Kanser hücresinin kendi kendini yok etmesini sağlayacak tedavi stratejisinin ilk adımları
Kanserde en önemli onkogenlerden biri de MYC’dir. Ancak, MYC’e karşı etkili bir ilaç uzun sureli çalışmalara rağmen geliştirilememiştir. Son zamanlarda, MYC bağımlı tümörlerdeki büyüme yolaklarının keşfedilmesine yönelik araştırmalar artmıştı. Bu bağlamda, Temmuz 2019’da Nature Cell Biology adlı dergide yayımlanan çalışmada MYC bağımlı tümörlerde yeni bir yolak keşfedildi. Bu yolaktaki, ATF4 proteininin aktivitesi engellendiğinde kanser hücrelerinin kendi kendini yok ettiği görüldü. Bu sonuçlar, etkili kanser tedavilerinin önünü açabilir. Bunun yanı sıra, ATF4 proteinini bloke eden moleküller başarıyla geliştirildi.
Onkogenler: Normal şartlar altında hücre çoğalmasından sorumlu olan “proto-onkogenlerin” fonksiyonları kaybetmesi sonucu meydana gelir. Onkogenler kanserin agresif bir şekilde ilerlemesine neden olur.
MYC normal koşullarda hücre büyümesini kontrol eden genlerden biridir. MYC mutasyona uğradığında hücrelerin kontrolsüz çoğalmasını destekler. Pek çok agresif kanser türünde MYC’nin mutasyonlu halde olduğu tespit edilmiştir. Şu ana kadar MYC’ye karşı bir ilaç geliştirilememiştir. Bu sebeple, araştırmacılar, MYC dolaylı yoldan hedef alacak tedavi stratejileri araştırmaktadır. Bu çalışmada, MYC bağımlı tümörlerin zayıf noktası keşfedildi.
Araştırma sonuçlarına göre;
- MYC bağımlı lenfoma ve kolorektal kanser fare modellerinde yapılan analizlerde, ATF4 proteini bloke edildiğinde, tümör hücrelerinin 4E-BP proteinini aşırı miktarda ürettiği görüldü. Bu proteinin artışı, tümörlerin büyümesini durdurdu.
- İnsan tümör örneklerinde yapılan ileri analizlerde, MYC geni bağımlı kanserlerde ATF4 ve 4E-BP proteinlerinin yüksek aktiviteye sahip olduğu gözlemlendi. Bu durum, ATF4 aktivitesinin engellemenin insan kanserlerinde etkili olabileceğini göstermektedir.
Peki bu çalışma bize ne ifade ediyor?
- Şu ana kadar ilaçlarla hedef alınamayan MYC bağımlı tümörlere karşı alternatif tedavi stratejisi keşfedildi.
- MYC bağımlı tümörlerde, ATF4 adli proteini bloke etmenin tümör hücresinin kendi kendisini yok etmesini sağladığı görüldü.
- İleri çalışmalarda ATF4 proteinini bloke etmenin insanlarda ne gibi yan etkilere sebep olabileceği araştırılmaktadır. Önemle vurgulamak gerekir ki, bu çalışma halen laboratuvar aşamasındadır.
Feven Tameire, Ioannis I. Verginadis, Nektaria Maria Leli ve ark.
ATF4 couples MYC-dependent translational activity to bioenergetic demands during tumour progression.
Nature Cell Biology, 01 July 2019.