesini yükseltir. Örneğin basit bir soğuk algınlığında CRP hafifçe yükselebileceği gibi, apse veya zatürre gibi daha ciddi enfeksiyonlarda CRP çok daha yüksek değerlere ulaşabilir.
• Otoimmün ve romatizmal hastalıklar: Romatoid artrit, Lupus (SLE), iltihaplı bağırsak hastalıkları gibi bağışıklık sisteminin aşırı tepki verdiği hastalıklarda CRP yüksekliği görülebilir. Hastalığın aktif dönemlerinde (alevlenmelerde) CRP genellikle daha da yükselir.
• Kronik hastalıklar: Uzun süreli devam eden diyabet, kalp-damar hastalıkları, hipertansiyon veya ciddi obezite gibi durumlar vücutta düşük düzeyli kronik enflamasyona yol açabilir. Bu bireylerde CRP değeri sürekli olarak normalin biraz üzerinde seyredebilir.
• Yaralanma veya cerrahi girişimler: Her türlü travma (düşme, kaza, ameliyat) sonrasında vücut hasarı onarmak için iltihap sürecini başlatır. Bu nedenle ameliyat sonrası veya büyük yaralanmalardan sonra CRP geçici olarak yükselir. Özellikle ameliyat sonrası beklenenden çok daha yüksek CRP değeri görülürse, bu bir komplikasyon veya enfeksiyon geliştiğinin işareti olabilir.
• Kanser: Bazı kanser türleri, özellikle ileri evrede olanlar (metastatik kanserler), vücutta kronik bir enflamasyona neden olabilir ve CRP seviyelerini yükseltebilir. Ancak, CRP yüksekliği tek başına kanser demek değildir (aşağıda “CRP ve Kanser” başlığında bu konu detaylandırılacaktır). Kanser hastalarında enfeksiyon geliştiğinde de CRP yükselir.
• Diğer faktörler: Sigara kullanımı, diş eti iltihabı (periodontal hastalık), ağır stres, uyku problemleri ve hatta hamilelik gibi durumlar bile CRP değerinde hafif yükselmelere yol açabilir. Bu nedenler genellikle CRP’yi çok fazla değil, hafifçe yükseltir.

Yukarıdaki listeden de anlaşılacağı gibi, CRP yükselmesinin birçok olası nedeni vardır. Bu yüzden CRP yüksek bulunduğunda, doktorunuz sizin genel durumunuzu değerlendirecek ve gerekli görürse detaylı incelemeler yapacaktır. Örneğin, enfeksiyon düşünülüyorsa kan kültürleri alınabilir; romatizmal bir hastalık şüphesi varsa ilgili spesifik testler istenebilir.

CRP Yüksekliğinin Belirtileri Nelerdir?

Aslında CRP’nin kendisi bir belirti (hissettiğiniz bir şey) değildir, laboratuvar sonucudur. Yani CRP yüksekliği, doğrudan hastada bir şikayete yol açmaz. Ancak CRP’nin yüksek olmasına yol açan hastalık veya durum, çeşitli belirtiler gösterir. Bu nedenle CRP yüksekliğine eşlik edebilecek belirtiler, altta yatan nedene bağlıdır:

• Enfeksiyon varsa: Ateş, üşüme-titreme, halsizlik, iştahsızlık, bölgesel ağrı (örneğin boğaz ağrısı, karın ağrısı) veya öksürük, balgam gibi enfeksiyona özgü şikayetler olabilir.
• Romatizmal/otoimmün hastalık varsa: Eklemlerde ağrı, şişlik, sabah tutukluğu (örneğin romatoid artritte); cilt döküntüsü, güneşe hassasiyet (örneğin lupusta); karın ağrısı, ishal (örneğin Crohn hastalığında) gibi bulgular görülebilir.
• Kronik enflamasyon durumlarında: Uzun süreli halsizlik, yorgunluk, isteksizlik gibi genel belirtiler görülebilir. Örneğin obeziteye bağlı CRP yüksekliği olanlarda enerji düşüklüğü, hafif eklem ağrıları olabilir.
• Ciddi enfeksiyon veya sepsis durumunda: Yüksek ateş, hızlı kalp atımı, nefes darlığı, bilinç bulanıklığı gibi acil belirtiler ortaya çıkabilir. (Bu gibi durumlar hayatî aciliyet taşır ve hastanede tedavi gerektirir.)
• Kanser durumunda: Kanserin türüne bağlı olarak kilo kaybı, gece terlemesi, lenf bezlerinde şişme, nedeni açıklanamayan uzun süreli ateş gibi belirtiler asıl hastalığın belirtisi olarak bulunabilir. CRP yüksekliği bu süreçte ikincil bir bulgudur.

