COVID-19 Aşısı, İmmünoterapi Alan Kanser Hastalarında Yaşam Süresinde İyileşme Sağlıyor

İlginç Bir Bulgu

• COVID-19 pandemisi, özellikle kanser gibi bağışıklık sisteminin kritik olduğu hastalıklarda yeni tedavi yaklaşımlarını tetikledi.
• Bu bağlamda yapılan güncel araştırmalar, mRNA tabanlı COVID-19 aşılarının yalnızca SARS-CoV-2 virüsüne karşı korunma sağlamadığını, aynı zamanda immün kontrol noktası inhibitörleri sınıfından immünoterapilerle tedavi gören kanser hastalarında da hayatta kalma oranlarını artırdığına dair yeni veriler yayımlandı.
• Peki, bu nasıl mümkün oluyor? Bu yazıda, ESMO Kongresi 2024’te sunulan yeni bulgular ışığında, mRNA COVID-19 aşılarının hücre yüzeyindeki bağışıklık sistemi düzenleyici moleküller olan PD-L1 ifadesini artırarak kanser tedavisindeki rolüne ve bu bulguların klinik pratiğe yansımalarına odaklanacağız.

mRNA COVID-19 Aşısı ve PD-L1: Kanser Tedavisindeki Potansiyel Etki

mRNA COVID-19 aşılarının, özellikle immünoterapilerle tedavi gören hastalarda PD-L1 (Programlanmış Hücre Ölümü Ligandı 1) ekspresyonunu/ifadesini artırdığı bilinmektedir. PD-L1, birçok kanser türünde tümör hücrelerinin bağışıklık sisteminden kaçmasını sağlayan bir mekanizmadır ve bu bağlamda, PD-L1 ekspresyonunu hedefleyen tedaviler, kanser tedavisinde devrim niteliğinde olmuştur.

Aşağıda, immün kontrol noktası inhibitörü sınıfından immünoterapilerin etki mekanizması basitçe resmedilmiştir:

ESMO 2024'te Sunulan Çalışma

Dr. Adam J. Grippin ve ekibi tarafından sunulan yeni çalışma, mRNA COVID-19 aşılarının PD-L1 ekspresyonunu artırarak immünoterapi tedavisi gören hastalarda tümörlerin bağışıklık sistemi tarafından daha etkin tanınmasını sağladığını öne sürmektedir. Bu çalışma, özellikle küçük hücreli dışı akciğer kanseri (KHDAK) ve metastatik melanom gibi zorlu kanser türleri üzerinde yoğunlaşmıştır.

Araştırmada, 100 gün içerisinde mRNA COVID-19 aşısı yapılan kanser hastalarında, immünoterapi tedavisine yanıt oranlarının daha yüksek olduğu ve bu hastaların hayatta kalma sürelerinin önemli ölçüde iyileştiği gözlemlenmiştir.

Akciğer Kanseri ve Melanom Hastalarında Ümit Veren Sonuçlar

Araştırmaya katılan 2358 evre 3-4 küçük hücreli dışı akciğer kanseri hastasının PD-L1 ekspresyonları incelenmiş ve aşılamanın zamanlamasına göre farklılıklar tespit edilmiştir.

Özellikle, mRNA COVID-19 aşısının ilk 100 gün içinde yapılması, PD-L1 tümör yüzdesi skorunu (TPS) anlamlı bir şekilde artırmıştır. TPS %50'nin üzerinde olan hastaların oranı, aşıyı 100 gün içinde yaptıranlarda %33, 100 günden uzun süre önce aşılananlarda %24 ve hiç aşılanmayanlarda %28 olarak tespit edilmiştir. PD-L1 TPS’si %1'in üzerinde olan hastalar incelendiğinde ise oranlar sırasıyla %74, %67 ve %68’dir.

Bu bulgular, mRNA COVID-19 aşılarının kanser tedavisinde kendine özgü bir biyolojik etkisi olduğunu göstermektedir.

