Greft Versus Host Hastalığını Önlemek için İlk Kez Bir İlaç FDA Onayı Aldı

Vericinin kemik iliği veya kök hücreleri, alıcının hücrelerine saldırdığında ortaya çıkan bir durum olan akut graft versus host hastalığının (aGVHH) profilaksisi (önlenmesi) için abatasept etken maddeli Orencia adlı ilacı, 15 Aralık 2021 tarihinde FDA (ABD Gıda ve İlaç İdaresi) onayladı. Orencia, akraba olmayan bir donörden (vericiden) hematopoietik kök hücre transplantasyonu (genellikle kemik iliği veya kök hücre nakli olarak bilinir) uygulanan iki yaş ve üzeri pediyatrik hastalarda ve yetişkinlerde belli immünsupresif ilaçlarla birlikte kullanılabilir. 

Bu, aGVHH'nin önlenmesi için ilk FDA ilaç onayıdır ve klinik etkinliğin belirlenmesinin bir bileşeni olarak gerçek dünya kanıtlarını içerir. Gerçek dünya kanıtları, gerçek dünya verilerinin analizinden elde edilen bir tıbbi ürünün kullanımı ve potansiyel faydaları veya riskleri ile ilgili klinik kanıttır – örneğin, hastanın sağlık durumu ve/veya sağlık hizmeti sunumu ile ilgili veriler, çeşitli kaynaklardan rutin olarak toplanan veriler, elektronik sağlık kayıt verileri dahil.

Daha önce 2017'de ibrutinib, GVHH'nin "tedavisi" için FDA onayı almıştı.

Akut greft versus host hastalığı vücudun farklı kısımlarını etkileyebilir ve bir kemik iliği / kök hücre nakli sonrası komplikasyon olarak karşımıza çıkabilir. Bu ilaç, aGVHH'yi potansiyel olarak önleyerek, daha fazla hastanın daha az komplikasyonla başarılı bir şekilde kemik iliği veya kök hücre nakli geçirmesini sağlayabilir.

Akut GVHD, kök hücre naklinden sonra donörün bağışıklık hücreleri (greft) alıcının vücudunu (konakçı) yabancı olarak gördüğünde ve bağışlanan hücreler vücuda saldırdığında ortaya çıkabilen potansiyel olarak ölümcül bir komplikasyondur. Verici ve alıcı akraba olmadığında veya mükemmel bir doku (HLA) eşleşmesi olmadığında aGVHD geliştirme ihtimali artar. 

Orencia'nın immünosupresan tedavi ile kombinasyon halinde, uyumlu veya uyumsuz akraba olmayan bir donörden kök hücre nakli yapılan altı yaş ve üzerindeki hastalarda güvenliği ve etkinliği iki ayrı çalışmada değerlendirildi.

GVHD-1 adlı çalışma, akraba olmayan bir donörden kök hücre nakli yapılan 186 hastanın çift ​​kör, plasebo kontrollü bir klinik araştırmasıydı. Çalışmada, transplantasyondan altı ay sonra şiddetli (derece III-IV) aGVHD'siz sağkalım, genel sağkalım ve orta-şiddetli (derece II-IV) aGVHD'siz sağkalım ölçüldü.

• Plasebo alan hastalara kıyasla Orencia alan hastalarda şiddetli aGVHD sağkalımı sayısal anlamda iyileşti; sırayıyla %75'e karşı %87 (fakat fark istatistiki olarak anlamlı değildi).
• Bununla birlikte Orencia alan hastalarda genel sağkalım oranı %97 iken, plasebo alan hastalarda bu oran %84'tür.
• Orta-şiddetli aGVHD'siz sağkalım için, Orencia alan hastalar %50'lik bir oran gördü, plasebo alan hastalar için bu oran %32.

Etkinliğe ilişkin ek kanıtlar, birbiriyle uyumsuz akraba olmayan bir donörden kök hücre nakli yapılan hastalarda Uluslararası Kan ve İlik Nakli Araştırma Merkezi'nden alınan gerçek dünya verileri kullanılarak yürütülen kayıt tabanlı bir klinik çalışma olan GVHD-2 tarafından sağlandı. Bu çalışma, standart immünosupresif ilaçlarla kombinasyon halinde aGVHD'nin önlenmesi için Orencia ile tedavi edilen 54 hastanın sonuçlarını tek başına standart immünosupresif ilaçlarla tedavi edilen 162 hastaya karşı analiz etti. Çalışma, transplantasyondan altı ay sonra genel sağkalımı ölçtü. Orencia alan hastalar, yalnızca standart immünosupresyon uygulanan hastalara kıyasla genel sağkalım oranı avantajı gördü: %75'e kıyasla %98.

Orencia'nın aGVHD'yi önlemeye yönelik en yaygın yan etkileri arasında anemi, hipertansiyon, sitomegalovirüs (CMV) reaktivasyonu/CMV enfeksiyonu, ateş, zatürree, burun kanaması, CD4 lenfositleri adı verilen spesifik beyaz kan hücrelerinin düzeylerinde azalma, kandaki magnezyum düzeylerinde artış ve akut böbrek hasarıdır.

Orencia alan hastalar, kurumsal uygulamalara uygun olarak Epstein-Barr virüs reaktivasyonu açısından izlenmeli ve tedaviye başlamadan önce ve nakil sonrası altı ay boyunca Epstein-Barr virüsü enfeksiyonu için önleyici ilaç almalıdır. Hastalar ayrıca nakil sonrası altı ay boyunca CMV enfeksiyonu/yeniden aktivasyonu için izlenmelidir. 

Orencia, yetişkin romatoid artrit tedavisi için ilk olarak 2005 yılında FDA tarafından onaylanmıştır. Orencia ayrıca poliartiküler jüvenil idiyopatik artrit ve yetişkin psoriatik artrit tedavisi için onaylanmıştır. Orencia, bu iki endikasyon için ülkemizde de Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsata sahiptir.  

FDA, Orencia'nın onayını Bristol Myers Squibb firmasına verdi.