39 bin kanser ile ilgilenen bilim adamının katıldığı ASCO 2018 Kongresi'nde metastatik hormon reseptörü pozitif, HER2 reseptörü içermeyen meme kanserinde etkinliği ispatlanmış olan CDK4/6 baskılayıcı ilaçlarla ilgili çalışmalar vurgulandı.
Hücrelerimiz çoğalma sırasında çeşitli evrelerden geçer. Mitoz bölünme ile bir hücreden iki kardeş hücre oluşmasına hazırlayan bu olaylar dizisi hücre döngüsü olarak adlandırılır. Bu hücre çoğalmasının kontrol basamağını siklin isimli proteinler oluşturur. Bu proteinlerden CDK 4/6 hormon reseptörü pozitif meme kanserinde hormonal tedavilere karşı dirençten sorumlu olduğu, aşırı aktivite gösterip kanser hücresinde aşırı çoğalmaya neden olabildiği bilinmektedir. Bu proteini baskılayarak etkisini gösteren akıllı ilaçlar; balbociclib (Ibrance) ve ribociclibden (Kisqali) sonra üçüncü kuşak olan siklin bağımlı 4/6 kinaz inhibitörü olan abemaciclibdir (Verzenio). Her üç ilaç da yapılan çalışmalarla etkinliğini ortaya koyarak meme kanseri tedavisinde FDA onayı almıştır.
Bir tedavi ile ilgili etkinliği en iyi ispatlayan çalışma metodlarından biri bu alanda yapılan tüm çalışmaların birlikte değerlendirildiği metaanaliz yöntemidir. ASCO 2018'de CDK4/6 baskılayıcılarının vücuda sirayet etmiş meme kanserindeki etkinliğini değerlendiren bir metaanaliz bildirildi.
Bu metaanalizde CD4/6 baskılayıcılarının kullanıldığı hormon reseptörü pozitif / HER 2 negatif metastatik meme kanserli hastalarda yapılmış 7 randomize çalışma değerlendirildi. Toplam 3854 hastanın değerlendirildiği çalışmada hormon baskılayıcı tedaviye CDK4/6 baskılayıcısının eklenmesinin hastalığın kötüleşmesine kadar geçen süreyi (progresyonsuz sağkalım) önemli bir ölçüde düzelttiği gösterildi. Hastalığın kötüleşme oranını ise %50 oranında azalttığı ispatlandı.
İlk sıra tedavide kullanılması durumunda bu katkılarına ek olarak genel yaşam süresine de katkı sağladığı ortaya kondu. CDK4/6 baskılayıcılarının faydalarının hastanın yaşından, hastalıksız geçen süreden ve vücuda metastaz yapma yerlerinden bağımsız olarak tüm kullanan hastalarda sağladığı gösterildi.
Bu kadar etkin ilaçların yaşlı hastalardaki kullanımını sorgulayan MONALEESA-2 çalışmasının alt grup çalışması da ASCO 2018 meme kanser oturumunda sunuldu. MONALEESA çalışması 4. evre hormon reseptörü pozitif HER2 negatif hastaların alındığı hormon baskılayıcı ilaç olan letrozol ile bir CDK4/6 baskılayıcısı olan ribosiklibin birlikte kullanıldığı bir çalışmaydı. Bu çalışmayla ek 10 aylık hastalığın kötüleşmesine kadar geçen süreyi uzatarak ilk sıra tedavide yerini almıştı.
Bu çalışmanın 65 yaş üstü olan menopoz dönemindeki 295 hastası tekrar değerlendirildi. Yeni tanı konmuş hormon pozitif metastatik meme kanserli hastalarda ilk sıra tedavide letrozol isimli hormon baskılayıcı tedavinin yanına CDK 4/6 baskılayıcısı olan ribosiklibin eklenmesinin hastalarda sağlık ilişkili yaşam kalitesinde bir bozulmaya neden olmadığı aksine özellikle ağrı şikayetlerinde gerileme sağlarak katkı sağladığı gösterildi.
Bu çalışma bize 65 yaş üstü hastalarımızda da bu ilaçları güvenle kullanabileceğimizi ortaya koydu.
Sonuç
Bütün bu çalışmalar ışığı altında biz bu ilaçların hangi hormon baskılayıcı ilaç ile birlikte kullanıldığına ve hastanın menapoz durumuna bakılmaksızın klinik olarak faydalı olduğunu, yan etkilerinin kolay yönetilebilir ve hastalarımız tarafından rahat kullanıldığını biliyoruz.
Hala aranan sorular ise bu ilaçların en iyi hangi zamanda tedaviye eklenmesi, tedaviye karşı nasıl direnç geliştiği ve direnç geliştikten sonra hangi tedavi stratejisiyle devam edilmesi gerektiğidir. Bu soruların cevabı hala araştırılmaktadır. Önümüzdeki süreçte bu çalışmaların sonuçlarını sizler için takip ediyor olacağız.
