Hücre çekirdeği, genetik bilgilerin depolandığı ve düzenlendiği, diğer hücresel bölümlerden ayrı olarak korunduğu önemli bir merkezdir. Hücre çekirdeği taşıdığı genetik bilgiyi izole edip korumak isterken, aynı zamanda hücrenin geri kalanıyla protein ve RNA gibi hücresel bileşenleri kullanarak iletişim kurması da gerekmektedir. Nükleer gözenek kompleksi (NPC), çekirdek ve sitoplazma arasındaki bileşenlerin kontrol altında geçişinden ve çekirdekte bulunmaması gereken maddelerin de çekirdeğe girişini engellemekten sorumludur.
Aşağıda, nükleer gözenek kompleksinin, çekirdek zarındaki yerleşimi ve moleküler yapısı görülebilir.
28 Eylül 2020'de Cancer Discovery adlı dergide yayımlanan ve hayvan modelleri ile yapılan yeni bir araştırma, nükleer gözenek kompleksi kanallarının kapatılmasının agresif tümörleri küçültürken sağlıklı hücrelerin zarar görmediğini göstermektedir.
Araştırmada yer alan bilim insanları çalışmanın önemini şöyle anlatıyor; "Nükleer gözenek kompleksleri, hücre çekirdeğine girecek bileşenleri kontrol eden kapı görevi görürler. Kanser hücreleri çok hızlı büyüdükleri ve bölündükleri için normal hücrelere kıyasla çok daha fazla sayıda nükleer gözenek kompleksleri bulunmaktadır. Bu durum yapılan araştırmalarla da kanıtlanmıştır. Yaptığımız çalışma, çekirdek kapılarının oluşumunu engelleyerek kanser hücrelerini seçici bir şekilde öldürebileceğimizi gösteren ilk çalışmadır."
Araştırmacılar, NPC oluşturamayan insan tümör hücrelerini hayvan modellerine naklederek oluşturdukları deney düzeneğinde özellikle büyümek ve çoğalmak için NPC’lere bağımlı olduğu bilinen cilt kanseri, lösemi ve kolorektal kanser olmak üzere üç farklı tümör hücresi tipini test ettiler. Deneylerin sonucunda, hayvan modeli olarak kullanılan farelerin hepsinin daha küçük ve daha yavaş büyüyen tümörlere sahip olduğunu gözlemlediler.
Bu sonuçlarla birlikte ekip, NPC oluşumunun engellenmesinin seçici olarak kanser hücrelerinin ölümüne yol açtığını, tümör büyümesini önlediğini ve tümör gerilemesini tetiklediğini kanıtladılar. Tümör hücreleri üzerindeki yok edici etkisinin yanında, NPC oluşumunun engellenmesi normal hücrelerin geri dönüşümlü olarak hücre döngülerini durdurmaktadır. Böylece sağlıklı hücreler hayatta kalmaya devam etmektedir.
Bu araştırma kanser hücrelerine "kapıları" kapatırken, yeni tedavi yöntemlerine "kapıları" açmaktadır. Spesifik olarak NPC oluşumunu engelleyecek yeni ilaçların bulunması agresif veya metastatik, tedaviye direnç gösteren kanserlerin tedavi edilmesinde son derece önemlidir. Çevresel koşullara adapte olarak ilaç direnci geliştirmede rol oynadığı düşünülen bu kapıların kapatılmasının, kanser hücrelerini tedavilere karşı daha duyarlı yapacağı ve uzun vadede daha olumlu sonuçların alınacağı düşünülmektedir.
