Lorlatinib (Lorviqua) Nedir? FDA Onayı, Türkiye Ruhsatı ve Geri Ödeme Durumu
- Kutu Adı: Lorviqua (Türkiye), Lorbrena (ABD)
- Etken Madde Adı: Lorlatinib
- Uygulama Şekli: Ağız yoluyla alınır. (100 mg günde 1 kez)
- Sınıfı: Sinyal transdüksiyon inhibitörü (ALK ve ROS1 inhibitörü)
- Kategori: Hedefe yönelik tedavi ajanı (Targeted agent)
- Üretici: Pfizer
- Türkiye Dağıtımı: Pfizer
- Onaylı Olduğu Kanserler: ALK pozitif metastatik küçük hücreli dışı akciğer kanseri (KHDAK)
Lorlatinib Nedir? Etki Mekanizması Nasıldır?
Lorlatinib etken maddeli Lorviqua, ALK (anaplastik lenfoma kinaz) ve ROS1 reseptör tirozin kinazlarını inhibe eden bir sinyal transdüksiyon inhibitörüdür. Bu ilaç, özellikle krizotinib gibi diğer ALK inhibitörlerine direnç geliştirmiş küçük hücreli dışı akciğer kanseri (KHDAK) hastaları için geliştirilmiştir. Özellikle ALK mutasyonları taşıyan ve daha önce tedaviye direnç gösteren hastalarda etkinliğini göstermektedir.
Etki Mekanizması:
Lorlatinib, multiple reseptör tirozin kinazları (RTK) inhibe eder. Bu RTK'lar arasında anaplastik lenfoma kinaz (ALK) ve ROS1 yer alır. İlaç, bu reseptörlerin yol açtığı hücresel sinyalleri keserek tümör büyümesini durdurur. Özellikle krizotinibe dirençli tümörlerde bile etkisini sürdürebilen bir yapıya sahiptir. Bu direnç mutasyonları şunları içerir: L1196M, G1202R, C1156Y, F202C, R1275Q ve F1174L.
FDA (ABD Gıda ve İlaç İdaresi) Onay Tarihçesi
İLGİLİ KONU: ALK-pozitif Akciğer Kanserinde Lorlatinib, ASCO 2024'e Damga Vurdu
Türkiye Ruhsatı
Lorlatinib etken maddeli Lorviqua, Türkiye’de T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmıştır. Ruhsatlı olduğu tedavi endikasyonları şunlardır:
LORVIQUA, monoterapi olarak daha önce bir ALK (anaplastik lenfoma kinaz) inhibitörü ile tedavi edilmemiş veya bir veya daha fazla ALK tirozin kinaz inhibitörü (TKI) ile tedavi edilmiş ALK pozitif metastatik küçük hücreli dışı akciğer kanseri (KHDAK) olan yetişkinlerin tedavisinde endikedir.
Geri Ödemesi Var mı?
Lorlatinib etken maddeli Lorviqua'nın Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından geri ödeme kapsamına alındığı tedavi durumları şu şekildedir:
Anaplastik Lenfoma Kinaz (ALK) pozitifliği FISH testi ile standardize FISH veya RT-PCR veya yeni nesil dizileme yöntemleri ile tespit edilen rearanjman/füzyon varlığı veya immünohistokimyasal olarak saptanan, monoterapi olarak daha önce bir ALK (anaplastik lenfoma kinaz) inhibitörü ile tedavi edilmemiş veya daha önce krizotinib, alektinib, brigatinib veya seritinib etken maddelerinden en az biri ile tedavi edilmiş sırasında veya sonrasında progresyon gelişmiş metastatik küçük hücreli dışı akciğer kanserli (KHDAK) hastaların tedavisinde progresyona kadar kullanılması halinde bedelleri Kurumca karşılanır.
Fiyatı: Eylül 2024 itibarıyla Lorviqua tablet 100 mg 30 tablet eczane satış fiyatı 80,967.86 liradır.
Direnç Mekanizması
Lorlatinibin etkinliği bazı ALK mutasyonlarına direnç geliştirebilir. Bu direnç mekanizmaları arasında L1198F mutasyonu öne çıkmaktadır. Ayrıca, hücresel EMT (epitelyal-mezenkimal geçiş) süreci ve miR-100-5p'nin artan ekspresyonu da ilacın etkinliğini düşürebilir.
