Yumurtalık (over) kanseri ülkemizde sık rastlanan kadın kanserlerinden biridir. Teşhis edildiğinde genellikle karın boşluğuna yayılmıştır. Karın içine yayılmış yumurtalık kanserini tedavi etmek için kemoterapi ve cerrahi ile kanserin tekrarlama riski azaltılmaya ve hastanın yaşam süresine katkıda bulunulmaya çalışılır. Bugün, karın boşluğuna yayılım gösteren yumurtalık kanseri tedavisinde umut vadeden bir çalışmayı sizlerle paylaşmak istedik.
Normalde başka organlara yayılmış (metastatik) kanserlerde cerrahi uygulaması tercih edilmez, fakat yumurtalık kanseri bunun istisnalarından biridir; çünkü karın içine yayılım göstermiş yumurtalık kanserinde hastalık yükünü azaltıcı cerrahilerin hastaların yaşam sürelerini uzattığı kanıtlanmıştır. Ancak en ileri teknolojilerle yapılan cerrahilerde bile gözle görülemeyecek kadar küçük kanser parçacıkları geride kalabilir. Bu da kanserin tekrarlamasına zemin hazırlayacaktır. Yumurtalık kanserinin cerrahi sonrası tekrarlama riskini azaltan, cerrahi ile eş zamanlı karın içi sıcak kemoterapi (hipertermi) gibi uygulamalar uzun zamandır denenmekte ve kısmen fayda sağlamaktadır. Ancak yan etki artışı ve kanser hücresinin direnci bu tedavilerin etkinliğini zayıflatır. Bu sebeple alternatif arayışında olan araştırmacılar, fotodinamik tedavi adı verilen etkin ve daha az yan etkiye sahip bir tedavi keşfetmişlerdir.
Nanomedicine Dergisi’nde yayımlanan çalışmada ileri evre yumurtalık kanseri tedavisinde fotodinamik tedavi ile birlikte uygulanan kombine gen tedavisinin farelerde yumurtalık kanserini yok ettiğini gösterilmiştir.
Fotodinamik tedavi 4 basamaklı bir tedavi olarak karşımıza çıkmaktadır:
1. Hastaya fitalosiyanin (phthalocyanine) denilen bir fotoduyarlaştırıcı bileşik verilir. Böylelikle hücreler için öldürücü etkisi olan reaktif oksijen ürünleri üretilmiş olur.
2. Kızılötesi ışık kullanılarak fotodinamik tedavinin karın içi dokulara çok daha derinlemesine etki etmesi sağlanır.
3. Kanser hücrelerinin reaktif oksijen ürünlerine karşı oluşturdukları hücresel savunma mekanizmasını bozan bir gen terapisi uygulanır.
4. Fitalosiyanin ve gen terapisinin sadece kanser hücrelerinin hedeflemesi, normal hücrelere zarar vermemesi için nanoteknolojiden faydalanarak ve dendrimer-bazlı nanoplatformlar kullanılır.
Geliştirilen bu kombinasyon tedavisi, karınlarına yumurtalık kanseri yerleştirilen farelerde denenmiş ve tek uygulama ile tümörler tamamen temizlenmiş.
Sevgili okurlarım, bu çalışmanın ileri evre yumurtalık kanseri tedavisinde daha etkili sonuçlar alınabilmesi için atılan önemli adımlardan biri olduğunu düşünüyorum. Böylesine etkili sonuçlar sergileyen bilimsel çalışmalar sayesinde, ileri evre kanserlerin yönetilebilir bir hastalık olabileceği daha iyi anlaşılmaktadır.