Özetle, CRP yüksekliğinin hissedilen özgün bir belirtisi yoktur. Kişi, CRP’sinin yüksek olduğunu ancak bir kan tahlili yaptırdığında öğrenir. Fakat CRP’yi yükselten sağlık sorunu genellikle kişide bazı şikayetlere yol açmıştır ve bu nedenle zaten doktor bu testi istemiştir. Örneğin sebepsiz yere CRP bakılmaz; bir şüphe olur (ateş, ağrı gibi) ve bunun nedenini anlamak için CRP ölçülür. Eğer hiçbir belirti yokken yapılan bir check-up’ta CRP yüksekliği saptanırsa, bu durumda da doktora danışmak ve nedenini araştırmak gerekir.

CRP Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Bazı tahlil sonuçlarında CRP düzeyi ölçülemeyecek kadar düşük gelebilir veya “negatif” şeklinde raporlanabilir. CRP düşüklüğü genellikle iyiye işarettir. Sağlıklı bireylerin CRP değeri sıfıra yakın olabileceği için “düşük” veya “yok denecek kadar az” çıkması normaldir. Yani CRP’nin referans aralığın altında olması, vücutta aktif bir iltihap olmadığını gösterir.

CRP değerinin düşük olmasının olumsuz bir anlamı yoktur. Hatta tedavi sonrası CRP’nin düşmesi, hastalığın veya enfeksiyonun düzeldiğinin bir göstergesidir. Örneğin ciddi bir enfeksiyon geçiren hastada, tedaviyle birlikte CRP yüksek bir değerden normal seviyelere düşüyorsa, bu vücuttaki iltihabın azaldığını ve iyileşme olduğunu gösterir.

Not: Çok nadiren, karaciğer sirozu gibi karaciğerin ağır hasarlı olduğu durumlarda vücutta iltihap olsa bile CRP üretimi yeterli olmayabilir. Ancak bu, spesifik bir “CRP düşüklüğü” durumu değildir, altta yatan farklı bir sorunun yansımasıdır. Genel olarak, CRP değeri hakkında konuşurken düşüklüğün ayrı bir tıbbi önemi olmadığı söylenebilir.

CRP Nasıl Düşürülür?

CRP yüksek bulunduğunda, asıl hedef bu yüksekliğe yol açan nedeni tedavi etmek olmalıdır. Yani CRP’yi düşürmenin en etkili yolu, iltihaba sebep olan hastalığı ortadan kaldırmaktır. Örneğin bakteriyel bir enfeksiyon nedeniyle CRP yükseldiyse, uygun antibiyotik tedavisi ile enfeksiyon temizlendiğinde CRP de normale dönecektir. Romatizmal bir hastalık aktifse, buna yönelik anti-inflamatuar veya bağışıklık baskılayıcı tedaviler CRP’yi düşürecektir.

Bunların yanı sıra, yaşam tarzı değişiklikleri ile de CRP seviyelerinde iyileşme sağlanabilir. Özellikle uzun vadede kalp-damar sağlığı ve genel enflamasyon düzeyini düşürmek için şu önlemler tavsiye edilir:

