Kalıtsal CHEK2 mutasyonu nedir? Bilinmesi gerekenler – Özet

  • CHEK2 ismi "Checkpoint Kinaz 2"den gelir. CHEK2 geni 22. kromozomda yer alır ve hücrelerin nasıl bölüneceğini kontrol etmeye yardımcı olur.
  • Kalıtsal CHEK2 mutasyonu taşıyan kişiler belli kanserler için daha fazla riske sahiptir. Bu mutasyona sahip kişilerde belli kanserler için tarama ve önleme kılavuzları vardır. Ayrıca, CHEK2 mutasyon testi pozitif çıkan kişiler için klinik araştırmalar bulunur.
  • CHEK2 mutasyon tanısı alan ve kanser teşhisi konmuş kişiler de klinik araştırmalara veya belli tedavilere katılabilir.
  • Hem erkekler hem de kadınlar CHEK2 geninde bir mutasyon taşıyabilirler.

Kalıtsal CHEK2 mutasyonu hangi kanserlerin riskini artırır?

Eğer kalıtsal CHEK2 mutasyon testiniz pozitif çıktıysa, sizin ve ailenizin kanser geçmişine bakabilecek ve kanser riskinizi yönetmek için en iyi planı seçmenize yardımcı olabilecek bir uzman genetikçi ile konuşmanız önerilir.

Meme kanseri riski

  • Kadınlar yaşam boyu yaklaşık %37 riske sahiptir.
  • Erkekler de ayrıca meme kanseri için daha fazla risk altında olabilir, fakat kesin risk bilinmemektedir.

Kalıtsal CHEK2 mutasyonu taşıyan kişiler için risk yönetimi nasıl olmalı?

ABD Ulusal Kapsamlı Kanser Ağı (NCCN), CHEK2 mutasyonlu erkek ve kadınlar için risk yönetim kılavuzları sağlar. Sizin ve ailenizin kanser geçmişine bakabilecek ve en iyi risk yönetim planını kararlaştırmanıza yardımcı olabilecek bir uzman genetikçi ile görüşmeniz tavsiye edilir.

Meme kanserinin taraması ve önlenmesi

  • 40’lı yaşların başlarında ya da ailede tanı almış bir kişi varsa, tanı yaşından 5- 10 yıl daha erken olacak şekilde (40 yaşından daha geç olmamalı) yıllık mamogram taraması (uygunsa 3D mamogramlar) yaptırılmalı.
  • 40’lı yaşların başlarında ya da ailede tanı almış kişi varsa, onun tanı aldığı yaşından 5- 10 yıl daha erken olacak şekilde kontrastlı meme emarı (MRG) çektirmeyi düşünün.
  • CHEK2 mutasyonu taşıyan kadınlar için risk azaltıcı mastektomi'den (memelerin koruyucu amaçla ameliyatla alınması) elde edilecek bir yarar hakkında yeterli kanıt yoktur. Uzmanlar, ailede meme kanseri geçmişine dayanarak mastektomi olma düşüncesini önerir.

Kolon kanseri taraması ve önlenmesi

  • 40'lı yaşların başlarında (ya da ailede kolon kanseri olan bir yakın akrabanın tanı yaşından 5 – 10 yıl daha erken olacak şekilde) her 5 yılda bir kolonoskopi yaptırılmalı.

CHEK2 mutasyonu taşıyan kişiler için kanser tedavisi

Kanser tanısı almış kalıtsal CHEK2 mutasyonu taşıyan kişiler, bir mutasyon taşımayan kişilere göre farklı tedavi seçeneklerine sahip olabilirler.

Eğer kalıtsal CHEK2 mutasyonuna sahipseniz, kanser teşhisi konulduysa ve aşağıdaki durumlardan herhangi biri sizin için geçerli ise, tıbbi seçenekleriniz hakkında doktorunuz ile konuşmak isteyebilirsiniz.

  • Meme kanseri ameliyatı için karar verdiyseniz.
  • Metastatik prostat kanserine sahipseniz.
  • İleri evre over (kadın yumurtalık) yumurtalık kanserine sahipseniz.

