Memenizde bir kitle ya da değişiklik fark ettiğinizde yapılması gerekenler aşağıda sıralanmıştır:
1. Fiziksel meme muayenesi
Fiziksel meme muayenesi sırasında hekiminiz herhangi bir anormallik olup olmadığını görmek için memelerinizi, meme uçlarını ve koltuk altlarını kontrol eder. Muayeneye gittiğinizde hekiminize kendinizin ve ailenizin tıbbi geçmişi hakkında bilgi vermeniz önemlidir.
2. Mamografi
Mamografi, meme dokusunu görüntüleyen bir testtir. Bu test hissedilemeyecek kadar küçük tümörleri görüntüler. Mamografi sırasında her bir meme iki plastik plaka arasında sıkıştırılır. Bu sıkıştırmanın az da olsa rahatsızlık vermesi normaldir, ancak acı hissettiğinizde orada bulunan mamografi teknisyenine bunu söyleyebilirsiniz. Mamografi yaptırmak için en uygun zaman regl dönemi sonrasıdır. Böylece memede hassasiyet daha az olur. Bazı kadınlarda mamografi çekilmeden birkaç gün öncesinden başlayarak kafein alımını durdurmak, memedeki hassasiyeti azaltmaktadır.
- Mamografi hem görüntüleme hem de tanı için kullanılır.
Görüntüleme için kullanılan mamografi kadınların çoğu için uygulanmaktadır. Görüntüleme, meme kanseri belirtisi göstermeyen kadınlarda oluşan meme değişikliklerini bulmak için kullanılmaktadır. Son görüntülemede mamografi memede değişiklik tespit etmişse veya kontrol edilmesi gereken bir şişliğe rastlamışsa, bu sefere mamografi tanı için kullanılır. Tanı için çekilen mamografi sırasında meme dokusunun farklı açılardan daha fazla görüntüsü alınır. Ayrıca belli bölgelere ait görüntüler büyütülebilir.
- İlgili konu: İlk mamografi öncesi her kadının bilmesi gereken 12 şey
Mamografi ve meme implantı
Hekiminize meme kontrolü için başvurduğunuzda, varsa meme implantınız (silikon) hakkında bilgilendirmeniz gereklidir. Meme implantı olan kadınların mamografisini değerlendirebilecek uzmanların olup olmadığını sorgulayınız. Bu önemli bir noktadır. Çünkü meme implantı kanserin veya diğer anormal değişikliklerin mamografide görülmesini zorlaştırır. Bu durumda "implant displasman görüntüleme" olarak adlandırılan özel bir teknik kullanılacaktır.
Meme implantı estetik sebeplerden dolayı ise görüntüleme veya tanı için kullanılan mamografilerden biri uygulanacaktır. Mamografi seçimi testin yapılacağı yere bağlıdır.
Meme kanseri sonucu mastektomi sonrası meme implantınız varsa onkoloğunuz veya meme cerrahınız ile konuşarak sizin için en uygun testin hangisi olduğunu öğrenebilirsiniz.
3. Manyetik rezonans görüntüleme (MRI)
Güçlü bir mıknatıs ve radyo dalgaları kullanarak bilgisayar yardımıyla memenin iç alanını görüntüler. MRI meme kanserini tespit etmekte kullanılabilen bir başka testtir. Ancak MRI mamografinin yerine geçemez. Meme kanseri riski yüksek olan kadınlarda mamografiye ek olarak kullanılır. MRI testi sınırlı görüntü verir. Örneğin: Memede mikrokalsifikasyon (dokuda kalsiyum katılaşması veya memede kireçlenme) gibi değişiklikleri gösteremez. Ayrıca MRI diğer testlere göre kesinliği tartışılan bir testtir. Bu da yanlış pozitif test sonucu verebilir anlamına gelmektedir.
Hekimler bazen meme kanseri riski yüksek olan kadınlara aşağıda belirtilen koşullarda MRI önerirler:
- BRCA1 veya BRCA2 genlerinde zararlı değişiklikler (mutasyon)
- Ailede meme kanseri geçmişi
- Sizin tıbbi geçmişiniz
Mamografi sonuçlarının alınması
- Sonuçlarınız normalse: Meme dokunuz herhangi bir kitle veya kalsifikasyon belirtisi göstermez. Yine de bir sonraki randevunuzdan önce memenizde herhangi bir değişiklik fark ederseniz vakit kaybetmeden hekiminize başvurmalısınız.
