Akciğer kanseri, dünya genelinde en fazla yaşam kaybına neden olan kanser türü olmaya devame diyor. Bu nedenle, bu alandaki her türlü ilerleme, hastalar için yeni bir umut ışığı anlamına gelir. Fransa merkezli bir biyoteknoloji şirketi olan OSE Immunotherapeutics tarafından geliştirilen Tedopi adlı tedavi edici kanser aşısı adayı, akciğer kanseri tedavisinde önemli bir adım olabilir.

Kanser aşıları, kanseri önlemeye veya tedavi etmeye yardımcı olmak için tasarlanmış ilaçlardır. İki ana tür kanser aşısı vardır:

  • Koruyucu kanser aşıları, kansere neden olabilecek enfeksiyonları önlemek için tasarlanmıştır. Örneğin, Hepatit B aşısı, karaciğer kanserine neden olabilecek Hepatit B virüsünü önlemeye yardımcı olur. HPV aşısı, rahim ağzı kanserine neden olabilecek insan papilloma virüsünü (HPV) önlemeye yardımcı olur.
  • Terapötik (tedavi edici) kanser aşıları, kanser hücrelerini yok etmek için bağışıklık sistemini uyarmak için tasarlanmıştır. Örneğin, sadece ABD'de prostat kanseri tedavisi için onaylı sipuleucel-T, bağışıklık sistemini, prostat kanseri hücrelerini tanıyıp yok etmesi için eğitir.

Faz 3 Atalante-1 Denemesi: Tedopi'nin Olumlu Sonuçları

OSE Immunotherapeutics, birkaç ay önce faz 1 ve 2 klinik araştırma verilerini paylaştıktan sonra, kanseri tedavi etmek için terapötik (tedavi edici) aşısının olumlu sonuçlarını duyurdu. Şirketin finanse ettiği faz 3 Atalante-1 denemesi, Tedopi (kod adı OSE2101) aşısının, ikinci veya üçüncü basamak tedavi hattında olan ileri evre küçük hücreli dışı akciğer kanseri hastalarında faydalarını gösterdi. Tedopi, kanser için en gelişmiş terapötik aşı olarak öne çıkıyor.

Atalante-1'den elde edilen veriler, 2023 Dünya Akciğer Kanseri Konferansı'nda sunuldu ve eş zamanlı olarak Annals of Oncology dergisinde yayımlandı.

Tedopi'nin Etki Mekanizması

Tedopi, bir tür kanser tedavisi aşısıdır ve özellikle HLA-A2 genini taşıyan hastalar için tasarlanmıştır. Bu gen, toplumun yaklaşık yarısında bulunur ve bu tedavi için potansiyel adayları belirlemek adına bir biyobelirteç işlevi görür. Hastaların bu gene sahip olup olmadığı bir kan testi ile belirlenebilir.

Aşının etki mekanizması, tümöre özgü T-lenfositlerin (bir tür beyaz kan hücresi) aktivasyonunu sağlamak üzerine kuruludur. Bu aktivasyon, beş farklı tümör antijenini hedefleyen sentetik tümoral neo-epitoplar (yani peptid parçaları) içermektedir. Bu peptidler, kanser hücrelerinin yüzeyinde bulunan ve normal hücrelerde bulunmayan spesifik protein parçalarıdır.

Bu beş antijenin bir araya getirilmesi ve aşıda kullanılması, kanser hücrelerinin bağışıklık sisteminden "kaçmasını" önlemeyi amaçlar. Normalde, kanser hücreleri bazen bağışıklık sistemini kandırabilir ve tanınmaz hale gelebilir, bu da onların bağışıklık sisteminden kaçmasına ve vücutta yayılmasına olanak tanır. Ancak, bu aşı, bağışıklık sistemini "eğitir" ve kanser hücrelerini tanımasını ve hedef almasını sağlar, böylece kanser hücrelerinin bağışıklık sisteminden kaçmasını önler.

Bu yaklaşım, kanser tedavisinde immünoterapinin bir formudur, burada bağışıklık sistemi, kanserle savaşmak için "hızlandırılır" veya "modifiye edilir".

Aşağıda, bu neo-peptid aşısının etki mekanizması görülebilir:

tedopi OSE2101 terapötik akciğer kanseri aşısı etki mekanizması

Aşının içeriği neo-peptitlerdir. Bu terapötik akciğer kanseri aşı adayı, belirli T hücrelerini aktive ederek tümöre karşı bağışıklık yanıtını canlandıran bir immünoterapi (bağışıklık tedavisi).

