İntestinal metaplazi nedir?
İntestinal metaplazi, üst sindirim sisteminin dokularındaki – genellikle mide veya özofagusdaki (yemek borusu) hücreler – bağırsak hücrelerine daha fazla benzeyecek şekilde değiştiğinde ortaya çıkar. Yani mide ve yemek borusundaki hücreler, ince bağırsak hücrelerine benzeyecek şekilde değişim geçirirler.
"Bağırsak metaplazisi" olarak dilimize çevrilen intestinal metaplazi, kronik asit reflü veya gastroözofageal reflü hastalığı (GÖR) olan kişilerde daha yaygındır.
Bazı araştırmalar H. pylori denilen bakterilerin sindirim sisteminde bu değişikliğe neden olduğunu düşündürmektedir. Sindirim sistemindeki bakteriler ve yiyecekler arasındaki bir etkileşim, hücrelerin değişmesine neden olan bazı kimyasallar üretebilir.
İntestinal metaplaziye yol açabilecek bir dizi risk faktörü vardır. Diyet ve diğer tıbbi tedavilerdeki değişiklikler de intestinal metaplazinin yol açtığı şikayetleri önlemeye yardımcı olabilir.
Gastrit nedir?
Gastrit, midenin astarının (en iç tabaka) iltihaplanması, tahrişi veya erozyonudur. Aniden (akut) veya yavaş yavaş (kronik) ortaya çıkabilir.
Gastrit, aşırı alkol kullanımı, kronik kusma , stres veya aspirin veya diğer antienflamatuar ilaçlar gibi bazı ilaçların kullanılmasından kaynaklanan tahrişten kaynaklanabilir. Gastrit tedavi edilmezse, mide kanaması ile ciddi bir kan kaybına yol açabilir ve mide kanseri gelişme riskini artırabilir.
İntestinal metaplazi kanser yapar mı?
Metaplazi, bir hücre tipinin yerini, başka bir hücre tipinin aldığı, geri dönüşlü bir değişimdir. Bu tür hücre adaptasyonunda, olumsuz çevre koşullarına daha iyi dayanabilecek olan başka bir hücre tipi geçer. Metaplastik değişikliği başlatan etkiler sürekli olduğu takdirde, kanserleşmeye yatkınlık oluşturabilir; bu nedenle metaplazi, prekanseröz (kanser öncüsü) bir durum olarak da görülmektedir.
İntestinal metaplazi belirtileri
İntestinal metaplaziye özgün bir belirti yoktur. Bununla birlikte bazı kişilerde asit reflü ve diğer mide-bağırsak problemlerine bağlı belirtiler görülebilir. Altta yatan bir H. pylori enfeksiyonu da belirgin belirti ve şikayetlere neden olabilir.
Bir gastroenteroloji uzmanı doktor, diğer sindirim bozukluklarını tararken veya sindirim sistemindeki kanserli dokuları kontrol etmek için endoskopi ile biyopsiler alırken genellikle bağırsak metaplazisini keşfeder.
İntestinal metaplazi nedenleri ve komplikasyonları (yol açtığı sorunlar) nelerdir?
İntestinal metaplazinin kesin nedenleri hala belirsizdir.
Helikobakter pilori enfeksiyonunun intestinal metapliziye neden olduğunu gösteren çalışmalar vardır. Aynı zamanda bu durumu geliştirme riskini artırabilecek bir dizi risk faktörü vardır.
İntestinal metaplazisi olanlar için en büyük endişe, bunun kanser öncülü bir lezyon olma ihtimalidir.
Sindirim sistemindeki anormal hücreler, tedavi edilmezse displazi adı verilen bir aşamadan geçebilir. Bu anormal hücreler kanserli hücrelere ilerleyebilir veya ilerlemeyebilir.
Risk faktörlerini azaltmak veya ortadan kaldırmak, bu hücrelerin ilerleme olasılığını azaltabilir.
Helikobakter pilori (H. pylori) enfeksiyonu
H. pylori bakterileri sindirim sisteminde yaygındır, ancak bağırsak bakterilerinde bir dengesizlik varsa kontrolden çıkabilir.
Gastroenterology dergisindeki sistematik bir incelemeye göre, dünya nüfusunun yüzde 50'sinden fazlası H. pylori ile enfekte durumdadır.
H. pylori birçok insanda belirtilere neden olmayabilir, ancak bazı kişilerde ülser, gastrit ve reflü gibi sindirim bozuklukları gelişebilir.
Bakteriler midenin astarına saldırma eğilimindedir, bu nedenle intestinal metaplazi için doğrudan bir risk faktörü olduğuna inanılmaktadır. Bir çalışmada intestinal metaplazisi olan kişilerin % 38.6'sında H. pylori enfeksiyonu da vardı.
