Genç Hanser Hastalarında Doğurganlığın Konuşulması Neden Unutuluyor?!
Kanserli genç yetişkinlerin karşı karşıya kaldığı doğurganlık sorunlarının yeterince hasta dosyalarına not edilmediği, hastalarla bu konunun tedavi öncesi konuşulmasının ve hastaların bir fertilite merkezine yönlendirmesinin gözden kaçtığı, Ulusal Kapsamlı Kanser Ağı (NCCN) 2020 Sanal Yıllık konferansında bir posterde sunuldu.
Kanser tedavileri, özellikle kemoterapi, yaşam kalitesinin olumsuz etkileyen durumlardan biri olan kısırlığa (infertilite) neden olabilir. Özellikle çocuk sahibi olmayı düşünen genç-yetişkin kadın ve erkek kanser hastalarını etkileyen bu alandaki çalışmalarda önemli oranda ilerleme kaydedilmiştir. Bir tıbbi onkolog olarak, kanser tanı-tedavi sürecinde en önem verdiğim ve her erken evre genç kanser hastası ile yaptığım bir konuşmadır doğurganlığın korunması. Bu konuda tek bir hastayı bile kaçırmamaya özen gösteririz... Bu alanın dünya genelinde öncü isimlerinden biri Türk Bilim İnsanı Dr. Kutluk Oktay'dır (bakınız: Kutluk Oktay'ın meme kanserli hastalarda doğurganlık koruma çalışmaları).
Yazımızın konusu olan çalışma için araştırmacılar, kanserli genç yetişkinler için doğurganlık koruma görüşmesinin yapılıp yapılmadığını belirlemek için 218 hasta ile bir anket çalışması yaptı. Katılımcıların medyan (ortanca) yaşı 37 idi (en genç katılımcı 18, en yaşlı katılımcı ise 45). Kanserler arasında çeşitli solid (orga) tümörler ve hematolojik (kan ve kemik iliği kaynaklı) kanserler vardı ve bazı hastalara kök hücre nakli yapılmıştı. Araştırmacılar ayrıca, sağlık hizmeti sunucularını doğurganlık koruma danışmanlığı konusundaki bilgi ve uygulamalarını da araştırdılar.
Anket sonuçları, doğurganlık danışmanlığının tartışılması ve belgelenmesinin hastaların % 50'sinden azında meydana geldiğini ortaya koydu. Kanser tedavisine başlamadan önce doğurganlığın korunmasına dair bir görüşme yapılmamasının başlıca nedenleri / mazeretleri;
- tedaviye başlamanın aciliyeti ve
- genel maliyetlerdi.
Bildirilen ek engeller;
- çeşitli doğurganlık koruma seçenekleri hakkındaki bilgi azlığı,
- bu uygulamaların bazı kanser merkezlerinin standart yaklaşımlarına girmemiş olması,
- net olmayan yönlendirme yönergeleri ve
- sağlık hizmeti sağlayıcılarının rollerinde netlik olmamasıydı (geri ödeme zorlukları gibi).
Şu anda, hem Amerikan Klinik Onkoloji Derneği hem de NCCN kılavuzları, tedaviye başlamadan önce kanserli tüm ergen ve genç yetişkin hastalara doğurganlığı koruma seçenekleri konusunda danışmanlık yapılmasını önermektedir.
Araştırmacılar, multidisipliner bir ekip yaklaşımı kullanmayı ve üreme uzmanları ile yakın çalışmayı önermektedir.Ayrıca, kanser hastalarında doğurganlığın korunması konusundaki güncel uygulamaları takip etmek şarttır. Hasta ile bu konunun konuşulmasının ve hasta epikrizinde bu görüşmenin belgelenmesinin arttırılması için atılacak diğer adımlar arasında mevcut doğurganlığı koruma seçenekleri hakkında doktor eğitimi, açık ve zamanında bir başvuru süreci geliştirilmesi ve çeşitli sağlık hizmeti sağlayıcılarının rollerinin açıklığa kavuşturulması yer almaktadır.
Pandey Y, Roy A, Konda M, Leffert J, Makhoul I, Sasapu A.
Fertility preservation discussion in young adults with cancer: how often are we documenting?
Poster presentation at: NCCN 2020 Virtual Annual Conference; Accessed May 6, 2020