• Sağlıklı beslenme: Akdeniz tipi beslenme gibi anti-inflamatuar diyetler önerilir. Bol sebze, meyve, tam tahıl, kuru baklagil tüketin. Özellikle omega-3 yağ asitlerinden zengin balık (somon, sardalya gibi) ve sağlıklı yağlar (zeytinyağı, fındık, avokado) iltihap seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir. Kırmızı eti ve işlenmiş gıdaları azaltıp, beyaz et (tavuk, balık) tercih edin.
• Fazla kilolardan kurtulma: Fazla kilo vücutta kronik iltihabı artırabilir. Düzenli egzersiz ve dengeli beslenme ile kilo vermek, CRP dahil olmak üzere inflamasyon belirteçlerini azaltır.
• Sigara ve alkol kullanmamak: Sigara içmek vücutta iltihap mekanizmalarını sürekli uyarır. Sigaranın bırakılması CRP seviyesini zamanla düşürür. Alkol de aşırı tüketildiğinde enflamasyonu artırabilir; bu yüzden alkolü sınırlı tüketmek veya tamamen kaçınmak faydalıdır.
• Düzenli egzersiz: Haftada en az 3-4 gün, 30 dakikalık orta tempolu fiziksel aktiviteler yapmak bağışıklık sistemini güçlendirir ve inflamasyonu azaltır. Yürüyüş, bisiklet, yüzme gibi aktiviteleri rutin hale getirin.
• Stres yönetimi ve uyku: Kronik stres ve uykusuzluk vücutta inflamasyonu artırabilir. Yeterli ve kaliteli uyku almaya özen gösterin (erişkinler için günde ~7-8 saat). Stres azaltıcı teknikler (meditasyon, yoga, hobi edinme) uygulayarak vücudun iltihap tepkisini azaltabilirsiniz.
• Düzenli sağlık kontrolleri: Eğer diyabet, hipertansiyon gibi kronik bir durumunuz varsa, bunların uygun tedavi ile kontrol altında olması CRP seviyelerinin de yüksek kalmasını engeller. Yani mevcut hastalıklarınızı iyi yöneterek vücudunuzdaki genel iltihap düzeyini düşük tutabilirsiniz.

Yukarıdaki öneriler, genel sağlığınızı iyileştirerek hem CRP’yi düşürmeye hem de kalp hastalığı riski gibi uzun vadeli riskleri azaltmaya yardımcı olur. Ancak unutmayın: Eğer CRP seviyeniz yüksekse, öncelikle bir doktora danışmanız ve tıbbi tedavi gerekip gerekmediğini öğrenmeniz gerekir. Evde kendi kendinize yaşam tarzı önlemleri almak önemli olsa da, altta yatan ciddi bir enfeksiyon veya başka bir sorun varsa tıbbi müdahale şarttır.

CRP ve Kanser İlişkisi

CRP yüksekliği ile kanser arasındaki ilişki sık merak edilen bir konudur. Pek çok iltihap durumunda CRP yükseldiği için, kanser gibi ciddi hastalıklarda da CRP’de artış görülebilir. Özellikle ileri evre kanserlerde veya metastaz yapmış (yayılım göstermiş) kanserlerde, tümörün vücutta yarattığı iltihap nedeniyle CRP seviyeleri normalden yüksek çıkabilir. Örneğin bazı lenfoma, karaciğer veya bağırsak kanseri hastalarında teşhis anında CRP değerleri yüksek bulunabilir.

Ancak, yüksek CRP = kesin kanser demek değildir. CRP, spesifik olmayan bir göstergedir, yani birçok farklı nedenle yükselebilir. Kanserde de yükselebilmesi, bu proteinin vücuttaki iltihabi süreçlere verdiği genel tepkinin bir parçasıdır. Tek başına CRP değerine bakarak kanser tanısı konulamaz. Hatta bazı durumlarda CRP değeri çok yüksek olduğu halde kişide kanser olmadığı ortaya çıkabilir.

Tıbbi uygulamada, eğer kanserden şüpheleniliyorsa doktorlar CRP’nin yanı sıra birçok başka test yaparlar. CRP değeri 50-100 mg/L gibi yüksek bile olsa, bu sadece bir uyarıdır; kesin tanı için biyopsi, görüntüleme yöntemleri (MR, tomografi vs.) ve diğer kan testleri gereklidir. Örneğin, açıklanamayan kilo kaybı, uzun süreli ateş gibi kanser belirtileri varsa ve CRP de yüksekse, doktorlar buna yönelik tetkikleri planlar.

Öte yandan, bazı araştırmalar kronik iltihap ile kanser gelişimi arasında bir bağlantı olabileceğini göstermiştir. Uzun yıllar yüksek seyreden CRP’nin, damarlara zarar vererek kalp hastalığı riskini artırdığı bilindiği gibi, kronik enflamasyonun da bazı kanser türlerinin oluşumunda rolü olabileceği düşünülmektedir. Fakat bu, devam eden bir araştırma konusudur. Sonuç olarak: CRP yüksekliği kanser dahil pek çok şeyin habercisi olabilir, ama tek başına bir kanser göstergesi değildir. Eğer CRP değeri yüksek bulunur ve doktorda kanserle ilgili bir şüphe varsa, kapsamlı değerlendirme yapılacaktır.

