Fentanil (Durogesic) Ağrı Bandı Nedir? Nasıl Çalışır? Yan Etkileri Nelerdir?

Durogesic Nedir?

Fentanil etken maddeli Durogesic isimli ilaç, opioid sınıfından güçlü bir ağrı kesicidir.

• Güçlü ağrı kesicilerin kullanımını gerektiren şiddetli, uzun süren (kronik) ağrıların giderilmesinde kullanılır.
• Fentanil bir opioid ilacıdır (bazen opiat olarak da adlandırılır).
• Opioidler, vücutta doğal olarak üretilen ağrı azaltıcı kimyasallar olan endorfinlerin etkisini taklit ederek etki ederler. Endorfinler beyinde ve omurilikte bulunur ve ağrıyı azaltmak için opioid reseptörleriyle birleşir. Bu, sinirler tarafından beyne gönderilen ağrı sinyallerinin iletilmesini daha da engeller.
• Durogesic, transdermal (ciltten emilen) bir ilaçtır. Her kutusunda 5 adet transdermal flaster bulunmaktadır.

Not: Durogesic, sadece kırmızı reçete ve rapor ile temin edilebilen özel bir ilaçtır. Bu durum, ilacın yalnızca belirli tıbbi koşullar altında ve titiz kontroller çerçevesinde kullanılması gerektiği anlamına gelir.

Durogesic Nasıl Kullanılır? Başlangıç Dozu Nedir?

Durogesic flasterinin doğru uygulanması, ilacın etkinliği ve güvenliği açısından son derece önemlidir. Flaster, vücutta kılsız ve sağlam bir cilt bölgesine yapıştırılmalıdır.

Ağrılı bölgenin üstüne yapıştırma şeklinde bir kural yoktur!

Bu flasteri yapıştırmak için en sık önerilen bölge sırt üst kısmıdır.

Uygulama sırasında dikkat edilmesi gerekenler:

• Tüyler varsa kesilmeli ama tıraş edilmemelidir (tıraş tahrişe neden olabilir).
• Cilt temiz, kuru ve tahrişsiz olmalıdır (sabun, losyon, yağ veya alkol kullanılmamalıdır).
• Flasterin yapışkan tarafına dokunulmamalıdır.
• Flaster, avuç içiyle en az 30 saniye bastırılarak yapıştırılmalıdır.
• Aynı bölgeye tekrar yapıştırmadan önce en az birkaç gün beklenmelidir (cilde zarar vermemek için).

Başlangıç Dozu

• 12 mcg/saat veya 25 mcg/saat transdermal (cilt yoluyla) bant, her 3 günde (72 saatte) bir değiştirilir.
• Bazı durumlarda, doktorunuz bandın her 2 günde (48 saatte) bir değiştirilmesini önerebilir.
• Fentanil bandı uygulandıktan sonra, tam etkisini göstermesi 8 ila 12 saat sürebilir. Aynı şekilde, bant çıkarıldıktan sonra ilacın etkisinin tamamen geçmesi de 8 ila 12 saat sürebilir.
• Fentanil, hem hastanede hem de evde kullanılabilir. Kronik ağrı tedavisi için kullanıldığından, tedavinin süresini doktorunuz belirler.
• Piyasada 12, 25, 50, 75 ve 100 mcg/saat içeren dozları mevcuttur. 

Durogesic Kullanmadan Önce 

Bazı ilaçlar, belirli sağlık sorunları olan kişiler için uygun olmayabilir veya yalnızca dikkatli bir değerlendirme sonrası kullanılmalıdır. Bu nedenle, fentanil tedavisine başlamadan önce doktorunuza şu bilgileri vermeniz önemlidir:

• Hamileyseniz veya emziriyorsanız.
• Karaciğer veya böbrek fonksiyonlarınızda bir sorun varsa.
• Ağzınızda yara varsa veya diyabet hastasıysanız. (Bazı fentanil türleri sizin için uygun olmayabilir).
• Prostat problemleriniz veya idrar yapmada zorluk çekiyorsanız.
• Astım veya kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi solunum problemleriniz varsa.
• Eğer size tansiyonunuzun düşük olduğu söylendiyse.
• Tiroid veya böbrek üstü bezlerinizde herhangi bir problem varsa.
• Eğer epilepsi hastasıysanız.
• Safra kanalınızda bir problem varsa.
• Bir haftadan uzun süredir kabızsanız veya iltihaplı bağırsak probleminiz varsa.
• Eğer kas güçsüzlüğüne neden olan myastenia gravis adı verilen bir rahatsızlığınız varsa.
• Yakın zamanda ciddi bir kafa travması geçirdiyseniz veya beyninizde tümör varsa.
• Eğer daha önce uyuşturucu veya alkole bağımlı olduysanız.
• Eğer daha önce bir ilaca karşı alerjik reaksiyon gösterdiyseniz.
• Başka ilaçlar alıyorsanız. Bunlara reçetesiz satın alınabilen aldığınız ilaçlar, bitkisel ve tamamlayıcı ilaçlar da dahildir.

