Kanser tedavisinde ve teşhisinde her geçen gün yeni teknolojilerin kullanımı artmaktadır. Son yıllarda genetik testlerin kanserde daha etkili yapılmasına yönelik çalışmalar artmıştı. “Nature” Dergisi’nde yayımlanan çalışmaya göre tasarlanan mobil bir mikroskop ile birlikte tümörlerdeki genetik değişiklikler hızlı ve ucuz bir biçimde tespit edilebilecek.

Kanserin temel nedeni genlerde meydana gelen hasarlardır. Bu hasarlar sonucunda hücre kontrolsüz çoğalmaya ve diğer dokulara yayılmaya başlar. Kansere neden olan mutasyonların tespiti tedavinin doğru planlanması için çok önemlidir. Son yıllarda ülkemizde de spesifik kanser türlerine göre genetik testler yapılmaktadır. Ancak bu testler oldukça maliyetlidir ve uzun sürmektedir. Bu da tedavinin gecikmesine neden olmaktadır.

Kanserde genetik testleri basit bir dille anlatmak gerekirse;

Hastadan tümör örneği alınarak çeşitli yöntemlerle DNA’sı ayrıştırılır. Her bir gendeki farklılıklar nükleotitlerin dizilimiyle incelenir ve sağlıklı genlerdeki dizilimlerle karşılaştırılır. Bir başka deyişle, tüm genetik yapımızı bir kitap ve genlerimizi ise kitabın her bir sayfasındaki anlamlı cümleler olarak kabul edelim. Cümlelerdeki herhangi bir hata olup olmadığını tek tek taradığımızı varsayalım. Aslında genetik uzmanlarının da tam olarak yaptığı şey budur. Sağlıklı genlerle tümör örneğindeki genleri tek tek karşılaştırarak farklılıkları belirlemektir. Ancak bu testler oldukça maliyetli ve uzun sürmektedir. Bu da tedavinin gecikmesine neden olmaktadır. Bu amaçla tasarlanan mikroskobun özelliği bu farklılıkları kolaylıkla ve hızlı bir şekilde görüntüleyebilmesidir. İki adet kalem pille çalışan mikroskop cep telefonuna bir aparat yardımıyla takılarak çalışmaktadır.

Yapılan çalışmalarda kolon kanserlerinin yüzde 30’unda mutasyonlu halde bulunan KRAS geni hızlı ve etkili bir şekilde analiz edilmiştir.

Peki bu çalışma klinik açıdan ne ifade ediyor?

- Haftalar süren ve oldukça maliyetli olan genetik testler hızlı ve ucuz bir şekilde yapılabilir. Böylelikle genetik testlerden faydalanan hasta sayısının artması sağlanarak tedaviler daha etkili uygulanabilir

- Genetik testlerin yaygınlaşması hassas tıp yani kişiye özel tedavilerin önünü açmaktadır. Kanserin temel nedeni olan genlerin belirlenmesi, tedavi planlaması için büyük önem taşımaktadır.