Metastatik melanom hastalarında da benzer sonuçlar elde edilmiştir. Araştırmaya göre, immünoterapi tedavisine başlamadan önce 100 gün içinde aşılanan hastalarda genel sağkalım oranı, aşılanmayanlara kıyasla belirgin şekilde daha yüksektir (HR 0.31; %95 CI, 0.16-0.57). Ayrıca, bu hastalarda progresyonsuz sağkalım süresinde de anlamlı bir iyileşme kaydedilmiştir (HR 0.61; %95 CI, 0.39-0.95).

mRNA Aşıları Neden Farklı? Diğer Aşılarla Karşılaştırma

Bu çalışmanın önemli bir bulgusu, PD-L1 ekspresyonundaki artışın yalnızca mRNA aşıları ile görüldüğünü, diğer aşıların (örneğin, pnömoni veya grip aşıları) benzer bir etki yaratmadığını ortaya koymasıdır. Dr. Grippin, bu durumun mRNA aşılarının kanser bağlamında benzersiz bir biyolojik etkisi olabileceğini belirtmektedir. Bu bağlamda, mRNA aşılarının kanser hastalarında yalnızca enfeksiyonlara karşı korunma sağlamadığı, aynı zamanda bağışıklık sistemini kanserle savaşma konusunda güçlendirebileceği öne sürülmektedir.

Sağkalım Oranlarındaki İyileşme: Sayılar Ne Anlatıyor?

Çalışmanın sonuçları, aşı olan kanser hastalarında genel hayatta kalma oranlarının belirgin bir şekilde iyileştiğini göstermektedir. Akciğer kanseri hastalarına bakıldığında, mRNA COVID-19 aşısı olanların hayatta kalma oranları, aşı olmayanlara göre %48 daha yüksektir (HR 0.52; %95 CI, 0.37-0.72). Evre III akciğer kanseri hastalarında bu oran %54'e kadar çıkarken (HR 0.46; %95 CI, 0.31-0.70), evre IV hastalarda %28'lik bir iyileşme gözlenmiştir (HR 0.72; %95 CI, 0.59-0.88).

Benzer şekilde, metastatik melanom hastalarında da aşılamanın belirgin bir etkisi olduğu saptanmıştır. Aşı olan bu hastaların genel hayatta kalma oranları, aşı olmayanlara kıyasla %69 oranında daha iyidir (HR 0.31; %95 CI, 0.16-0.57).

Gelecek Araştırmalar ve Klinik Yansımalar

Bu çalışmanın retrospektif (geçmişe dönük) doğası nedeniyle elde edilen bulgular, prospektif (geleceğe dönük) araştırmalarla desteklenmelidir. Ancak, mevcut veriler, mRNA COVID-19 aşılarının, özellikle immün kontrol noktası inhibitörleri ile tedavi edilen kanser hastalarında tedaviye yanıtı artırabileceğini güçlü bir şekilde göstermektedir. Dr. Grippin ve ekibi, bu bulguların daha büyük ve çeşitli hasta gruplarında doğrulanması gerektiğini vurgulamaktadır. Özellikle kanser tedavisinde aşılamanın zamanlaması ve biyolojik etkilerinin daha derinlemesine incelenmesi, gelecekte hastaların hayatta kalma oranlarını iyileştirme potansiyeli taşımaktadır.

Sonuç: Kanser Tedavisinde mRNA Aşılarının Çığır Açıcı Rolü

Bu çalışma, mRNA tabanlı COVID-19 aşılarının sadece pandemiye karşı bir koruyucu olmadığını, aynı zamanda kanser tedavisinde de yeni bir fark yaratabileceğini göstermektedir. İmmünoterapi tedavisi gören hastalarda sağkalım oranlarının iyileşmesi ve PD-L1 ekspresyonundaki artış, mRNA aşılarının bağışıklık sistemi üzerindeki güçlü etkisini gözler önüne sermektedir. Bu bulgular, kanser tedavisinde aşı stratejilerinin yeniden düşünülmesi gerektiğini ve gelecekteki araştırmaların bu yönde ilerlemesi gerektiğini açıkça ortaya koymaktadır.