Malign Melanom (Cilt Kanseri) Sentinel Lenf Bezi Biyopsisi Yapılmalı Mı?

Sentinel lenf bezi biyopsisi, malign melanom hastalarda lenf bezi yayılımını tespit ederek gereksiz yere tüm lenf bezlerinin çıkarılmasını engellemektedir.

Malign melanom, ciddi sonuçlara yol açabilen bir cilt kanseri türüdür. Melanosit olarak adlandırılan ve cilde rengini veren hücrelerde gelişen malign melanom, vücudu kaplayan derinin herhangi bir yerinde (tırnak altı, ayak tabanı v.s.) oluşabilir. Ciltte doğuştan var olan veya yıllar içinde vücudun herhangi bir yerinde sonradan ortaya çıkan benlerde kanser gelişebilir. Çocukluk döneminde güneş yanığına maruz kalmak birinci öncelikli kanser sebebi olarak görülmektedir. Bunun yanında, ailesinde önceden melanom olan kişinin bu hastalığa yakalanma riski daha fazladır. Ayıca, melanom teşhisi koyulan hastada, ikinci bir melanom gelişme riski söz konusudur.

Ben üzerinde şekil ve renk bozukluğu gibi değişikler tespit edildiğinde, yapılması gereken benin tamamının cerrahi ile çıkarılarak, patolojik incelemeye alınmasıdır. Bu işleme, biyopsi işlemi denir. Biyopside tümör saptanmış ise ciltten tabana doğru tümör uzanımı mm cinsinden ölçülerek derecelendirilir.

Teşhis sonrası melanom tedavisi, tümörün derinliğine, mm olarak kalınlığına, varsa üzerindeki yaraya ve bulunduğu bölgede lenf bezine yayılıp yayılmadığı, diğer organlara metastaz yapıp yapmadığına göre değişkenlik gösterir. Malign melanom için uygulanan cerrahi yöntem; tümörün bulunduğu alanın geniş çapta alınması ile gerçekleştirilir. Ayrıca melanomun bulunduğu bölgedeki lenf bezlerinden de örnek alınarak lenf bezlerine yayılım durumu incelenmelidir. Yayılım tespit edilmesi halinde o bölgedeki tüm lenf bezlerinin de cerrahi müdahale ile alınması gerekir.

Vücudumuzda var olan lenf bezleri, lenf damarlarına bağlı küçük bağışıklık sistemi hücreleridir. Lenf damarları, lenf adı verilen berrak sıvıyı (kan yerine)taşıyan küçük damarlar gibidir. Kanser hücreleri lenf bezlerine yayıldıysa, bu hücrelerin kan dolaşımı yoluyla vücudun diğer bölgelerine yayılım göstermesi yüksek ihtimal dahilindedir. Bu sebeple, Melanom hastalarda kanserin belirlenmesi için uygulanan sentinel lenf bezi biyopsisinde mavi renkli boya tümör veya biyopsi yapılan alanda deri içine enjekte edilir. Bu boya lenf bezlerini ve lenf yollarını maviye boyar. Cerrahi sırasında yüksek radyoaktivite tespit edilen lenf bezleri çıkarılarak inceleme için patolojiye gönderilir. İnceleme sonunda yayılım tespit edilirse, o bölgedeki lenf bezlerinin tamamı cerrahi yöntemle alınır. Eğer, patolojik bulgular lenf bezlerinde yayılım tespit etmezse, lenf bezlerine dokunulmaz. Bu sayede, gereksiz yere tüm lenf bezlerinin çıkarılması engellenir.

Bilindiği üzere, lenf bezleri kanser hastalığının yayılımında vücudumuzda önemli bir rol üstlenen organlardır. Melanomun dağılımını belirlemek ve evresini tespit etmek için lenf bezlerine biyopsi uygulanarak erken teşhis ve tedavi hedeflenmektedir. Bu amaç için uygulanan sentinel lenf bezi biyopsisinin gerekliliği, birçok kanser türünde olduğu gibi malign melanom (cilt kanseri) içinde her geçen gün artmaktadır.

Klinik Onkoloji Dergisi’nde yayınlanan habere göre, melanom cilt kanserinde sentinel lenf bezi yayılımının habercisi olan faktörleri tespit etmek için birden fazla sağlık merkezinde geniş çaplı araştırmalar gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmalarda, 1994-2012 yılları arası melanom derinliği 1mm veya daha az olan ve sentinel lenf bezi biyopsisi yapılmış 1250 hastadan elde edilen geçmişe dönük veriler değerlendirilmiştir. 1250 hastanın 65’inde sentinel lenf bezi yayılımı belirlenmiştir. Sentinel lenf bezi pozitif ve negatif olan gruplar arasında; en az 0.75mm Breslow kalınlığı, en az IV Clark seviyesi gözlenmiş, ülser ve hastalığın gerileme oranlarında önemli ölçüde farklılıklar tespit edilmiştir. Bahsi geçen Breslow kalınlığı; melanom kalınlığının mikrometre bazında patolojik ölçümüdür. Clark seviyesi ise; melanom hücrelerin cilt altındaki derinliğini ve cildin etkilenme seviyesini gösterir. Araştırmada, ortalama 2.6 yıllık gözlem sonrası sentinel lenf bezi yayılımı görülen melanom hastalarının oranı %86.2 olarak tespit edilmiştir. Bu hastalar arasında, melanom kalınlığı en az 0.75mm olanlarda sentinel lenf bezi yayılım oranı %6.3 olarak tespit edilirken, kalınlığı 0.75mm’den az olan melanomlarda yayılım oranı %5’in altında kalmıştır.

Tüm bu açıklamaların ışığında, genel sağlık durumuna olduğu kadar, cilt sağlığına da özen gösterilmesi gerektiğini bilmek çok önemlidir. Özellikle vücudunda benleri olanlar, güneşe fazla maruz kalanlar, bende değişiklik gözleyenler mutlaka doktora başvurmalıdır. Ayrıca, yapılan biyopsi sonucu malign melanom saptanan kişilerin, birtakım sağlık kurallarına uyması son derece önemlidir. Bazen, sadece oradaki dokunun alınması yeterli değildir, sonrasında profesyonel bir değerlendirme gerektiği de unutulmaması gereken noktalardan biridir.