Meme kanseri tanısı almış kadınlar için cerrahi kararlar

İkinci bir meme kanserinin yüksek riskinden dolayı, CHEK2 geninde kalıtsal mutasyon testleri pozitif çıkan ve meme kanseri tanısı alan kadınlar, lumpektomi ve radyoterapiden ziyade bilateral mastektomiyi seçebilirler. Mastektomi geçiren mutasyon taşıyıcıları, halen ikinci bir meme kanserini daha geliştirme olasılığına sahiptirler.

PARP inhibitörleri

PARP inhibitörleri, hasarlı DNA’nın tamiri için kullanılan bir proteini bloke ederek çalışan bir tür hedeflenmiş tedavidir. Başlangıçta kalıtsal BRCA1 veya BRCA2 mutasyonu taşıyan kişilerde kanseri tedavi etmek için geliştirilmiştir. O zamandan beri araştırma ve ek FDA onayları, daha fazla durum için PARP inhibitörlerinin kullanımı genişletmektedir. CHEK2 mutasyonuna sahip ve kanser tanısı almış kişiler, PARP inhibitör tedavisi hakkında doktorlarına danışmak isteyebilir.

Metastatik prostat kanseri

PARP inhibitörü Lynparza (olaparib), CHEK2'de veya DNA hasar tamirinin belli bir türüne bağlı bir diğer gende mutasyon olan metastatik kastrasyona dirençli prostat kanserine sahip erkekleri tedavi etmek için FDA onayı almıştır. Lynparza, enzalutamide (Xtandi) veya abiraterone (Zytiga) sonrası progrese olan (ilerleyen) gelişen prostat kanseri erkekleri tedavi etmek için onaylanmıştır.

İleri evre yumurtalık, fallop tüpü ya da primer peritonel kanseri için PARP inhibitörleri

Çeşitli PARP inhibitörleri, hastalığın farklı evrelerinde yumurtalık kanserini tedavi etmek için onaylanmıştır. Bazı durumlarda HRD (homolog rekombinasyon eksikliği) testi olarak bilinen bir tümör biyobelirteç testi CHEK2 mutasyonu taşıyan ve ileri evre yumurtalık kanseri olan kadınlara bir PARP inhibitöründe yararlanıp yararlanamayacaklarını öğrenmelerine yardımcı olabilir.

  • Üçüncü basamak tedavi sonrası nükseden ilerlemiş kanser:
    • HRD testi, tedavinin üçüncü basamağından sonra nükseden ilerlemiş yumurtalık kanseri ve kalıtsal CHEK2 mutasyonuna sahip kadınlara, PARP inhibitörü Zejula (niraparib)'dan yararlanıp yararlanamayacaklarını öğrenmelerine yardımcı olabilir.
  • Birinci basamak tedavi sonrası idame tedavisi:
    • HRD testi, ilerlemiş yumurtalık kanseri ve kalıtsal CHEK2 mutasyonuna sahip kadınlara, ilk basamak platin kemoterapi sonrası idame tedavisi olarak bevasizumab ile PARP inhibitörü Lynparza'nın kombinasyonundan yararlanıp yararlanamayacaklarını öğrenmelerine yardımcı olur.
    • Zejula, birinci basamak platin esaslı kemoterapiye tam ya da kısmi bir yanıt vermiş ilerlemiş yumurtalık, fallop tüpleri ya da primer peritonel kanseri olan kadınlarda bakım tedavisi için FDA onayı almıştır. Zejula'nın idame tedavisi için HRD testi gerektirmez.
  • Nükseden kanser tedavisi sonrası bakım tedavisi:
    • Zejula, Rubraca (rucaparib) ve Lynparza ‘nın tümü, platin esaslı kemoterapiye tam ya da kısmi bir yanıt veren nükseden epitel over, fallop tüpleri ya da primer peritonel kanserli kadınlarda bakım tedavisi için onaylanmıştır. Bu durumda ilaçların hiçbiri HRD testi gerektirmez.