Durogesic Kullanımında Diğer Dikkat Edilmesi Gerkenler

• Doktorunuz veya eğitim hemşireniz, durogesic ile tedavinin ne kadar süreceğini ve hangi dozda kullanmanız gerektiğini size anlatacaktır.
• Uzun süreli kullanımda durogesıc tolerans oluşturabilir. Dolayısıyla, aynı etkiyi elde etmek için doktorunuz bir süre sonra daha yüksek dozda durogesıc reçete  edebilir.
• Eğer durogesici nasıl kullanmanız gerektiği konusunda emin değilseniz mutlaka doktorunuza danışınız.
• Daha önce siz veya ailenizden birisi kötüye kullanım yaşadıysa veya alkole, reçeteli ilaçlara veya yasadışı maddelere bağımlılığınız olduysa doktorunuzu bilgilendiriniz.
• Durogesici yetişkinlerde, göğüs, sırt veya üst kolun kılsız bir bölgesine yerleştiriniz. Uygulama bölgesinde tüy varsa uygulamadan önce kesiniz, tıraş etmeyiniz (tıraş etmek cildinizi tahriş edebilir). Uygulama bölgesini sadece su ile temizleyiniz. Flaster uygulanmadan önce cilt tamamen kuru olmalıdır. Flaster uygulaması öncesinde sabun, yağ, losyon veya cildi tahriş edebilecek veya özelliğini değiştirebilecek herhangi bir madde kullanılmamalıdır. Herhangi bir hasara karşı flasteri kontrol ediniz. Herhangi bir şekilde bölünmüş, kesilmiş veya hasar görmüş flasterleri kullanmayınız.
• Flasteri koruyucu poşetten çıkarmak için mühür kenarında işaretli noktadan (flaster etiketinin üzerinde ok ile işaretlenmiştir) tutunuz. Poşeti bu noktadan tutarak dikkatlice yırtınız. Daha sonra poşeti iki yana doğru açınız ve bir kitap gibi tutunuz. Matrix’in salım tabakası ortadan kesiktir. Flasteri orta yerinden tutunuz ve kesik olan iki parçayı teker teker çıkartınız. Flasterin yapışkanlı tarafına dokunmaktan kaçınınız. Flasteri avuç içi ile 30 saniye hafif basınç uygulayarak cilde yapıştırınız. Flasterin kenarlarının iyice yapıştığından emin olunuz.
• Flasterleri uygulama çıkarma sonrasında ellerinizi sadece suyla yıkayınız.
• Üç gün sonra flasteri soyarak çıkarınız.
• Kullanılmış flasteri yapışkan tarafları birbirine yapışacak şekilde katlayınız ve emniyetli bir şekilde atınız.
• Durogesıc, çocukların ulaşamayacakları yerde saklanmalı ve kullanıldıktan sonra çöp kutusuna değil, tuvalete atılmalı; su dökülerek gözden kayboması sağlanmalıdır.
• Hemen yeni bir flasteri yukarıda anlatıldığı şekilde uygulayınız. Hiçbir zaman bir önceki ile aynı yere uygulamayınız.

Durogesic En Yaygın Yan Etkileri Nelerdir?

Fentanil için ilaç prospektüsünde (Durogesic® paket ekinde) en yaygın bildirilen yan etkiler şunlardır:

• Yorgunluk
• Kabızlık
• Bilinç bulanıklığı (konfüzyon)
• Kaşıntı
• Bitkinlik (halsizlik)
• Mide bulantısı ve kusma
• Cinsel istekte azalma
• Yavaş kalp atışı (bradikardi)
• Göz bebeğinde küçülme (miyozis)

NOT: Fentanil kullanan hastaların ne kadarının bu yan etkileri yaşayacağı kesin olarak bilinmemektedir, çünkü ilaç farklı hasta gruplarında ve çeşitli klinik çalışmalarda kullanılmıştır.

