BAP1 Kalıtsal Mutasyonu Nedir? Taşıyıcıları için Kanser Takip ve Tedavi Rehberi

BAP1 (BRCA1 Associated Protein 1) geni, tümör baskılayıcı bir gendir ve hücre büyümesini, DNA onarımını ve hücre ölümünü (apoptoz) düzenleyerek kanser gelişimini önlemeye yardımcı olur. BAP1 mutasyonları, mezotelyoma, uveal melanom, kutanöz melanom ve renal hücreli karsinom gibi kanser türleriyle ilişkilendirilmiştir. Kalıtsal BAP1 Tümör Yatkınlık Sendromu (BAP1-TPDS) olan bireylerde belirli kanser türleri için yaşam boyu risk artışı görülmektedir.

Kalıtsal BAP1 Mutasyonu Hakkında Genel Bilgiler

• BAP1 genindeki germline patojenik varyantlar (GPV – sınıf 4 olası patojenik ve sınıf 5 patojenik varyantlar dahil), BAP1 ile ilişkili tümör yatkınlık sendromu (BAP1-TPDS) ile ilişkilidir (OMIM #614327) ve otozomal dominant bir kalıtım paternine sahiptir.
• BAP1 heterozigot taşıyıcıları, plevral ve peritoneal mezotelyoma, renal hücreli karsinom, uveal ve kutanöz melanom ile BAP1-inaktive melanositik tümörler (BIMT) için artmış yaşam boyu riske sahiptir. Bu kanserler, BAP1-TPDS'nin temel tümörleri olarak kabul edilir.
• Meningiom gelişme riski artmış olabilir, ancak meningiom şu anda BAP1 ile ilişkili temel bir tümör olarak değerlendirilmemektedir.
• Hepatoselüler karsinom, kolanjiyokarsinom veya diğer kanserler için BAP1 ile kesin bir ilişki henüz doğrulanmamıştır. Ancak, rabdoid tip meningioma ile bir ilişki olabileceği öne sürülmüştür.
• Genel yaşam boyu kanser riski %85'e kadar çıkabilir, ancak bu oran tanı koymadaki yanlılık nedeniyle fazla tahmin edilmiş olabilir.
• Kanserin ortaya çıkış yaşı genellikle genel popülasyona kıyasla daha gençtir ve uveal melanom, kutanöz melanom ve renal hücreli karsinom için daha kötü sonuçlarla ilişkilendirilebilir. Bununla birlikte, bazı kanıtlar BAP1 heterozigot taşıyıcılarının mezotelyomada daha iyi bir prognoza sahip olabileceğini göstermektedir.

İlgili Kanser Riskleri

Yukarıdaki tablo, BAP1 mutasyonu taşıyan bireylerin belirli kanser türleri için yaşam boyu risklerini ve tanı yaş aralıklarını göstermektedir.

Yönetim Önerileri

Takip (Surveillance):

• Böbrek Kanseri:

  • 30 yaşından itibaren yıllık böbrek görüntülemesi önerilir.
  • Tercih edilen yöntem MRI'dır. MRI mevcut değilse, böbrek ultrasonu alternatif olarak kullanılabilir.
  • Bilinen bir lezyonun sürekli takibi için MRI önerilir.
  • Böbrek kanseri takibinin düzenlenmesi konusunda klinik genetik uzmanlarına başvurulmalıdır.

• Uveal Melanom:

  • 16-18 yaşından itibaren yıllık genişletilmiş göz dibi muayenesi önerilir.
  • Bu muayene, oküler onkolog veya uveal melanom konusunda uzman bir göz doktoru tarafından yapılmalıdır.

• Kutanöz Melanom:

  • 18-20 yaşından itibaren yıllık dermatolojik inceleme, tam vücut muayenesi ve fotoğraflama ile birlikte önerilir.

• Mezotelyoma:

  • Şu anda mezotelyoma için rutin takip önerilmemektedir.
  • Ne göğüs röntgeni ne de MRI, mezotelyomayı erken evrede tespit etmek için yeterli kanıt sunmamaktadır.
  • BAP1 heterozigot taşıyıcıları için ileriye dönük takip çalışmaları gereklidir.
  • Bu nedenle, şu an için mezotelyoma takibi yalnızca araştırma çalışmaları kapsamında yapılmalıdır.
  • Hastalara semptom farkındalığı konusunda bilgilendirme yapılmalı ve düşük eşikli bir inceleme yaklaşımı benimsenmelidir.

Yaşam Tarzı Önerileri:

• Asbest maruziyetine yol açabilecek işlerden kaçınılmalı ve ev tadilatları sırasında maruziyet riskine karşı dikkatli olunmalıdır.
• Güneş koruma ve ciltte kendi kendine muayene hakkında bilgi verilmelidir.
• Sigaranın bırakılması, alkol tüketiminin azaltılması ve sağlıklı kilo korunması, kanser gelişme riskini düşürmek için önerilmelidir.

Aile ile İlgili Konular:

• Risk altındaki aile bireyleri için öngörücü genetik testlerin tartışılması amacıyla klinik genetik uzmanlarına yönlendirme yapılmalıdır.
• Genetik testler genellikle takip sürecinin başladığı yaşta (yaklaşık 16-18 yaş) yapılmaya başlanır.
• Üreme seçenekleri hakkında görüşme için klinik genetik uzmanlarına yönlendirme yapılmalıdır.

*

İlgili konu: Genetik Mirası Değiştirmek Mümkün – Kalıtsal Kanseri Durdurmanın Yolu