Nane ve mentol aromalı e-sigaralarda yeni bir tehlike: Pulegon!

Önlenebilir ölüm nedenlerinin başında gelen sigaraya, neredeyse % 90 oranda 18 yaş altındayken başlanmaktadır. Yüzde 95 oranında ise başlama yaşı 21 yaş ve altıdır. Yalnızca yüzde 1’lik dilim 26 yaşının üzerinde ilk sigarasını içmektedir.

FDA'nın (Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi) 2019 başlarında mentol ve nane aromalı sigaraları yasaklaması, öncelikle gençlerin başlamasını kolaylaştırıcı bu tatlandırıcı ve zararsız olarak görülmesini sağlayan etkenleri ortadan kaldırmaya yöneliktir.

2019 yılında bilim dünyasının önde gelen 2 yayın kuruluşu NEJM ve JAMA'da yayınlanan 2 makale, mentol ve nane aromalı klasik sigara ve e-sigaraların risklerine dikkat çekti. 14 Mart'ta yayımlanan NEJM makalesi, FDA'nın mentollü sigaraları yasaklaması hakkında idi. 16 Eylül'de JAMA'da yayımlanan makaleye göre, e-sigaralarda kullanılan mentol ve nane aromalarında grup 2B karsinojen (kanser yapıcı) bir bileşik tespit edildiği duyuruldu. Yazımız, ağırlıklı olarak bu ikinci makalenin verilerine dayanmaktadır.

E-sigaralarla ilgili sağlık endişeleri artarken, araştırmacılar e-sigara bağlantılı akciğer hastalıklarını ve aromalardaki zararlı bileşenleri daha ileri seviyelerde araştırmaya devam etmektedirler.

Duke Üniversitesi Tıp Fakültesi araştırmacıları özellikle mentol aromalı e-sigara tüketenlerin 1000 kat daha fazla pulegon seviyelerine maruz kaldıklarını tespit etmişlerdir. Pulegon, nane bitkilerinden elde edilen bir yağdır.

Uluslararası kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) listesine göre pulegon, grup 2B karsinojendir. Yani kansere neden olduğuna dair hayvanlar için yeterli kanıt vardır, bununla birlikte insan çalışmalarındaki veriler azdır.

Aslında bu bileşen, gıda katkı maddesi olarak kullanılmaktaydı fakat 2018’de gelen şikayetler üzerine FDA, sentetik pulegonu gıda katkı maddesi olarak yasaklamıştır. Bunun yanında, 70'lerde, tütün endüstrisi pulegonun istenmeyen bir madde olduğunu bilmekteydi ve bu nedenle sentetik lezzetlere geçmişti. Günümüzde ise ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) tarafından yapılan araştırmalar, ABD'de satılan nane ve mentol aromalı e-sigara sıvılarında ve dumansız tütün ürünlerinde önemli miktarda pulegon tespit etmiştir.

Maruz kalış marjı (margin of exposure – MOE)

Gıdalarda kabul edilebilir karsinojen seviyelerini hesaplamak için FDA, tümör gelişmeyecek şekilde hayvanların tüketebileceği en yüksek gıda miktarı alır ve günlük tüketilen tahmini miktara böler. Maruz kalış marjı (margin of exposure – MOE) olarak adlandırılan bu sayının, yiyeceklerin güvenli kabul edilebilmesi için 10.000'in üzerinde olması gerekir. Düşük MOE'ler endişe nedenidir ve sayı ne kadar düşükse, yiyecek o kadar az güvenlidir.

Araştırmacılar da çalışmalarında 6 pulegon içeren e-sigara sıvısını test etmişler ve özellikle bir tanesinde 10,000’in altındaki MOE seviyeleriyle karşılaşmışlardır.

Sonuç olarak, bu çalışma bize bir kez daha yiyecek olarak tüketilen bir maddenin, solunduğunda aynı etkileri göstermeyebileceğini ispatlamıştır. Ayrıca sigaralarda yasaklanan mentol ve nane içeriklerinin hem gençlere nikotin alışkanlığını kazandırmasını önleme gerekçesiyle hem de aromalarında barındırdığı karsinojen etken sebebiyle, daha sıkı ele alınması gerekmektedir.