Sıkça Sorulan Sorular

CRP testi için aç olmak gerekir mi?
Hayır, CRP testi için aç ya da tok olmanız fark etmez. Bu test için özel bir hazırlık yapmanıza gerek yoktur. Kan örneği günün herhangi bir saatinde alınabilir ve beslenme durumu sonucu etkilemez. Örneğin sabah kahvaltı yapmış olsanız da CRP değeriniz doğru ölçülür.

CRP değeri kaç olursa tehlikelidir?
Genel olarak 5 mg/L’nin altındaki CRP normal kabul edilir ve tehlike işareti olarak görülmez. 10 mg/L’nin üzerindeki CRP ise vücutta belirgin bir iltihap olduğunu gösterir. Değer ne kadar yüksekse, durum o kadar ciddi olabilir. Özellikle 50-100 mg/L üzeri değerler çok yüksek kabul edilir ve genellikle ciddi bir enfeksiyon veya iltihabi durumla ilişkilidir. Ancak “tehlikeli” tanımı kişiden kişiye ve duruma göre değişir. Örneğin kemoterapi alan bir kanser hastasında 20 mg/L de önemli olabilirken, zatürresi olan birinde 20 mg/L çok yüksek sayılmayabilir. Bu yüzden CRP sonucunuza doktorunuz yorum yapmalıdır.

CRP yüksekliği kanser belirtisi midir?
Tek başına CRP yüksek çıkması kanser belirtisi olarak yorumlanmaz. CRP, kanser dahil birçok durumda yükselebilen bir değerdir. Çoğu zaman enfeksiyon veya iltihaplı hastalıklar gibi kanser dışı nedenlerle yükselir. Kanser şüphesi, CRP ile birlikte başka bulgulara dayanarak ortaya konur. Örneğin bir akciğer filmi, kan tahlillerinde tümöre özgü belirteçlerin varlığı, biyopsi sonucu gibi somut kanıtlar gerekir. Özetle: CRP’niz yüksek diye panik yapmayın, bu mutlaka kanser olduğu anlamına gelmez. Doktorunuz gerekli görürse, kanser ihtimalini netleştirmek için ileri tetkikler planlayacaktır.

CRP değeri nasıl düşürülür?
CRP’yi düşürmenin en önemli yolu, onu yükselten nedenin tedavi edilmesidir. Enfeksiyon varsa ilaçla tedavi edilir, romatizmal hastalık aktifse ona yönelik tedavi verilir, gerektiğinde cerrahi müdahaleler yapılır. Tedaviyle birlikte CRP genellikle normale iner. Bunun dışında, yaşam tarzı değişiklikleri de CRP’yi zamanla düşürmeye yardımcı olur: sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, sigarayı bırakma, ideal kiloya ulaşma ve stres kontrolü gibi önlemler alarak vücuttaki genel iltihap düzeyini azaltabilirsiniz (yukarıda “CRP Nasıl Düşürülür?” başlığında detaylı anlatıldı).

Sedimantasyon (ESR) ve CRP aynı şey mi?
Hayır, sedimantasyon testi (ESR olarak da bilinir) ve CRP testi farklı olsalar da ikisi de vücuttaki iltihabı gösteren kan testleridir. Sedimantasyon, kan örneğinde alyuvarların çökme hızını ölçer; CRP ise kandaki C-reaktif protein düzeyini ölçer. Her ikisi de enfeksiyon ve iltihap durumlarında yükselir. Bazen doktorlar daha kapsamlı değerlendirme için her iki testi birlikte ister. Örneğin romatizma takibinde hem CRP hem sedimantasyon değeri önemlidir. Ancak teknik olarak ve ölçüm şekli olarak bu iki test aynı değildir, sadece benzer amaçla kullanılırlar.

CRP yüksekliği tek başına tanı koydurur mu?
Hayır, CRP yüksekliği tek başına belirli bir hastalığın tanısını koydurmaz. CRP, vücutta bir sorun olduğuna dair genel bir işaret verir. Doktorlar bu işareti gördükten sonra, altta yatan sorunu bulmak için diğer bulgularla birlikte değerlendirme yaparlar. Örneğin CRP yüksek bulunduğunda doktorunuz muayene bulgularınıza bakar, gerekirse röntgen, ultrason gibi görüntülemeler veya idrar tahlili, ek kan testleri gibi ilave tetkikler ister. Sonuç olarak CRP, tanı sürecinin bir parçasıdır ama tek başına tanı koydurmaz, bu nedenle panik yapmak yerine doktorunuzun yönlendirmelerine göre hareket etmek en doğrusudur.