Durogesic Kullanırken Nelere Dikkat Etmem Gerekir? 

• Ağrınız geçmezse, kötüleşirse veya yeni veya farklı bir ağrı türü yaşarsanız bakım ekibinize bildirin. Bu ilaca karşı tolerans geliştirebilirsiniz. Tolerans, ağrı kesici için daha yüksek dozda ilaca ihtiyacınız olacağı anlamına gelir. Tolerans normaldir ve bu ilacı uzun süre alırsanız beklenen bir durumdur.
• İlacınızı aniden almayı bırakmayın çünkü şiddetli bir reaksiyon geliştirebilirsiniz. Vücudunuz ilaca alışır. Bu, bağımlı olduğunuz anlamına gelmez. Bağımlılık, tıbbi olmayan bir nedenden dolayı bir ilacı alma ve kullanma ile ilgili bir davranıştır. Ağrınız varsa, ağrı kesici almak için tıbbi bir nedeniniz vardır. Bakım ekibiniz size ne kadar ilaç almanız gerektiğini söyleyecektir. Bakım ekibiniz ilacı bırakmanızı isterse, herhangi bir yan etkiyi önlemek için doz zamanla yavaşça azaltılacaktır.
• Diğer narkotik ağrı kesiciler, benzodiazepinler veya uyku ilaçları gibi uyuşukluğa neden olan başka ilaçlar alıyorsanız, daha fazla yan etki yaşayabilirsiniz. Bakım ekibinize kullandığınız tüm ilaçların bir listesini verin. Size ne kadar ilaç almanız gerektiğini söyleyeceklerdir. Talimatlardan daha fazla ilaç almayın. Nefes almada zorluk çekiyorsanız veya alışılmadık şekilde yorgun veya uykuluysanız acil servisleri arayın.
• Bakım ekibinizle nalokson ve nasıl elde edileceği hakkında konuşun. Nalokson, opioid aşırı dozunda kullanılan acil bir ilaçtır. Çok fazla opioid alırsanız aşırı doz meydana gelebilir. Ayrıca, bir opioid alkol gibi başka ilaçlar veya maddelerle birlikte alındığında da meydana gelebilir. Nefes almada zorluk, alışılmadık şekilde yorgun veya uykulu olma veya tepki verememe veya uyanamama gibi aşırı dozun belirtilerini bilin. Bakıcılara ve yakın temaslara nerede saklandığını söylediğinizden emin olun. Nasıl kullanılacağını bildiklerinden emin olun. Nalokson verildikten sonra acil servisleri aramalısınız. Nalokson geçici bir tedavidir. Tekrarlanan dozlar gerekebilir.
• Uykulu veya sersem hissedebilirsiniz. Bu ilacın sizi nasıl etkilediğini bilene kadar araba kullanmayın, makine kullanmayın veya zihinsel uyanıklık gerektiren hiçbir şey yapmayın. Özellikle yaşlı bir hastaysanız, hızla ayağa kalkmayın veya oturmayın. Bu, baş dönmesi veya bayılma nöbetleri riskini azaltır. Alkol, bu ilacın etkisini engelleyebilir. Alkollü içeceklerden kaçının.
• Bu ilaç kabızlığa neden olur. 3 gün boyunca bağırsak hareketiniz olmazsa, bakım ekibinizi arayın.
• Ağzınız kuruyabilir. Şekersiz sakız çiğnemek veya sert şeker emmek ve bol su içmek yardımcı olabilir. Sorun geçmezse veya şiddetliyse bakım ekibinizle iletişime geçin.
• Bu flaster vücut ısısı değişikliklerine karşı hassastır. Cildiniz çok ısınırsa, flasterin  içinden daha fazla ilaç çıkar ve ölümcül bir aşırı doza neden olabilir. Ateşiniz çıkarsa bakım ekibinizi arayın. Sıcak banyo yapmayın. Güneşlenmeyin. Sıcak küvet, sauna, saç kurutma makinesi, ısıtma yastığı, elektrikli battaniye, ısıtmalı su yatağı veya bronzlaşma lambaları kullanmayın. Vücut sıcaklığınızı artıran egzersizler yapmayın.
• Ameliyat, MRG, BT taraması veya başka bir prosedüre ihtiyacınız olacaksa, bakım ekibinize bu ilacı kullandığınızı söyleyin. Prosedürden önce yamayı çıkarmanız gerekebilir.