Çalışma ayrıca, kronik H. pylori enfeksiyonlarının, gastritten intestinal metaplaziye ve hatta mide kanserine kadar yıllar boyunca ilerleyebileceğini de göstermekte. H. pylori bakteri enfeksiyonundan kurtulmanın / korunmanın yollarını bulmak, bağırsak metaplazisi riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Genler
Genetik ayrıca bağırsak metaplazisinden sorumlu olabilir. Ailede mide sorunları veya hatta mide kanseri öyküsü olan kişilerin benzer koşullar geliştirmesi daha olası olabilir.
Sigara içmek
Sigara içmek intestinal metaplazinin ilerlemesini etkileyebilecek "bilinçli" bir yaşam tarzı seçimidir.
Sigara içmek özofagusa (yemek borusu) zarar verebilir, bu da Barrett özofagusu olarak bilinen özofagusta bağırsak metaplazisi riskini artırabilir.
Birleşik Avrupa Gastroenterol Journal'da yayımlanan bir çalışmada, tütün içen ve asit reflü problemleri olan kişilerin, sigara içmeyenlere göre Barrett özofagusunu yaşama olasılıklarının 3 kat daha fazla olduğu bulundu.
Bununla birlikte, zaten bağırsak metaplazisi tanısı olan kişiler sigara içilmesi nedeniyle hala risk altında olabilir. Gastroenteroloji dergisinde yapılan bir başka çalışmada, Barrett özofagusuyla sigara içen kişilerin, yemek borusu kanserine ilerlemesinin tütün kullanmayanlara göre 2 kat daha fazla olduğu bulundu.
Sigarayı bırakmak, bazı intestinal metaplazi veya kanser formları riskini önemli ölçüde azaltabilir.
İntestinal metaplazi için diğer risk faktörler şunları içerebilir:
- ikinci el sigara içiciliği veya kimyasallar gibi çevresel toksinler
- yüksek tuz alımı
- alkol tüketimi
- kronik asit reflü
İntestinal metaplazi tanısı
Mide veya gıda borusunda bağırsak hücresi dokusunu bulan doktorlar, bu anormal hücrelerden herhangi birini içerip içermediklerini görmek için sindirim sisteminin diğer bölgelerini de kontrol edebilirler.
İntestinal metaplazi tedavisi
Sindirim sistemindeki bağırsak metaplazisinin ne kadar ilerlediğini daha iyi bir şekilde görmek için doktorlar endoskopi yapacaktır.
Tanı doğrulandıktan sonra, intestinal metaplazinin ilerlemesini azaltmaya yardımcı olmak için çeşitli tedavi yöntemleri önerilir.
H. pylori enfeksiyonunun bağırsak metaplazisine neden olduğundan şüphelenilirse, aşağıdakileri içeren bir antibiyotik kürü önerilir:
- amoksisilin
- metronidazol
- klaritromisin
- tetrasiklin
Antibiyotik tedavisi genellikle yaklaşık 2-4 hafta sürer.
Doktorlar ayrıca mide astarının veya yemek borusunun iyileşmesine yardımcı olmak için vücuttaki asidi azaltan ilaçlar önerebilir.
Diyet nasıl bir rol oynar?
Araştırmacılar hala diyetin intestinal metaplazi üzerindeki etkisini inceliyorlar.
Bazı diyet değişiklikleri intestinal metaplaziyi önlemeye veya tedavi etmeye veya H. pylori'yi kontrol altında tutmaya yardımcı olabilir.
Bu tipik olarak sebze, meyve, fındık ve kepekli tahıllar gibi doğal gıdalar bakımından zengin bir diyet yemeyi içerir.
Bu gıdalar, intestinal metaplazinin risk faktörleri için yararlı olabilecek işlenmiş gıdalardan daha fazla sağlıklı besin öğeleri içerir.
İntestinal metaplazisi olan bazı kişiler, kişisel risk faktörlerine veya diğer komplikasyonlara dayanan spesifik gıdalardan kaçınmalıdır.
Reflü gibi gastrointestinal rahatsızlıkları olan kişiler, kızarmış, yağlı veya baharatlı yiyeceklerden kaçınarak rahatlama bulabilirler.
Bu yiyecekleri kesmek mideye zarar verebilecek iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir.
Tuzlu yiyecekler ayrıca intestinal metaplazi için bir suçlu olabilir. Tuz alımının azaltılması, intestinal metaplazinin önlenmesini destekleyebilecek genel olarak daha iyi bir diyete yol açabilir.
Sonuç
İntestinal metaplazi şiddetli olabilir. Mide iç tabakası hücrelerinin dönüşümü, bir kişide mide kanseri gelişme riskini daha yüksek hale getirir.
Genetik gibi bazı risk faktörlerinden kaçınmak mümkün olmasa da, insanlar diyet, H. pylori enfeksiyonu ve sigara içmek gibi diğer risk faktörlerinden kaçınabilir.
Tanı ne kadar erken yapılırsa, tedavi o kadar erken başlayabilir. Erken tedavi hücrelerin kanserleşmesini engelleyebilirken, diğer tedaviler durumu tersine çevirebilir.
