Çin'de İlk H3N8 Kuş Gribi İnsan Ölümü – DSÖ İnsanlarda Kolay Yayılmadığını Belirtiyor
Çin'de H3N8 kuş gribinden kaynaklanan ilk insan ölümünün gerçekleştiği bildirildi. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından yapılan açıklamaya göre, H3N8 virüsünün insanlar arasında kolayca yayılmadığı belirtiliyor.
Bu tür kuş gribi, 2002'den beri özellikle Kuzey Amerika su kuşlarında görülmekte olup, atlar, köpekler ve foklar gibi hayvanlara bulaşabilmektedir. İnsanlarda ilk kez 2022'de iki vaka tespit edilmiş, ancak bu vakalar ölümcül olmamıştır.
Grip, influenza virüsleri adı verilen bir grup RNA virüsü tarafından oluşturulan bulaşıcı solunum yolu hastalığıdır. İnfluenza virüsleri, A, B, C ve D olmak üzere dört ana tipe ayrılır. Bunlardan influenza A ve B virüsleri, mevsimsel grip salgınlarından ve ciddi hastalıklardan sorumludur. İnfluenza C virüsü genellikle hafif solunum yolu hastalıklarına neden olurken, influenza D virüsü öncelikle hayvanlarda bulunur ve insanlarda hastalığa neden olduğu bilinmemektedir.
İnfluenza A virüsleri, iki ana yüzey glikoproteine, hemaglutinin (H) ve nöraminidaz (N) sahiptir. Hemaglutinin, virüsün hücrelere bağlanmasını ve enfeksiyonun başlamasını sağlar, nöraminidaz ise yeni virüs parçacıklarının hücreden çıkarak diğer hücrelere yayılmasını kolaylaştırır. İnfluenza A virüslerinin alt tipleri, bu yüzey proteinlerinin farklı kombinasyonlarına göre sınıflandırılır. H ve N'nin yanında yer alan sayılar, farklı hemaglutinin ve nöraminidaz varyantlarını belirtir.
Şu ana kadar 18 farklı hemaglutinin (H1'den H18'e) ve 11 farklı nöraminidaz (N1'den N11'e) türü tanımlanmıştır. Kuşlarda tüm H ve N kombinasyonları görülebilirken, insanlarda sadece H1N1, H2N2 ve H3N2 alt tipleri yaygındır. Kuş gribi virüsleri, influenza A virüslerinin bir alt grubunu oluşturur ve bu virüsler, kuşlardan insanlara ve diğer hayvanlara bulaşabilir.
Çin'de İlk Yaşam Kaybı
H3N8 kuş gribi sebebi ile yaşamını kaybeden kişi, Çin'in güneydoğusundaki Guangdong eyaletinden 56 yaşında bir kadındır. DSÖ, kadının canlı kümes hayvanlarına maruz kaldığı ve evinin çevresinde yabani kuşların bulunduğu ortamda yaşadığı belirtilmektedir. Kadının temas ettiği kişilerin herhangi bir enfeksiyon belirtisi göstermediği ifade edilmektedir.
DSÖ, virüsün insanlar arasında kolay yayılma yeteneğine sahip olmadığını ve bu nedenle ulusal, bölgesel ve uluslararası düzeyde insanlar arasında yayılma riskinin düşük olduğunu belirtmektedir. Ancak, grip virüslerinin sürekli evrimleşen doğası nedeniyle, insan ve hayvan sağlığını etkileyebilecek virüs değişikliklerini tespit etmek için küresel gözetimin önemine vurgu yapılmaktadır.
Salgın Riski Var mı?
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) H3N8 kuş gribi virüsünün insanlar arasında kolayca yayılmadığını belirtmektedir. Bu nedenle, virüsün insanlar arasında ulusal, bölgesel ve uluslararası düzeylerde yayılma riskinin düşük olduğu düşünülmektedir.
Önceki vakalarda, virüsün bulaşması muhtemelen enfekte kümes hayvanlarına doğrudan veya dolaylı maruz kalma yoluyla gerçekleşti. Bu durum, şu an için H3N8 virüsünün insanlar arasında hızla yayılacak bir pandemi veya epidemik potansiyeli olmadığını göstermektedir.
Ancak, DSÖ, grip virüslerinin sürekli evrimleşen doğası nedeniyle, insan veya hayvan sağlığını etkileyebilecek dolaşımdaki influenza virüsleriyle ilişkili virolojik, epidemiyolojik ve klinik değişiklikleri tespit etmek amacıyla küresel gözetimin önemine vurgu yapmaktadır. Bu nedenle, durumun yakından takip edilmesi ve gerekli önlemlerin alınması önemlidir.
*
Tarihteki Önemli Grip Salgınları
Tarihteki önemli influenza salgınları ve özellikleri şu şekildedir:
Salgın AdıYılVirüs TipiÖlü SayısıSalgının Özellikleri
| Salgın Adı | Yıl | Virüs Tipi | Yaşam Kaybı | Salgının Özellikleri |
| İspanyol Gribi | 1918-19 | H1N1 | 50-100 milyon | 20. yüzyılın en ölümcül pandemisi. Dünya nüfusunun üçte biri enfekte oldu ve ölümlerin çoğu genç yetişkinlerde meydana geldi. |
| Asya Gribi | 1957-58 | H2N2 | 1-2 milyon | İlk kez Asya'da ortaya çıktı ve dünya genelinde yayıldı. Çocuklar, yaşlılar ve hamileler en çok etkilenenlerdi. |
| Hong Kong Gribi | 1968-69 | H3N2 | 1 milyon | İlk kez Hong Kong'da ortaya çıktı ve dünya genelinde yayıldı. Özellikle yaşlılar arasında ölümcül etkiler gösterdi. |
| Kuş Gribi | 1997 | H5N1 | 455+ | İlk olarak Hong Kong'da insanlarda görüldü. 18 yaşında bir çocuk öldü ve 6 kişi hastalandı. Pek çok ülkede kümes hayvanlarında görüldü ve insanlara sınırlı sayıda bulaştı. |
| Domuz Gribi | 2009 | H1N1pdm09 | 151.000-575.000 | İlk olarak Meksika ve ABD'de görüldü ve kısa sürede dünya genelinde yayıldı. 2009-2010 yılları arasında pandemi olarak kabul edildi ve özellikle gençler ve orta yaşlılar arasında ölümcül etkiler gösterdi. |
Bu tablo, tarihteki önemli influenza salgınlarından bazılarını ve özelliklerini göstermektedir. Bu salgınlar sırasında milyonlarca insanın yaşamını kaybettiği ve dünya genelinde ciddi sağlık sorunlarına yol açtığı görülmektedir.
China records first H3N8 bird flu death, WHO says. 12 April 2023 https://www.theguardian.com/world/2023/apr/12/china-records-first-h3n8-bird-flu-death-who-says