Emilim
Oral biyoyararlanımı %81'dir ve oral alımda gıdanın etkisi yoktur. İlacın maksimum plazma konsantrasyonuna ulaşma süresi (Cmax) 1.2 ila 2 saat arasındadır.
Dağılım
Lorlatinib'in yaklaşık %66'sı plazma proteinlerine bağlanır. Steady-state ilaç seviyelerine yaklaşık 15 gün içinde ulaşılır.
Metabolizma
Lorlatinib, büyük ölçüde karaciğerde CYP3A4 ve UGT1A4 enzimleri aracılığıyla metabolize edilir. Küçük oranda CYP3A5, CYP2C8, CYP2C9 ve UGT1A3 enzimleri de metabolizmaya katkıda bulunur. İlacın eliminasyonu feçesle (%41) ve idrarla (%48) olur. İlacın terminal yarı ömrü yaklaşık 24 saattir.
Doz Aralığı
Önerilen Lorlatinib dozu 100 mg'dır ve günde bir kez ağızdan alınır. Ancak, böbrek veya karaciğer yetmezliği olan hastalarda doz ayarlaması gerekebilir.
İlaç Etkileşimleri
Lorlatinib, CYP3A4 enzimleriyle metabolize olur. Bu nedenle, CYP3A4 inhibitörleri (ketokonazol, itrakonazol gibi) ilacın plazma seviyelerini artırabilir ve toksisite riskini yükseltebilir. CYP3A4 indükleyicileri (rifampin, fenitoin gibi) ise ilacın metabolizmasını hızlandırarak etkinliğini azaltabilir.
Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar
1. Karaciğer ve Böbrek Yetmezliği
- Hafif-orta dereceli karaciğer ve böbrek yetmezliği olan hastalarda doz ayarlaması gerekmez. Şiddetli böbrek yetmezliği olanlarda doz 75 mg’a düşürülmelidir.
2. CYP3A4 İlaç Etkileşimleri
- Güçlü CYP3A4 inhibitörleri (ketokonazol gibi) Lorlatinib'in toksisite riskini artırabilir, indükleyiciler (rifampin gibi) etkinliğini düşürebilir. Bu ilaçlarla kombinasyondan kaçınılmalıdır.
3. Kardiyak İzlem
- Lorlatinib, PR aralığında uzama ve AV blok gibi EKG anormalliklerine yol açabilir. Tedavi öncesi ve sırasında EKG izlemi önerilir.
4. Akciğer İzlemi
- Öksürük, nefes darlığı ve ateş gibi pulmoner semptomlar gelişirse tedavi durdurulmalı ve akciğerler değerlendirilmelidir.
5. Lipid Profili İzlemi
- Kolesterol ve trigliserid seviyeleri tedavi öncesi ve sırasında düzenli olarak izlenmelidir. Gerekirse lipid düşürücü ilaçlar kullanılabilir.
6. Gebelik ve Doğum Kontrolü
- Lorlatinib fetüse zarar verebilir, bu yüzden tedavi sırasında ve sonrasındaki 6 ay boyunca etkili doğum kontrolü önerilir.
7. Nörolojik Yan Etkiler
- Kognitif bozukluklar, nöbetler ve halüsinasyonlar bildirilmiştir. Bu semptomlar ortaya çıkarsa tedavi durdurulmalıdır.
8. Hepatotoksisite
- Karaciğer enzimlerinde artış olabilir. Karaciğer fonksiyonları düzenli olarak izlenmelidir.
Yan Etkiler
Lorlatinib kullanımına bağlı yan etkiler, sıklık sırasına göre şu şekilde bildirilmiştir:
- Hiperlipidemi: Serum kolesterol ve trigliserid seviyelerinde artış.
- Santral Sinir Sistemi Etkileri: Kognitif fonksiyon, mental durum, konuşma ve uyku düzeninde değişiklikler; nöbetler ve halüsinasyonlar.
- Periferik ödem ve kilo artışı.
- EKG Anormallikleri: PR aralığının uzaması, atriyoventriküler blok.
- Hepatotoksisite: Serum transaminazlarında artış (ALT, AST).
- Diyare, bulantı/kusma.
- Yorgunluk.
- İnterstisyel akciğer hastalığı ve pnömonit.
- Serum lipaz seviyelerinde artış.
- Artralji, miyalji ve sırt ağrısı.
Chu, Edward; DeVita Jr., Vincent T.. Physicians' Cancer Chemotherapy Drug Manual 2024.
