
COVID-19 son gelişmeler – Doktorlar komplo teorilerine karşı mücadelede, Pıhtılaşma riski, Sıtma ilacı tartışması, Tek ilaçla tedavi mümkün mü, Temas takip sorunları
Doktorlar komplo teorilerine karşı mücadele ediyorlar
ABD'de doktorlar ve toplumun bir kesimi karşı karşıya gelmiş durumda: iktidara yakın bir grubun, sıtma ilacı hidroksiklorokini (Plaquenil) mucize gibi göstermeye devam etmesi, maskenin önemine itiraz etmesi ve ekonomiyi canlandırmak için ticari faaliyetleri geniş olarak tekrar açma istekleri tırmanan gerginliğe birkaç örnek.
Bunlar gibi asılsız inanışlar sebebi ile toplum doktorları dışlayabiliyor. Bilim toplulukları, halkın önemli ve geniş bir kesimi ile karşı karşıya geldiklerini kabul etmelidir ve bu durum hafife alınmamalıdır.
COVID-19 hakkındaki yanlış inanışlar, dünyanın ve toplumun her kesiminde mevcut. Bununla birlikte toplumun yanlış algısı, durumun hafife alınması hem sağlık çalışanlarının hem toplumdaki her bir bireyin hayatını tehlikeye sokmaktadır.
Pıhtılaşma riskine bağlı deri bulguları (ipuçları)?
New York’taki dermatologlar, deri döküntüleri ile başvuran şiddetli COVID-19 hastalarının vaka serilerini rapor etti. İlginç olarak, deri döküntüleri olan 4 hastanın tümünde şüpheli pulmoner emboli (akciğer atar damarında pıhtı) gelişti, deri bulgularının koagülopatiler (pıhtılaşma bozuklukları) için önemli bir işaret olabilir.
Deri biyopsileri, deri döküntüleri ile ilişkili olarak kılcal ve diğer küçük damarların tehlikede olduğunu doğruladı. Sahadaki sağlık çalışanları COVID-19 olan bir kişide böyle bir döküntü tespit ettiğinde bir dermatolojik konsültasyon istemeleri ve daha etkili (agresif) bir antikoagülan tedavisi uygun olabilir.

Hidroksiklorokin, COVID-19'a karşı profilakside (korumada) işe yaramıyor
Saygın tıp dergisi NEJM'de 06 Ağustos'ta yayımlanan dikkat çekici bir çalışmada, COVID-19 teması sonrası erken dönemde başlanan hidroksiklorokinin, COVID-19 enfeksiyonuna karşı koruyucu bir etkisi olmadığı gösterildi. Randomize, çift-kör, plasebo kontrollü bu kapsamlı faz-3 klinik çalışmaya 821 katılımcı dahil edilmişti.
COVID-19 için etkili "tek" bir silah yok
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, COVID-19’u kontrol altında almak için çok yönlü bir strateji gerektiğini çünkü tek bir müdahalenin kendi başına çalışmayacağını söyledi. Birçok aşı adayının son aşama klinik denemelerine geçmiş olmasına rağmen yaygın aşı dağıtımının muhtemelen bir süre gerçekleşmeyeceğini belirterek maske takmak ve sosyal mesafe dâhil olmak üzere halk sağlığı tedbirlerinin önemini tekrar vurguladı. Sınırlandırmaların hızlı kaldırılmasının salgının yeniden canlanmaya yol açabileceğini bu yüzden güvenlik önlemlerine ve temas takibine devam edilmesini önerdi.
Temas takip sorunları yükseliyor, testler düşüşte
ABD’de COVID-19 vakalarının artışı karşısında birçok yerel sağlık departmanının virüsün yayılmasını kontrol altına almak için kritik bir adım olan enfekte kişilerin temaslarını takip etmekte zorlanmakta.
Reuters anketine göre; günde yaklaşık 1000 Amerikalının COVID-19 nedeniyle yaşamını kaybetmesiyle birlikte birçok şehir ve ilçe sağlık departmanı, koronavirüse maruz kalan insanları süratle tespit etmek için gerekli olan paranın ve çalışanın olmadığını söylüyor. Aynı zamanda Associated Press analizi ise vakaların arttığını, test oranlarının ise azaldığını gösteriyor.
Yetkililer bu endişe verici gidişatı, Amerikalıların bir test olmak için saatlerce ve sonucu almak için de günlerce hatta haftalarca beklemelerinden dolayı cesaretlerinin kırılmasına bağlıyorlar.
Günlük test sayısı son 2 haftada %3.6 azalarak 750.000’e düşmüştür. Test sayısı Alabama, Mississippi, Missouri ve Iowa dâhil olmak üzere 22 eyalette azalmıştır. Bu eyaletler, yüksek orandaki pozitif test sayılarının artmakta olduğunu bildirmişlerdir. Bu durum virüsün hala kontrolsüz şekilde yayıldığının göstergesidir.
Sağlık çalışanları anısına
Sahadaki sağlık çalışanları COVID-19 hastalarına bakım yaparken kendilerini zor ve tüketici bir işe adamışlardır, ayrıca enfeksiyon riski altındadırlar. COVID-19 nedeni ile dünya genelinde 1800'den fazla sağlık çalışanı hayatını kaybetmiştir. Kaybettiğimiz tüm sağlık çalışanlarını saygıyla anıyoruz.
Bu sürecin en kısa zamanla çözümlenmesi için bilim insanları çalışmalarına devem etmektedir. Tekrar hatırlatmakta fayda görüyoruz; bu süreçte bize düşen en büyük rol, sosyal mesafemizi korumak, ev dışındaki tüm ortamlarda maske kullanımına özen göstermek ve ellerimizi yıkamaktır.
*
*
1. David R. Boulware. A Randomized Trial of Hydroxychloroquine as Postexposure Prophylaxis for Covid-19. NEJM 6 August 2020.
2. COVID-19 Update: Conspiracy Theories, Cutaneous Clues - Medscape - Aug 05, 2020.