
Kanseri Hücrelerinin Tümör Büyümesini Destekleyen Protein Salgıladığı Keşfedildi
Kanser hücreleri çoğalmak ve yayılmak için çevresindeki hücreleri kontrol altına alma ihtiyacı duyar. Şu ana kadar çalışmalarda, bu durumun belirli proteinler aracılığı ile olabileceği gösterilmiştir. Bu bağlamda, Mart 2019'da Scientific Reports'ta yayımlanan çalışmada, prostat kanseri hücrelerinin EN2 adlı proteini salgılayarak normal hücrelerin ve diğer kanser hücrelerinin davranışlarını değiştirdiği keşfedildi. Aynı zamanda, bu protein kanser hücrelerinin bağışıklık sisteminden kaçmasına yardımcı oluyor.
Araştırma, Birleşik Krallık'ta bulunan Bradford Üniversitesi ve Surrey Üniversitesi ortaklığıyla gerçekleştirildi. Araştırmacılar, EN2 proteinini yeşil floresan ile işaretleyerek, bu hücrelerin aktivitelerini prostat kanser hücrelerinde, normal prostat hücrelerinde, mesane kanseri hücrelerinde, deri kanseri hücrelerinde ve kan kanseri hücrelerinde incelediler. EN2 (Engrailed-2) bir transkripsiyon faktörüdür ve beyin gelişiminde görev alır. Ancak, pek çok kanser hücre tipinde EN2 aktivitesi yüksek bulunmuştur.
Araştırma sonuçlarına göre;
- Prostat kanseri hücrelerinin EN2 proteinini dış ortama bıraktığı gözlendi. Normal hücrelerin ve kanser hücrelerinin bu proteini dış ortamdan aldıkları tespit edildi.
- Aynı zamanda, gerçek zamanlı fotoğraflama ile prostat kanseri hücrelerinin 24 saat boyunca her 5 dakikada bir fotoğrafları çekildi. Elde edilen video görüntüler prostat kanseri hücrelerinin yeşil renk ile işaretlenmiş EN2 proteinlerini dış ortama bıraktığı ve bu proteinlerin uyuyan kanser hücreleri tarafından alındığı görüldü. Bu proteini alan kanser hücrelerinin tekrardan aktif hale geldiği, şekillerini değiştirdiği veya birbirleriyle füzyon oluşturduğu (birleştiği) görüldü. Hücre füzyonu kanserde oldukça sıra dışı olan ve agresif büyümeyle ilişkilendirilen bir durumdur. Birleşen bu tip hücreler yeni ve daha önce tahmin edilemeyecek bir genetik yapıya sahiptir. Bu sebeple, ilaçlara etkili bir direnç gösterirler.
- EN2 proteinini alan prostat kanseri hücrelerinde yapılan moleküler analizlerde, EN2 proteininin MX2 gen eksresyonunu artırdığı görülmüştür. MX2 geni anti-viral bağışıklık tepkisinin oluşmasında önemli rol oynamaktadır. Bu durum, kanser hücrelerinin etrafındaki diğer hücrelerin virüsler tarafından "enfekte" edilme riskini minimuma indirilmeye çalışıldığını göstermektedir. Böylelikle bağışıklık sisteminin dikkatinden kaçmak daha kolay olacaktır. Bu durum, onkolitik virüslere dayalı immünoterapilerin de etkinliğinin azalmasında rol oynayabilir.

Şeklin açıklaması: EN2 salgılanması, stromada antiviral değişiklikler sağlar. EN2 eksperese (ifade) eden kanser hücrelerinde (yeşil ile gösterilmiştir), EN2 proteini hem çekirdekte hem de hücre zarında mikrokeseciklerde bulunur. Bu mikrokesecikler salgılanabilir ve diğer hücreler (kanser hücresi veya normal hücre) tarafından alınabilir. Normal hücrelerde EN2, MX2 geni ekspresyonunu artırarak viral enfeksiyonlara karşı bağışıklık tepkisinin oluşmasını sağlar.
Bir diğer ilginç bulgu ise, EN2 proteininin hem hücre zarında hemde çekirdekte bulunmasıdır. Bu bir protein için oldukça sıra dışı durumdur. Bu sebeple EN2, yeni ve etkili kanser tedavileri için potansiyel bir hedef olabilir.
Peki Bu Çalışma Bize ne İfade Ediyor?
- Tümörler çoğalmak ve yayılmak için etrafındaki kanser hücrelerini ve normal hücreleri kontrol etme ihtiyacı duyar (bakınız tümör mikroçevresi). Bu çalışmada, prostat kanseri hücrelerinin, çevrelerindeki hücreleri EN2 proteini salgılayarak kontrol etmeye çalıştığı keşfedildi. Bu proteini hedef alan yaklaşımlar, etkili bir kanser tedavisi sunabilir.
- EN2 proteini prostat kanserlerinde önemli bir diagnostik (tanısal) ve prognostik (hastalık gidişarını tahmin edici) bir biyomarkır olabilir.
Natasha Punia, Monika Primon, Guy R. Simpson, Hardev S. Pandha & Richard Morgan.
Membrane insertion and secretion of the Engrailed-2 (EN2) transcription factor by prostate cancer cells may induce antiviral activity in the stroma.
Scientific Reports, 26 March 2019.