4. Evre Kolon Kanserinde Tümörün Sağ veya Sol Yerleşimli Olması Fark Eder Mi?

Kolon kanserini yerleşim yerine göre sağ kolon ve sol kolon kanseri olarak ikiye ayırıyoruz. Embriyonel (anne karnında) gelişimimiz sırasında bağırsağımız iki farklı bölümden gelişip birleşir. Bağırsağı besleyen damar olan üst mezenterik arter sag/sol kolon ayrımını belirler.

Yapılan çalışmalar göstermiştir ki sağ kolon kanserlerinde genetik değişiklikler (özellikle BRAF mutasyonu) daha sıktır, Lynch sendromluların çoğunda tümör sağ kolondadır ve ayrıca sağ kolon kanserleri kadınlarda daha sık görülür. Sag kolon kanserleri ince barsak kanserlerine benzer özellik gösterir. Sol kolon kanserleri ise erkeklerde daha sıktır ve sol kolondan çıkarılan tümörlerin kromozomal yapısında kararsızlık daha sıktır, ayrıca sol kolon tümörlerinde KRAS, p53 mutasyonları ön plana çıkmaktadır.

Peki, Bu Sağ-Sol Kolon Farkı Tedavi ve Hastalık Gidişatı Açısından ne Anlam İfade Etmektedir?

4. evre kolon kanseri tedavisi için kemoterapilere ek olarak biyolojik ajan olarak adlandırılan yeni nesil ilaçlar mevcuttur. Birçok çalışma, bevasizumab (Altuzan), setuksimab (Erbitux) ve panitumumab (Vectibix) olarak adlandırılan bu hedefe yönelik ilaçların hangi hastalarda daha fazla işe yaradığını saptamaya çalışmaktadır.

Tüm kanser hücreleri birbirine benzemez. Sahip oldukları genetik değişikliklere göre farklılık gösterirler. Bu genetik değişiklikler aynı zamanda kanser tedavisinde kullanılacak tedavi çeşitlerini de belirler.

RAS Mutasyonu

İlk olarak bir virus infeksiyonuna bağlı gelişen fare sarkomunda keşfedilen ve adını buradan alan (rat sarcoma) RAS proteini üç farklı tiptedir (KRAS, NRAS ve HRAS). Hücre iç zarına bağlı olan bu protein dış uyaranla aktifleşince hücre içi sinyaller yollayarak hücre çoğalmasına neden olur. Bu üç tipten KRAS proteininde mutasyon meydana gelmesi pek çok kanser tipinde karşımıza çıkar.

Metastatik kolon kanserlerinin % 40’ında bu genetik mutasyon mevcuttur. Bu genetik mutasyon bulunan kolon kanserlerine RAS mutant, bulunmayanlara RAS wild diyoruz. RAS mutant kolon kanserli hastalarda bazı hedefe yönelik ilaçlar (biyolojik ajanlar) pek etkili gözükmemektedir. Bu nedenle dördüncü evrede kullandığımız hedefe yönelik akıllı ilaçların seçimini yapmamız için metastatik evredeki bütün kolorektal kanserli hastalarda bu genetik değişikliğe bakmak gerekir.

Çalışma

CALGB isimli bir çalışmanın ön sonuçlarına göre, eğer tümör RAS wild tip, yerleşimi sol kolonda ise bevasizumab ile kıyaslandığında setüksimab kullanımı ile elde edilen genel sağkalım süresi 10 ay daha uzundur. Sağ kolon için ise bunun tam tersi bevasizumab kullanılanlarda genel sağkalım 5 ay daha uzun bulunmuştur.

Bu çalışmalar sonucunda EGFR karşıtı ilaçlar (setüksimab, panitumumab) daha çok sol kolon kanserinde, bevasizumab ise daha çok sağ kolon kanserinde etkin gibi görülmektedir. Bununla birlikte bu tek çalışmanın sonuçları tedavi pratiğimizi değiştirmek için yeterli değildir. Sonuç olarak sağ ve sol kolon tümörlerinin farklı özellikleri olduğu bilinmeli, 4. evre kanser sahip hastalarda genetik mutasyon durumu mutlaka saptanmalı ve tedavi kararını etkileyecek ilaç seçimi gelişmeleri için gelecekteki daha geniş çaplı araştırmaların sonuçları beklenmelidir.