Boya yok – kanser hastasının gri saçı immünoterapiden sonra siyaha döndü

Yukarıdaki resim, Temmuz 2017'de Amerikan Tıp Derneği Dergisi tarafından yayınlanmıştır ve yeni immünoterapi ilaçları alırken beklenmedik bir şekilde gri saçları siyaha dönen bir kanser hastasına aittir.

Kanser hastalarının gir-kır saçları kullandığı yeni immünoterapi ilaçları sebebi ile beklenmedik şekilde gençliğindeki koyu rengine veya siyaha dönebiliyor. Peki ilk başlarda doktorları bile şaşırtan bu durum nasıl gerçekleşti?

Kemoterapi ilaçları ile saçların dökülmesi bilindik bir yan etkidir. Ayrıca bazı hedefe yönelik ağızdan hap şeklinde alınan kanser ilaçlarının saçı ve sakalı beyazlatma yan etkisi de bilinmekteydi (bakınız aşağıdaki şekil). Fakat 14 hastanın kullandığı immünoterapi ilaçları bu bilinen yan etkiden farklı sonuçlar doğurdu. İspanyolların yaptığı bir araştırmaya göre akciğer kanseri hastalarında kullanılan immünoterapinin saç pigmentlerini iyileştirdiği gözlemlendi.

4. evre böbrek kanserli bir hastanın hedefe yönelik kanser ilacı pazopanib (Votrient) kullandıktan sonra saç ve sakalının beyazlaşması.

Barselona Autonomus Univsersitesi’nde bu durumla ilk karşılaşıldığında, bir kereye mahsus ayrı bir durum olabilir diye düşünüldü. Ancak başka hastalarda da benzer şekilde saç rengi tedavi ile koyulaşınca, hastaların tedaviden önceki hallerini belgeleyen fotoğraflar incelendi.

Keytruda, Opdivo ve Tecentriq gibi yeni nesil immünoterapi ilacı uygulanan 52 akciğer kanseri tanılı hastanın 14'ünde tedavi süresince pigment (saç rengi) değişimi gözlemlendi. Bununla beraber 14 hastada gerçekleşen renk değişiminin bir kerelik bir durum olmaktan uzak olduğu, bu 14 hastanın 13’ünde saç renginin tamamen koyu kahverengi ve siyaha, 1’inde ise parçalı siyaha döndüğü tespit edildi. Diğer yandan ise bu hastalarda gösterdiği etkilerin tersine, bir başka kanser türü olan cilt kanseri malign melanom tanılı hastalarda aynı ilaçların saç rengi kaybına yol açmış olması dikkat çekicidir.

Bütün hastaların arasında saç rengi değişen bu 14 hastanın tedaviye daha olumlu cevap verip, kanserlerinin stabil bir seyir izlemesi ise saç rengi değişiminin, immünoterapi ilaçların işe yaradığının bir göstergesi olabileceği fikrini akıllara getirmiştir.

Bu sonuçların birer rastlantı olup olmadığıyla ilgili araştırmalar devam etmekte. Bu araştırma oldukça önemli olmakla beraber, saç rengini koyulaştırmak için immünoterapi ilaçlarının kullanılması şu an için söz konusu değildir. Araştırma esnasında kullanılan immünoterapi ilaçları bir çeşit kanser tedavisidir ve immünoterapilere özgü yan etkiler de vardır. Saç rengi değişiminin immünoterapi tedavileri için bir biyobelirteç olup olamayacağı sonraki çalışmalarla netleşecektir.