Bir fincan kahve, milyonlarca insanın günlük rutininin bir parçasıdır. Bilim insanlarına göre kahve içinde bulunan en dikkate değer aktif metabolit olan kafein, ölçülü miktarda tüketildiği sürece sağlıklı diyetin bir parçasıdır. Kahve içmek enerjiyi, uyanıklığı ve sosyalliği artırmaya yardımcı olabilir. Ancak vücuda çok fazla kafein almanın zararlı etkileri görülebilir. Günlük dört veya beş fincan kahveyi aştığınızda, gerginlik, migren ve sinirlilik gibi belirtiler yaşayabilirsiniz (bakınız ne kadar kafein çok fazladır?).
Kafein cildi nasıl etkiler?
Kahve ve sivilce arasındaki bağlantı karmaşıktır. Kahvenin sivilceye neden olduğunu gösteren net bir kanıt yoktur. Ancak kahvenin içine neler koyduğunuza ve ne kadar içtiğinize göre, var olan sivilcenin durumunu kötüleştirebilir. Yine de sivilcesi olan birçok insan ölçülü miktarlarda kahve içebilir.
İnsanların sivilcelerine neyin katkıda bulunduğunu araştıran çalışmalar, kahveyi bir sivilce tetikleyicisi olarak tanımlamıştır. Bu ikisi arasındaki ilişkiyi anlamamıza yardımcı olabilecek mekanizmalara birlikte göz atalım.
Süt
Pek çok kişi sabahları sütlü veya kremalı kahve içmeyi sever. Büyük bir çalışma 47.000’den fazla kişide süt ve sivilce arasındaki ilişkiyi araştırdı. Çalışma en yüksek düzeyde süt tüketenlerin, en düşük düzeyde süt tüketenlere göre daha sık sivilceye sahip olduğunu buldu.
Sivilceli 57 kişiyi inceleyen bir başka araştırma daha fazla süt tüketenlerin daha fazla sivilceye sahip olma eğiliminde olduğunu buldu.
Süt tüketiminin sivilceyi neden artırabileceği veya kötüleştirebileceği hala biraz gizemini koruyor. Araştırmacılar sütteki hormonların sivilceyi tetikleyebileceğine inanıyor. Bu tetikleyici mekanizma şu şekilde oluşabilir.
İnek sütünün kalitesinde belirleyici olan valin, lösin, izolösin gibi dallı zincirli amino asitler vardır. Bu aminoasitlerin insanlar tarafından tüketilmesi IGF-1’in plazma konsantrasyonlarını artırır. IGF-1 sivilcenin gelişiminde rol oynadığı bilinen bir hormondur.
Ayrıca süt üretimini artırmak için, inekler daha yüksek seviyelerde IGF-1 üretecek şekilde yetiştirilmiştir. Bu da sütteki progesteron, östrojen ve diğer hormonların seviyelerini büyük ölçüde artırmıştır. Sütü kaynatmak veya pastörize etmek içeriğinde bulunan hormonları değiştirmez. Ancak pastörizasyon bruselloz, tüberküloz ve diğer patojenlerin bulaşmasını büyük ölçüde azaltır.
Şeker
Şeker tüketimi ile sivilce arasındaki ilişkiyi göstermek için çok sayıda araştırma yapılmıştır. Yüksek şeker içeren diyetler vücutta salgılanan insülin miktarını artırır. Bu da insülin benzeri büyüme faktörü-1’de (IGF-1) bir artış olması demektir.
Bir çalışmada daha yüksek miktarda şeker tüketen kişilerin daha fazla sivilce riskine sahip olduğu bulundu. Ayrıca sistematik bir inceleme çalışması, şeker oranı düşük bir diyetin sivilceyi iyileştirmeye yardımcı olabileceğini buldu.
Kahve tüketiminin hormonlar üzerindeki etkisi nasıldır?
Kafein alımı hormon seviyelerini etkileyebilir. Özellikle düzenli olarak kahve içenler için endişe verici bir durum olabilir.