- Sonuçlarınız anormalse: Memede değişiklik görülmüştür. Bu değişiklik benign yani iyi huylu (kanser değil), premalign (kansere dönüşebilir) veya kanser olabilir. Bu durumda hekiminizin istediği tüm testleri yaptırmanız önemlidir.
- Sonuçlarınızı alamazsanız hekiminizi arayınız: Memede oluşan değişikliklerin çoğunun kanser olmadığını unutmamak gerekir. Ancak yine de tüm görülen değişiklikler kontrol edilmeli, kesin sonuca varılması için daha fazla test yapılmalıdır.
Mamografi neyi gösterebilir?
Mamografi memede yumru, kalsifikasyon ve diğer değişiklikleri gösterebilir. Radyolog memede normal görünmeyen bu değişiklikleri ve her iki memeniz arasındaki farkı inceler. Mümkünse önceki mamografi sonuçlarınızla son elde edilen sonuçları birbiri ile kıyaslar. Ancak mamografi tüm meme kanserlerini belirlemez, ayrıca tespit edilen birçok değişiklik kanser değildir. Bu nedenle fark ettiğiniz ancak mamografide görülmeyen herhangi bir kitle olduğunda ya da memenizde değişiklik gördüğünüzde vakit kaybetmeden hekiminize başvurmalısınız.
Yumru (veya kitle)
Kitlenin büyüklüğü, şekli ve kenarları önemli bilgiler verir. Kanser olmayan kitle yumuşak ve yuvarlaktır, berrak görünür ve kenarları belirgindir. Bu şekilde görülen kitleler kistlerdir. Ancak mamografide kitlenin kenarları girintili çıkıntılı ve şekli düzgün görülmezse, daha fazla test yapılması gerekir.
Kitlenin büyüklüğüne ve şekline bağlı olarak hekiminiz aşağıda belirtilen testleri önerebilir:
- İkinci bir fiziksel meme muayenesi
- Şüpheli bölgeye daha yakından bakmak için bir başka mamografi
- Kitlenin katı veya içi sıvı dolu olup olmadığını belirlemek için ultrason
- Tüm kitleyi veya bu kitleden hücre almak ve laboratuvar ortamında inceleyerek kanseri belirlemek için biyopsi
Kalsifikasyon (kireçlenme)
Kalsifikasyon meme dokusunda kalsiyumun birikmesidir. Hissedilemeyecek kadar küçük olan bu kalsifikasyonlar mamografide görülebilir. 50 yaş üstü kadınlarda sık görülen bir durumdur. Makrokalsifikasyon kanserle ilişkili değildir ve genellikle daha fazla test yapılmasına gerek duyulmaz. Mikrokalsifikasyonlar ise mamografide küçük beyaz benekler gibi görünürler ve kanserin belirtisi değildir. Ancak bu beyaz benekler hızlı hücre bölünmesi olan bir alanda bulunursa, daha fazla test yapılarak sonuçların netleştirilmesi gerekecektir.
Kalsifikasyonun miktarına, büyüklüğüne ve bulunduğu yere bağlı olarak bu alana daha yakından bakmak için hekiminiz bir mamografi daha isteyebilir. Ayrıca kanser belirtisi olup olmadığını kontrol etmek için biyopsi de seçenekler arasındadır.
Anormal mamografi sonucu sonrası testler
Mamografi sonucu anormal ise, daha fazla bilgi sahibi olmak için ilave testlerin yapılması gerekebilir.
- Ultrasound: Ultrason ses dalgaları kullanarak meme dokusunu görüntüler. Elde edilen bu görüntüye sonogram denir. Bu test, kitlenin katı veya içi sıvı dolu olup olmadığını gösterir. Kitlenin içi sıvı dolu ise kist olarak adlandırılır.
- MRI: Manyetik rezonans görüntüleme bir başka deyişle MRI, güçlü bir mıknatıs ve radyo dalgaları kullanarak bilgisayar yardımıyla memenin iç alanını görüntüler. Bazen fiziksel meme muayenesi veya kendi kendine meme muayenesi sırasında memede mamografi veya ultrasonda görülmeyen kitle veya geniş lenf bezleri fark edilebilir. Bu tür durumlarda fark edilen değişiklikler hakkında daha fazla bilgi sahibi olunması için MRI kullanılabilir.
Eğer tüm bu testler sonucu kötü huylu bir oluşumdan şüphelenilirse meme biyopsisi yapılır.
İlgili Konular:
