Mamografi filmine bakarak kalp damar tıkanıklığı tahmin edilebilir mi?

Yazının başlığı ilginç gelmiş olabilir, fakat yazım hatası yok. Meme kanseri teşhisinde kullanılan görüntüleme yöntemlerinden biri olan mamografi ile, kalp hastalığına yakalanma riskinin tahmin edilebileceği, Amerikan Kardiyoloji Koleji’nin 65. Yıllık Toplantısı’nda bir çalışmada gösterildi.

Kalp koroner damar tıkanıklığı olarak da bilinen kalp hastalığı, tüm yaşam kayıplarının %20’sinden fazlasından sorumludur. Yaşam kaybı açısından kanser hastalığı da benzer oranlara sahiptir ve meme kanseri kadınlarda en sık görülen kanser çeşitidir.

Dünya genelinde, çoğunluğu meme kanserini tarama amaçlı, yıllık milyonlarca mamografi çekimi yapılmaktadır (sadece Amerika’da yıllık 37 milyon). Amerikan Kanser Cemiyeti’nin son önerilerine göre 40-54 yaş arası bayanlar yıllık, 55 yaş üstü bayanlar ise 2 yılda bir mamografi çektirmelidir.

Mamografi, kalp hastalığını nasıl tahmin edebilir?

Mamografi filmleri, özellikle dijital olanlar, kireçlenmeyi tıbbi ismi ile kalsifikasyonu tespit edebilirler (şu an piyasada olan cihazların çoğu dijital özelliktedir). Mamografi filmi ile meme arterlerinde kireçlenme tespit edilebilir, bu da kalbi besleyen koroner arterlerdeki kireçlenme için önemli bir belirteç olabilir.

Koroner arter kireçlenmesi, koroner arter hastalığının (KAH) çok erken dönem bir bulgusudur. Ve yakın zamanda yapılan başka bir çalışma göstermiştir ki, meme arteryel kireçlenme ile birlikte koroner arter kireçlenmesi, kalp krizi ve inme olarak bilinene beyin damar tıkanıklıkları ile ilişkilidir.

Bu çalışmanın bulguları meme arteryel kireçlenmesinin, gelecekte gelişecek kalp hastalığını tahmin etmedeki gücünün yüksek kolesterol, yüksek kan basıncı (hipertansiyon) ve diyabetten daha iyi olduğunu düşündürmektedir.

Çalışma kapsamında daha önce bilinen kalp hastalığı olmayan 292 bayanın mamografi filmleri meme arteryel kalsifikasyon yönünden değerlendirilmiştir.

Çalışmanın sonuçları şöyle özetlenebilir:

- Takibe alınan bayanların %42,5’inde meme arteryel kalsifikasyon (MAK) tespit edilmiştir ve MAK sıklığı yaşla birlikte artmıştır.

- MAK tespit edilenlerde hipertansiyon ve kronik böbrek hastalığı belirgin olarak daha sık görülmüştür.

- MAK olanlarda, olmayanlara göre koroner arter kalsifikasyonu gelişme riski 3 kat fazla bulunmuştur.

Sonuç olarak mamografi, kadınları en yoğun olarak etkileyen bu iki hastalık (meme kanseri ve kalp hastalığı) için bizlere değerli bilgiler vaat etmektedir. Fakat bu tek çalışmanın sonuçları daha fazla ve büyük çapta başka çalışmalarla desteklenmelidir ki meme arteryel kireçlenmesi, kalp hastalığı gelişme riskini tahminde standart bir yöntem halini alabilsin. Bilim insanları da bu konuda hemen kollarını sıvamış durumdalar, öyle ki Hollanda’da yaklaşık 39 bin katılımcılı bir çalışma çoktan başlamış durumdadır.