
Mayo Klinik diyeti nedir? Nasıl yapılır? Faydaları
Mayo Klinik diyeti nedir?
Mayo klinik diyeti, Amerika’da yer alan ve dünyaca ünlü bir hastane olan “Mayo Clinic” tarafından düzenlenmiş bir beslenme modelidir. Mayo Klinik diyetindeki temel amaç, sağlığı olumsuz yönde etkileyen beslenme ve yaşam tarzı alışkanlıklarını değiştirebilmektir. Diyet içeriği, ilk olarak 1949 yılında yayınlanmış ve 2017 yılında güncellenmiş olan “Mayo Klinik Diyeti” kitabına dayanmaktadır. Beslenmeden, egzersize birçok sağlık önerisi bulunan Mayo klinik diyeti, 2021 yılının US News & World Report “En İyi Diyetler” listesinde yine 5. sıradaydı (Akdeniz Diyeti, ”En İyi Diyetler” listesinde uzun yıllardır 1.sırada yer almaktadır). Sağlıklı ve sürdürülebilir bir yol ile kilo kaybetmek isteyen kişiler için uygun olduğu düşünülen Mayo klinik diyeti, “Kaybet” ve “Yaşa” adı altında 2 farklı evreden oluşmaktadır. Bu yazımızda, Mayo klinik diyet içeriğini siz okuyucularımız için özetledik.
Mayo Klinik diyeti nasıl uygulanır?
Birçok popüler diyetin aksine, Mayo klinik diyetinde katı kurallara yer yoktur. Katı kurallar koymak yerine, kötü alışkanlıkları sağlıklı alternatiflerle değiştirmeyi hedeflemektedir. Bu durum ise Mayo klinik diyetini, katı kısıtlamaları olan diğer birçok diyete kıyasla daha sürdürülebilir bir diyet modeli yapmaktadır. Besin tercihleri ise aynı Akdeniz diyetinde olduğu gibi besin piramidi kullanılarak yapılmaktadır. Ayrıca, Mayo Klinik- Sağlıklı Kilo Piramidini incelediğimiz zaman, bu yıl US News & World Report “En İyi Diyetler” listesinde “En Sağlıklı Diyet” seçilen Akdeniz Diyeti Piramidi ile önemli benzerlikler gösterdiğini görüyoruz.
Piramidin alt kısmındaki besinlerin yüksek oranda, üst kısmındaki besinlerin ise düşük oranda tüketilmesi önerilmektedir. Bunun nedeni ise, piramidin alt kısmında sebze ve meyve gibi sağlıklı ve düşük kalorili besinlerin, üst kısmında ise şeker ve paketli gıdalar gibi sağlıksız ve kalorisi yüksek besinlerin bulunuyor olmasıdır. Piramidin orta kısmında ise, tam tahıllı karbonhidratlar, kuru baklagiller, balık, az yağlı süt ürünleri gibi yağsız protein kaynakları ve kalp sağlığına uygun doymamış yağlar gibi sağlıklı besinler bulunmaktadır. Bu besinlerin tüketimi ise belirli porsiyon ölçüleri içerisinde önerilmektedir.

Mayo klinik diyeti, porsiyon miktarlarının nasıl ayarlanacağını ve öğünlerin nasıl planlanacağını öğretmektedir. Bu nedenle, piramide bağlı kalarak beslenildiği takdirde, düşük kalorili ve sağlıklı besinler ile beslenileceği için kalori açığı oluşacak dolayısıyla, kilo kaybı başlayacaktır.
Yazımızın başında, Mayo klinik diyetinin “Kaybet” ve “Yaşa” adı altından 2 farklı evreden oluştuğundan bahsetmiştik. Peki, bu evrelerin süresi ve diyet içeriği nedir? Gelin birlikte inceleyelim;
Kaybet evresi
Diyetin ilk 2 haftası olan "kaybet" evresinde, hızlı kilo kaybı hedeflenmektedir. Kişiler arası farklılık gösterse de, Mayo Klinik bu diyet modelinin ilk 2 haftada, ortalama 3-5 kg kaybettirebileceğini söylemektedir. Hızlı kilo kaybı hedeflendiği için, bu evrede günlük tüketilen kalori kısıtlanmaktadır. Kalori ihtiyacı ise, kişinin başlangıç kilosuna göre hesaplanmakta ve kadınlara günlük ortalama 1.200-1.500 kalori; erkeklere ise 1.400-1.800 kalori verilmektedir. Günlük alınması gereken kaloriye göre ise kaç porsiyon sebze, meyve, karbonhidrat, protein, süt ve yağ tüketilmesi gerektiği hesaplanmaktadır. Örneğin, 1400 kalorilik bir diyette, 4 porsiyon veya daha fazla sebze ve meyve, 5 porsiyon karbonhidrat, 4 porsiyon protein veya süt ve 3 porsiyon yağ tüketimine izin verilir. Mayo Klinik diyeti, bir porsiyon meyveyi bir tenis topu büyüklüğünde ve bir porsiyon proteini yaklaşık 85 gram olarak tanımlamaktadır. Kişiler önerilen porsiyon miktarları içerisinde kalarak, besin seçimlerini kendileri yapabilmektedir. Bu durum ise diyete uyum göstermeyi kolaylaştırmaktadır. “Kaybet” evresinde alkol tüketimi de yasaktır. “Yaşa” evresinde ise günde ortalama 75 kalorilik alkol tüketimi serbest bırakılmaktadır.
