HPV, Meme Kanserine Neden Olabilir mi? Bilinmesi Gerekenler

İnsan papilloma virüsü (HPV), ciltte veya mukoza zarlarında siğil benzeri yapıların meydana gelmesine neden olabilen bir grup virüsü temsil eder. HPV ayrıca rahim ağzı kanseri başta olmak üzere, ağız, geniz, gırtlak, vajina, vulva, anüs ve penis kanserlerinin oluşmasından önemli bir role sahiptir. Yakın tarihli araştırmalar, HPV'nin bu kanserler dışında birçok başka kanserin oluşumunda da rolü olabileceğini düşündürüyor. HPV ve kanser alanında dünya genelinde öncü bilim insanlarından Prof. Dr. Hossein Ashrafi ve ekibinin, 2017'de Nature dergisinin bir yayını olan Scientific Reports'ta yayımladıkları dikkat çekici çalışmadan sonra, dünya genelinde bu konuya ilgi her geçen gün artmakta.

HPV, daha yaygın olarak cinsel yolla bulaşan enfeksiyondur (CYBE), ancak virüsü taşıyan birey ile yakın bireysel temaslar sonuca da yayılabilir.

Meme kanseri, meme dokusunda başlayan bir kanser türüdür ve birçok meme kanseri alt türü vardır. HPV, çoğunlukla rahim ağzı kanseri ile ilişkilendirmektedir, ancak meme kanserine yol açabileceğine dair erken bulgular bilim dünyasından tartışılmaktadır.

HPV, Meme Kanserine Neden Olur Mu?

HPV ve meme kanseri arasındaki ilişkiye dair kanıtlar artıyor, ancak bilim insanları aradaki bu ilişkiyi henüz netleştirmedi.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), HPV'nin 100'den fazla farklı alt tipi olduğunu belirtmektedir. Bunların 14’ü, potansiyel olarak karsinojen (kanser yapıcı) olabilir. HPV ve meme kanseri arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmalar, genellikle alt tip 16 veya 18’e odaklanmaktadır.

2019 yılında yayımlanan bir çalışmada, araştırmacılar meme kanserine sahip 72 kadını inceledi ve bunların %48,6'sının meme kanseri dokusunda HPV DNA'sı olduğunu buldu. Ancak araştırmacılar ayrıca, HPV'nin kanser gelişimindeki rolünün hala şüpheli ve belirsiz olduğunu da belirttiler. Bu çalışmanın bulguları, 2017 yılında Dr. Hossein Ashrafi ve ekibi tarafından yayımlanan ve meme kanseri hücrelerinde yüksek oranda HPV DNA’sının prevelansını bulan öncü çalışmanın bulguları ile tutarlıydı. Ek olarak araştırmacılar, meme kanseri ve HPV arasındaki ilişkiyi doğrulamak adına ek çalışmalara ihtiyaç duyulduğunu da vurguladılar.

Her iki çalışma da meme kanseri hücrelerinde fazladan HPV alt tiplerinin bulduğunu belgeledi. Dr. Hossein Ashrafi, meme kanserini önlemenin potansiyel faydası nedeniyle HPV aşısının 16 ve 18'in alt tiplerine ek olarak başka alt tipleri de içermesi gerektiğini önerdi.

Son olarak, 2020 yılında yapılan bir başka çalışmada da araştırmacılar meme kanseri hücrelerinde yüksek bir HPV sıklığı gözlemlediler. Araştırmacılar, HPV'nin belirli meme kanseri türlerinin gelişiminde önemli bir faktör olduğunu öne sürmektedir, ancak virüsün rolünü anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu belirtmektedirler.

HPV Aşısı Kansere Neden Olabilir Mi?

HPV aşısı, meme kanserine veya başka bir kanser türüne neden olmaz. Ancak henüz meme kanserini önleyebildiğini söyleyecek çalışma da bulunmamktadır. Bununla birlikte HPV aşılamasının, rağim ağzı kanserinin %90'dan daha fazla önleyebildiği gösterilmiştir.

Artık günümüzde hem erkeklerin hem de kadınların HPV aşısı olmasını önerilmektedir. Kadınlar için aşı, rahim ağzı (serviks), dış genital bölge (vulvar) ve vajina kanseri dahil olmak üzere HPV ile ilişkili kanserlerin önlenmesine yardımcı olabilirken, erkekler için de HPV ile ilişkili penis kanserinin önlenmesine yardımcı olabilmektedir. Ayrıca aşı, insanlarda virüsle ilişkili anal ve boğaz kanserlerini önlemeye yardımcı olabilmektedir.

