Son yıllarda, kanser tedavisinde devrim niteliğinde bir ilerleme olarak görülen CAR T-hücre terapisi, özellikle hematolojik (kanla ilgili) kanserlerde büyük başarılar elde etmiştir. Ancak, bu yenilikçi tedavi yöntemi, solid (organ ve doku kaynaklı) tümörlerde henüz benzer bir etkinlik gösterememiştir.

Solid tümörler, heterojen yapıları, karmaşık tümör mikroçevreleri ve immün sistemi baskılayıcı özellikleri nedeniyle CAR T-hücre terapisinin ve diğer hücresel tedavilerin karşılaştığı en büyük engellerden biridir.

Bu yazıda, solid kanserlerde CAR-T hücre terapisini daha etkili hale getirebilecek yeni bir stratejiyi ele alacağız. Gelişmekte olan bu yenilikçi tedavi yaklaşımı, kanserle mücadelede umut vaat eden bir gelecek sunmakla birlikte, bu alanda karşılaşılan zorlukları ve bu zorlukların nasıl aşılabileceğini de detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Modifiye CAR T-hücrelerin Daha İleri Modifikasyonu

İsviçre École Polytechnique Fédérale de Lausanne Biyomühendislik Enstitüsü'nde çalışmalarını yürüten Profesör Li Tang ve ekibinin yürüttüğü laboratuvar çalışmalarında, solid kanser türlerine yönelik geliştirilen yenilikçi bir CAR-T hücre tedavisi, fare modelleri üzerinde yapılan deneylerde kanserli tümörleri sürekli olarak ortadan kaldırarak önemli sonuçlar elde etti.

Aynı zamanda, halen devam etmekte olan insan klinik deneylerinde, bu tedavi uygulanan 11 hastanın tamamında hastalığın gerilediği gözlemlendi. Dikkate değer verileri üzerine Nature Biotechnology dergisinde yayımlanan bu çalışmanın sonuçları, söz konusu tedavinin uzun vadeli etkinliğine dair umut verici işaretler sunuyor. Ayrıca, bu tedavinin üretim sürecinin mevcut yöntemlere kıyasla hem daha hızlı hem de daha az maliyetli olabileceği belirtiliyor. Bu bulgular, solid kanser tedavisinde CAR-T hücre terapilerinin potansiyelini daha da artırmakta ve bu alandaki ilerlemelere önemli katkılar sağlamaktadır.

CAR-T tedavisinin temelinde, T hücrelerini özelleştirerek belirli kanser hücrelerini hedef alıp yok etmeleri yatıyor.

Bu modifiye edilmiş T hücreleri, geleneksel tedavilerden önemli bir sapma olarak, kanser hücrelerini tanıyıp onlara tutunmalarını sağlayan Chimeric Antigen Receptors (CAR'lar) ile donatılmıştır.

Profesör Tang diyor ki, "CAR T-hücre tedavisine bir katman daha ekledik ve bu, özellikle tümör hücrelerini hedef alıp yok etmekte verimli olan daha sağlam, süper şarjlı bir bağışıklık hücresi biyomühendisliği yapıyoruz."

Tang ve makale ortak yazarı Yugang Guo tarafından kurulan start-up şirketi Leman Biotech, tedaviyi ticarileştirmeyi hedefliyor.

Şirket, ilk fon toplama turlarında önemli finansal destek toplamıştır.

Profesör Li Tang'ın öncü araştırması bu yenilikçi yaklaşıma başka bir boyut ekliyor.

Geleneksel CAR-T hücreleri, hematolojik kanserlerde etkili olmasına rağmen, solid tümörlerde zorluklarla karşılaşıyor – bağışıklık sistemi hücreleri kendilerini tüketiyor ve sonunda kanseri tamamen yok edemiyor.

Yeni Yaklaşımın Farkı

Profesör Tang'ın yürüttüğü araştırma, kanser tedavisinde önemli bir yenilik olarak, IL-10 molekülü salgılayan modifiye CAR T-hücrelerini geliştirmiştir. Bu özel T-hücreleri, normalde bağışıklık sistemi üzerinde baskılayıcı etkisi olan IL-10 molekülünü kullanarak, kendilerini tümörün zorlu ortamında koruyup güçlendirebilir hale getirilmiştir. Yani, bu hücreler tümör içinde hayatta kalmak ve etkin kalmak için gerekli "ilacı" kendi üretebilecek şekilde mühendislikle tasarlanmıştır.

İlginç bir şekilde, genellikle bağışıklık tepkisini baskılayıcı olarak bilinen IL-10 molekülü, Tang ve ekibinin çalışmasında tersine bir işlev görür. Bu molekül, CAR T-hücrelerinin metabolizmasını güçlendirerek, hücrelerin tümörle daha etkin mücadele etmesini sağlar. Bu "metabolik olarak zırhlı" tedavi yöntemi, hem mevcut tümörler üzerinde hızla etki gösterir hem de gelecekte oluşabilecek tümörlerin engellenmesine yardımcı olur.

Fare modellerinde yapılan deneylerde, tümör hücrelerinin tekrar enjekte edilmesine rağmen, bu hücrelerin yeniden kötü huylu tümörler oluşturamadığı görülmüştür. Bu, geliştirilen tedavinin sadece anlık bir etki yaratmakla kalmayıp, aynı zamanda uzun süreli bir koruma sağladığını göstermektedir. Bu durum, modifiye edilmiş bağışıklık hücrelerinin, kanser hücrelerine karşı sürekli bir uyanıklık ve hazır olma durumunda kaldığını ve yeniden ortaya çıkan kanser tehditlerini etkili bir şekilde nötralize edebildiğini vurgulamaktadır.

Tang, "Laboratuvarımdaki sonuçlar son derece heyecan verici. Bu teknolojinin hayat kurtarma potansiyeline sahip olduğuna ikna olduk – şimdiye kadar denememize dahil olan 11 hastayla yaptığı gibi," diyor.

Mevcut CAR T-hücre tedavisi etkili olduğunu kanıtlamış ve şu anda lösemi ve diğer hematolojik kanserler için birkaç tedavi seçeneği mevcut olsa da, oldukça pahalıdır: Bir tedavinin maliyeti 500 bin doların üzerindedir. Buna karşılık, bu gelecekteki tedavinin maliyetleri önemli ölçüde düşürülebilir, çünkü bu yöntemde tam iyileşme için geleneksel dozun sadece yüzde beşi gereklidir. Maliyetlerin büyük bir kısmı, pahalı laboratuvar ortamlarında bu modifiye T hücrelerinin nispeten büyük miktarlarının üretiminden kaynaklanmaktadır.

Tang, "Hastadan alınan küçük bir miktar kan, teknolojimizle CAR-T hücre tedavisi hazırlamak için yeterli hücre sağlayabilir. Ertesi gün bunları hastaya geri enjekte edebilirsiniz. Önemli ölçüde daha az masraflı ve üretimi çok daha hızlı olacak, sonuçta daha fazla hayat kurtaracak" diye sonuçlandırıyor. Tang'ın ekibi ve Leman Biotech şu anda bu hedefe doğru çalışmaktadır.