  • Eşsiz neoepitop kombinasyonu: Çeşitli kanser türlerinde ifade edilen tümör özgü antijenlerden türeyen küçük peptidler.
  • HLA A2 reseptörüne güçlü bir şekilde bağlanma (toplumun %45'i).
  • Bağışıklık yanıtının frenini çözen kontrol noktası inhibitörlerinden farklı olarak, tümöre özgü T hücrelerini doğrudan aktive eder.

Atalante-1 Çalışmasının Detayları

Katılımcılar, önceki immünoterapiye dirençli, lokal ileri veya metastatik küçük hücreli dışı akciğer kanseri olan ve HLA-A2 fenotipine sahip olan hastalardı.

Deney (aşı) grubu:

  • Aşı, altı döngü boyunca her 3 haftada bir 1. gün deri altına uygulandı.
  • Daha sonra, aşı 1 yıllık tedavi süresince her 8 haftada bir ve daha sonra her 12 haftada bir uygulandı.

Kontrol (standart tedavi) grubu:

  • Bu kol, standart bakım veya kemoterapi alan hastalardan oluşur. Bu çalışmada, kontrol grubundaki hastaların çoğu (yaklaşık %80) dosetaksel adı verilen bir kemoterapi ilacı aldı.

Çalışmada ölçülmesi hedeflenen birincil sonlanım noktası, genel sağkalım idi. 

Sonuçlar

COVID-19 pandemisi nedeniyle, 363 hastanın kaydolması planlanan protokol tamamlanamadı ve 219 hastanın kaydıyla çalışma durduruldu.

Genel Sağkalım Oranları

  • Tedopi ile tedavi edilen hastaların %44'ü bir yıl sonra hayatta kaldı.
  • Dosetaksel ile tedavi edilen hastaların ise %27.5'i bir yıl sonra hayatta kaldı.

Yaşam Kaybı Riskinde Azalma

  • Tedopi aşısı, kemoterapiye kıyasla hastaların yaşam kaybı riskini %41 azalttı.

Ortanca Genel Sağkalım Süreleri

  • Tedopi ile tedavi edilen hastaların ortanca genel sağkalım süresi 11.1 aydı.
  • Dosetaksel ile tedavi edilen hastaların ortanca genel sağkalım süresi 7.5 aydı.

Pozitif Yanıt Oranı

  • Tedopi aşısına objektif yanıt oranı %54 idi.

İkincil Direnç

  • Aşı, daha önce immünoterapiye yanıt vermiş hastalar için olumlu bir sinyal gösterdi. Bu hastalar, immünoterapiye "ikincil direnç" gösteriyor.

Yan etkiler

  • Tedopi, dosetaksele kıyasla daha az ciddi yan etki gösterdi (%11.4'e karşı %35.1).
  • Tedopi, hastaların daha iyi bir yaşam kalitesini sürdürmelerini sağladı.

Aşağıda, çalışmanın altgrup analizi görülebilir:

OSE Immunotherapeutics tarafından geliştirilen Tedopi aşısı Atalante 1 çalışması alt grup

Bu araştırmanın baş yazarı Dr. Benjamin Besse'nin açıklamaları şöyle: "Bu çalışma, seçilen hasta grubu için genel sağkalımda artış işareti gösterdi. Bu 219 hastalık çalışmada, sadece hastaların yarısının aşıdan gerçekten faydalandığını fark ettik: daha önce immünoterapiye yanıt vermiş olanlar. Bu çalışma, bize istatistiksel güç sağlamak ve düzenleyici otoriteleri ikna etmek için 300'den fazla hastayla daha büyük bir faz 3 çalışmasının onayını gerektiriyor."

Yakın Gelecek

Tedopi'nin klinik gelişimi devam ediyor. Şu anda üç klinik araştırma yürütülmekte. 2025 yılında her iki araştırmanın sonuçları bekleniyor. Aynı zamanda, OSE Immunotherapeutics, HLA-A2 testi adında bir eşlik eden biyobelirteç üzerinde çalışıyor.

Bu gelişmeler, akciğer kanseri tedavisinde yeni bir dönemin kapılarını aralayabilir, hastalara daha iyi bir yaşam kalitesi ve uzun bir yaşam süresi sunabilir. Tedopi'nin potansiyeli, akciğer kanseri tedavisindeki mevcut yaklaşımları tamamlayarak, hastalar için daha iyi sonuçlar sunma kapasitesine sahiptir.