- İlgili konu: 9'lu HPV aşısı, 45 yaşına kadar kullanılması için FDA onayı aldı

HPV, Diğer Kanser Türleri ile İlişkili Mi?

Şu anda insanlarda çeşitli kanserlerle ilişkili bilinen 14 HPV alt tipi vardır ve bunların şu kanserlerle ilişkili olduğu kanıtlanmıştır:

• Vajinal
• Anal
• Vulvar
• Baş-boyun
• Serviks (rahim ağzı)

Bir kişi, HPV aşısı olarak bu kanserlerin gelişme riskini azaltabilir. Ülkemizde bulunan 4'lü HPV aşısı 26 yaşına kadar herkese önerilmektedir. Ancak, maksimum fayda için AKD, 9-12 yaş arasındaki tüm çocukların iki doz aşı olmasını önermektedir.

Meme Kanseri İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Meme kanseri için iki tür risk faktörü vardır; kişinin değiştirebileceği ve değiştiremeyeceği.

Meme kanseri için değiştirilebilir risk faktörleri şunlardır;

• Hormon tedavisi ve hormonal doğum kontrolü
• Aşırı kilolu olmak
• Yeterince egzersiz yapmamak
• Alkol
• 30 yaşından sonra ilk kez çocuk sahibi olmak ve emzirmemek dahil olmak gibi üreme öyküsü

Meme kanseri için değiştirilemez risk faktörleri şunlardır;

• Yaş
• 12 yaşından önce menstrüasyona başlangıcı veya 55 yaşından sonra menopoza girme gibi üreme öyküsü
• BRCA1 ve BRCA2 gibi bazı genetik mutasyonlar
• Aile öyküsü
• Yoğun meme dokusu (Dense meme)
• Daha önce radyasyon tedavisi almış olmak
• Kişisel meme kanseri öyküsü

HPV İçin Risk Faktörleri

HPV ile temas için risk faktörleri şunları içermektedir;

• Cinsel ilişki için yeni partnerler
• Cinsel ilişkide kişinin yaşamı boyunca artan partner sayısı
• Cinsel ilişkide başka partnere sahip bir partner sahibi olmak

Ancak HPV o kadar yaygındır ki, neredeyse herkes bir noktada onunla temasa geçecektir. HPV, çoğu kişide hiçbir belirtiye neden olmaz ve kendi kendine geçebilir. Ancak bazı kişiler için, geçmeyebilir ve potansiyel olarak belli kanserlere neden olabilir.

HPV ve Meme Kanseri Nasıl Önlenebilir?

Kişi, ciddi bir HPV alt tipine yakalanma olasılığını azaltmak için bazı adımlar atabilir. HPV için alınabilecek temel önlemler şunlardır;

• Cinsel ilişki sırasında prezervatif gibi bir koruyucu yöntem kullanmak
• Başkalarıyla genital temastan kaçınmak
• Düzenli olarak HPV testi yaptırmak
• HPV aşısı olmak

Ancak, riski azaltmak adına adımlar atılmasına rağmen, kişinin yine de HPV’ye yakalanabileceğini unutmaması gereklidir.

Kişi ayrıca meme kanseri geliştirme riskini azaltmak için de bazı adımlar atabilir. Bazı potansiyel yöntemler şunlardır;

• Aşırı kilolu olmamak
• Fiziksel olarak aktif kalmak
• Mümkünse hormonal tedaviden kaçınmak
• Alkol tüketimini sınırlamak veya alkol tüketiminden kaçınmak
• Bebek emzirmekten kaçınmamak

Daha çok risk altındaki bireyler için ekstra bazı adımlar vardır;

• Genetik danışmanlık
• Meme kanserini önlemeye yardımcı olan ilaçlar
• Meme koruyucu cerrahi
• Sık doktor kontrolleri

Özet

HPV, meme kanseri ile ilişkili olabilir, ancak araştırmacıların bu ilişkiyi tamamen anlaması için daha fazla kanıta ihtiyaç vardır. Çalışmalar, meme kanseri hücrelerinde HPV'nin varlığını göstermiştir, ancak virüsün meme kanserinde oynadığı rol, hala bilinmemektedir. HPV, rahim ağzı kanseri veya vajinal kanser dahil diğer bazı kanserlerin kanıtlanmış bir nedenidir. Kişiler aşı yaptırarak ve cinsel hayatlarında tehlikeli olabilecek şeylerden kaçınarak HPV'yi önlemek adına adımlar atabilir.