Kanserin, insanlık tarihinden bile eski olduğunu biliyor muydunuz?
Aşağıdaki resimde görülen deforme olmuş kemik, bir dinozorda teşhis edilen malign (kanserli, kötü huylu) bir tümörün ilk örneğidir.
Resimdeki Fibula (alt bacakta bir kemik) kabaca 76 milyon yıl önce Kanada’nın güneyindeki Alberta’da (Günümüzdeki Dinozor Parkı) yaşamış olan boynuzlu, otçul Centrosaurust'a aittir.
Paleontologlar başlangıçta kemiğin garip şeklinin tam iyileşmeyen bir kırık sebebiyle olduğunu düşünmüşlerdir. Ancak daha sonra yeni bir şey fark edildi!
The Lancet Oncology’de yayınlanan yeni çalışma, tanı koymak için yukarıdaki fosilin iç yapısı ile hasta bir insandaki kemik tümörünü karşılaştırmıştır.
Sonuç: Dinozorun bir kanser türü olan osteosarkomdan (kemik kanseri) muzdarip olduğu bulundu. Osteosarkom, çoğunlukla genç yetişkinleri etkiler ve bu tümör sıklıkla bacaktaki uzun kemiklerde olgunlaşmamış kemik dokusundan başlar.
Bu bulgu, fosil kalıntılarında ilk kanser bulgusu değildir. Bilim insanları; Tyrannosaurus rex fosillerinde benign tümörler, ördek gagalı hadrosaurlarda artritler ve 240 milyon yıllık yaşlı kaplumbağalarda osteosarkom tespit etmişlerdir. Fakat araştırmacılar bu çalışmalarının hücresel düzeyde dinozor kanseri tanısını doğrulayan ilk çalışma olduğunu söylemekteler.
Bilim insanları, paleontologlar, patologlar, bir cerrah ve bir radyolog dâhil olmak üzere kapsamlı bir ekip, fosili, yüksek çözünürlüklü bilgisayarlı tomografi taraması ile incelediler. Ayrıca hürelerin yapısını değerlendirmek için mikroskop altında ince doku kesitlerini incelediler. Tümörün muhtemelen hayvanı rahatsız edecek kadar ilerlemiş olduğunu buldular. İnsanlarda da osteosarkomların tedavisinin zorlu olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte fosil, diğer Centrosaurust örnekleri ile birlikte bir kemik yığınında bulunduğundan dinozorun kanser sebebiyle değil sürünün geri kalanıyla birlikte bir selde ölmüş olabileceği tahmin edilmektedir.
Araştırmacılar tanılarının; sıra dışı fosil malformasyonlarına modern görüntüleme ve tanı teknikleriyle daha dikkatli bir bakış gösterdiğini ve hastalıkların evrimsel kökenleri hakkında yeni anlayışlara yol açtığını söylüyorlar.
Sonuç olarak kanser, modern çağa ve insana özgü bir hastalık olmayıp, canlı tarihinin çok eski dönemlerinde de var olan bir hastalık grubudur.
İLGİLİ KONULAR
KANSER NEDİR? Neden ve nasıl oluşur? Kısaca tüm süreç ve biyoloji
Genetik değişiklikler ve kanser! Kanserin genetik olması ne demektir?
Seper Ekhtiari ve David C Evans ve ark.
History of Medicine.
First case of osteosarcoma in a dinosaur: a multimodal diagnosis.
THE LANCET ONCOLOGY, August 2020