Yaşa evresi
Bu evre ömür boyu uygulanmak için tasarlanmıştır. "Yaşa" evresinde Mayo Klinik diyetinin artık bir yaşam tarzı haline gelmesi beklenmektedir. Bu nedenle, 1. evreye kıyasla daha yavaş kilo kaybı hedeflenmektedir. Bu evrede, ideal kiloya ulaşana dek haftada 0.5-1 kg kilo kaybı hedeflenmektedir. Mayo Klinik diyetinin 2. evresinde katı kurallara yer yoktur. 2. evreyi uygulayan kişiler, porsiyon miktarını kontrol altında tuttukları takdirde pizza gibi kalorisi yüksek besinleri de arada bir tüketebilirler. Örneğin; bu diyeti uygulayan bir kişinin canı pizza tüketmek istediği zaman, tüm pizzayı yemek yerine, arada bir 1 kase salatanın yanında 1 dilim pizza tüketmesi serbesttir.
Mayo Klinik diyetinde hangi besinlerin tüketimi önerilmektedir?
Mayo Klinik diyeti, kişilere 6 besin grubu içerisinden tüketilebilecek birçok seçenek sunar. Bu besin grupları arasında;
- Meyve
- Sebze
- Tam tahıllar
- Kuru baklagiller ve balık gibi sağlıklı protein seçenekleri
- Zeytinyağı ve çiğ kuru yemiş gibi doymamış yağ seçenekleri
- Küçük porsiyon olmak kaydıyla tatlı seçenekleri
Katı kuralların olmaması ve içeriğinde birçok besinin bulunması Mayo Klinik diyetini birçok kişi için uygun ve sürdürülebilir kılmaktadır. Ayrıca, sağlığı bütüncül bir yaklaşımla ele alan Mayo Klinik diyetinde, beslenme önerilerine ek olarak, günde en az 30-60 dakika kadar fiziksel aktivite önerilmektedir. Mayo Klinik diyetinin içeriği ve nasıl uygulandığını inceledik. Şimdi ise Mayo Klinik diyeti ile alakalı en fazla merak edilen soruları cevapladığımız bölümümüze geçelim;
Mayo Klinik diyeti ücretli mi?
Mayo Klinik diyetini, herhangi bir destek almadan, sadece kitabı okuyarak takip edebilirsiniz. Bununla birlikte, Mayo Klinik diyetinin web sitesinde ise ücretsiz olarak kullanabileceğiniz uygulamalar bulunmaktadır. Daha detaylı destek isteyen kullanıcılar belirli bir ücret karşılığında online destek hattına üye olabilir. Aboneliğini gerçekleştiren üyeler, Mayo Klinik diyetinde deneyebilecekleri tariflere ve kendilerine özel hazırlanmış egzersiz planlarına ulaşabilirler.
Mayo Klinik diyeti herkes için uygun mu?
Mayo Klinik diyeti sebze, meyve ve tam tahıl gibi sağlıklı besinlerin tüketimini teşvik ettiği için kalp hastalığı, yüksek kolesterol, yüksek tansiyon ve diyabeti önlemeye yardımcı olabilmektedir. Ancak, herhangi bir hastalığınız varsa, diyeti uygulamadan önce bir hekime veya diyetisyene danışmanız tavsiye edilmektedir.
Vegan veya vejetaryen diyet gibi besin kısıtlamaları olan diyetler ile beslenen kişiler için uygun mu?
Mayo Klinik diyetinde katı kısıtlamalar olmadığı için kişiler kendi besinlerini kendileri seçebilmektedir. Bu nedenle, vejetaryen / vegan bireyler gibi diyetinde bazı besin gruplarını tüketemeyen kişiler için de uygun bir diyet modelidir.
Günlük önerilen 30-60 dakikalık fiziksel aktivite günün hangi saatinde yapılmalıdır?
Beslenme önerilerinde olduğu gibi, fiziksel aktivite önerilerinde de Mayo Klinik diyeti seçimi size bırakmaktadır. Günlük yapmanız gereken fiziksel aktiviteyi sabah saatlerinde koşarak veya akşam saatlerinde futbol oynayarak değerlendirebilirsiniz.
Mayo Klinik diyetine uyum gösterebilmek için herhangi bir ürün satın alınmasına gerek var mı?
Mayo Klinik diyeti marketlerde kolayca bulabileceğiniz besin grupları ile beslenmenizi önermektedir. Bu nedenle, bu diyeti uygulamak için özel olarak almanız gereken bir ürün yoktur.
Özet & Yorum
Mayo Klinik diyeti, birçok kişi için sağlıklı, kolay ve sürdürülebilir bir beslenme modelidir. Sağlıklı besinlerin tüketimini teşvik ederken, sağlıksız besinleri sınırlamaktadır. Mayo Klinik Diyeti birçok yönüyle Akdeniz Diyeti ile benzerlik göstermektedir. Ancak, üzerine en fazla araştırma yapılmış, faydaları bilinen ve yıllardır “En Sağlıklı” diyet seçilen Akdeniz Diyet modeliyle de sağlıklı yaşam ve kilo kaybı hedeflerinize ulaşabileceğinizi hatırlatmak isteriz.