Kortizol
Bildiğiniz gibi kahve fazla miktarda kafein içerir. Kafein de bir stres hormonu olan kortizol düzeylerini artırabilir.
144 genç kadın üzerinde yapılan bir araştırmada yüksek stres seviyelerinin daha fazla sivilceye yol açtığı bulunmuştur.
Kortizol seviyelerini artıran bir diğer etken günün geç saatlerinde kahve içerek daha az uyumanız olabilir. Daha az uyku daha fazla stres anlamına gelir. Kortizol gibi stres hormonları yağ bezleriniz tarafından üretilen yağ miktarını artırabilir. Uyku problemlerinden kaçınmak için geç vakitlerde kafein tüketiminden kaçınmaya çalışın.
İnsülin
Kafein insülin seviyelerinin yükselmesine neden olabilir. Bir çalışma daha yüksek insülin seviyelerine sahip kişilerin sivilceye sahip olma olasılığının daha yüksek olduğunu buldu.
Östrojen
Kafein doğurganlık çağındaki kadınların östrojen seviyelerini değiştirebilir. Ancak bu kişiden kişiye değişen bir durumdur.
250 kişilik bir çalışmada her gün 200 mg kafein tüketmenin Asyalı kadınlarda östrojen seviyelerini yükselttiğini buldu. Ancak beyaz tenli katılımcılarda kafein alımına bağlı östrojen seviyelerinin düştüğü gözlemlendi.
Kahveden vazgeçmeli misin?
Özellikle bol sütlü ve şekerli kahveler içmek sivilcelerinizi kötüleştirebilir. Sivilceyi kötüleştirmeden kahvenin tadını çıkarmanız için önerilerimizi deneyebilirsiniz. Sivilceden veya cilt sorunlarından muzdarip kişiler için kahve önerileri:
- Kafeinsiz veya yarı kafeinli kahve tüketin.
- Kafein içerebilen çay ve enerji içecekleri gibi gıdalara dikkat edin. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) günlük 400 mg’dan fazla kafein tüketmemenizi önerir. Bu da günlük 4-5 fincan kahveye denk gelir.
- Kahveye koyduğunuz şeker miktarını azaltın veya şekersiz tüketmeyi deneyin.
- İnek sütü yerine badem veya hindistancevizi sütü gibi diğer alternatifleri deneyin.
- İyi bir gece uykusu için kahve ve diğer kafeinli içecekleri akşam vakitlerinde tüketmeyin.
- Kahvenizin yanına daha fazla şeker tüketmenize neden olabilecek hamur işlerini tüketmeyin.
- Bol bol su için. Sebze ve meyve gibi antioksidan kaynakları tüketin.
Sivilceye neden olabilecek diğer etkenler nelerdir?
Sivilce cilt çok fazla yağ ürettiği zaman gelişir. Derideki bakteriler yağ ve ölü deri ile birleşerek kırmızı, iltihaplı bir yumru oluşturur.
Sivilcenin nedenleri kişiden kişiye değişir. Sivilcenin nedeni kimi zaman kalıtsal olabilir. Ancak aile geçmişinde olsun ya da olmasın herkeste oluşabilir. Sivilceyi tedavi etmek için en doğru yol bir dermatoloğa görünmektir. Sivilceyi tedavi etmeden bırakmak duygusal sıkıntılara ve cildinizde hasara yol açabilir.
Özet ve sonuç
Kahve direk sivilceye neden olur diyemeyiz. Bununla birlikte, çok fazla kafeinli kahve içmek, şeker veya süt eklemek sivilceyi daha da kötüleştirebilir. Gün içinde çok fazla kahve tüketen biriyseniz kafein alımını kademeli olarak azaltmanızı öneririz.
Cildi iyileştirmeye yardımcı olup olmadığını görmek için kafein, süt ürünleri ve şekeri azaltmak isteyebilirsiniz. Ancak sivilceleriniz kötüleşmeye devam ederse veya düzelmezse mutlaka bir dermatoloğa görünmelisiniz.
*
Yazımızı, "kahve kültürü ve tarihi" hakkında güzel bir sohbetle bitirelim:
