İleri evre melanomda, hedefe yönelik kombinasyon tedaviler daha avantajlı mıdır?

İngiliz Tıp Dergisi’nde yayınlanan bir çalışmaya göre; ileri evre melanomda, tek ajanla tedaviye kıyasla kombinasyon tedavilerinin daha avantajlı olduğu ortaya konmuştur.

Metastatik (ileri evre) melanomun tedavisinde son yıllarda çok ciddi gelişmeler kaydedilmiştir. Özellikle BRAF geninde meydana gelen mutasyonların, melanomların gelişiminde etkili olduğunun tespitiyle, bu hedefe yönelik tedavi stratejileri ciddi ağırlık kazanmıştır. Bu tedavilerin hedefindeki BRAF mutasyonları, MAPK adı verilen bir yolağı aktive etmekte ve bu yolak da hücrelerin kontrolsüz büyüyüp çoğalmasına neden olmaktadır. Dolayısıyla bir takım ajanlarla bu genin ürünleri engellendiğinde, hücrelerin kontrolsüz çoğalmasının da önüne geçilebilmektedir. Bu tedavide, vemurafenib ve dabrafenib gibi BRAF’ı bloke eden ajanlar veya trametinib gibi MAPK yolağını bloke eden ajanlar kullanılır. Ancak bir süre sonra MAPK yolağının yeniden aktive olmasıyla, BRAF engelleyici ajanlara karşı direnç gelişmekte ve hastalık yeniden ilerleme göstermektedir. Bu noktada, BRAF engelleyici ilaçlar ile MAPK yolağını engelleyici ilaçların birlikte kullanımıyla, daha iyi sonuçlar alınabileceği düşünülmektedir. Bu yüzden geçtiğimiz günlerde yapılan bir çalışmada; metastatik melanomda yalnızca vemurafenib’e kıyasla, dabrafenib ve trametinib’in birlikte kullanımının daha etkili olup olmayacağı araştırılmıştır.

Çalışmada; daha önce tedavi görmemiş, BRAF mutasyonlu yaklaşık 700 metastatik melanom hastalarının bir kısmına yalnızca vemurafenib uygulanırken, bir kısmına dabrafenib ve trametinib tedavisi verilmiş ve takip edilmiştir. Sonuçta; dabrafenib ve trametinib uygulanan hastalarda 12 aylık sağkalım oranı %72 olurken, yalnızca vemurafenib uygulanan hastalarda bu oran %65 olarak belirlenmiştir. Bunun yanında, hastalıkta ilerleme olmadan geçen süreler sırasıyla 11,4 aya karşılık 7,3 ay; tedaviye yanıt oranları da yine sırasıyla %64’e karşılık %51 olmuştur. Dabrafenib ve trametinib uygulanan grupta tedaviye tam yanıt veren 47 hastaya karşılık, vemurafenib uygulanan grupta bu sayı sadece 27 olmuştur. Ayrıca bu durum yaş, cinsiyet, mutasyon tipi gibi etmenlere göre de farklılık göstermemiştir.

Sonuç olarak; daha önceleri yapılan çalışmalarla dabrafenib-trametinib kombinasyonunun, yalnızca dabrafenib’e kıyasla; vemurafenib-cobimetinib kombinasyonunun, yalnızca vemurafenib’e kıyasla daha avantajlı olduğu gösterilmiştir. Ayrıca, bu çalışmada dabrafenib-trametinib kombinasyonunun, vemurafenib’e üstünlüğünün gösterilmesi, ileri evre melanomda tek ajanla tedaviye kıyasla kombinasyon tedavilerinin daha avantajlı olduğu ortaya konmaktadır. Bu durum ileri evre melanomun tedavisinde, önümüzdeki dönemlerde, hedefe yönelik kombinasyon tedavilerinin çok daha fazla yer bulması gerektiğine güçlü bir işarettir. Ancak bulguların, yapılacak yeni çalışmalarla desteklenmeye ihtiyacı vardır.