Onkogenler 1976 – Kanserleşmeyi Anlamak

Onkogenler 1976 – Kanserleşmeyi Anlamak

Hücre bölünmesi süreci, genlerimizde bulunan bilgilerin uygun şekilde işlenmesini içeren belirli bir olay dizisine dayanır. Bu süreç bozukluk gösterdiğinde düzensiz hücre büyümesi veya kanser meydana gelebilir. Hücrenin kanser durumuna ilerlemesini kolaylaştıran iki genel mekanizma mevcuttur. Birincisi, normal aktivitesi sağlıklı hücre çoğalmasını desteklemek olan protoonkogenleri içerir. Protoonkogen, genetik dizideki mutasyon nedeniyle oluşabilecek değiştirilmiş bir formda, aşırı hücre büyümesini teşvik eden bir onkogen haline gelir. Mutasyonlar ise radyasyon, kimyasallar veya başka yollarla tetiklenebilir.

Öte yandan tümör baskılayıcı (TB) genler, kanserli bir duruma neden olan olayları engeller. Örneğin, bazı faydalı TB gen ürünleri, anormal hücrelerin apoptoza (normal ve faydalı bir hücre ölümü süreci) yol açmasına neden olabilir. Arabaya benzetecek olursak, onkogenler köklenmiş gaz pedallarıdır, TB genleri ise frenlerdir. Pedal veya frenlerden herhangi biri arızalanırsa, araç çılgınca kontrolden çıkabilir.

1976'da Amerikalı Biyolog J. Michael Bishop ve Harold E. Varmus, onkogenlerin insanlar dahil birçok organizmada bulunan kusurlu protoonkogenler olduğunu gösterdiler. Bishop, protoonkogenleri kansere neden olan ajanların etki edebileceği materyale, "çeşitli kanserojenlerin oynayabileceği klavyelere"benzetmiştir.

Kansere neden olan genler ilk olarak virüslerde keşfedildi ve normal hücresel genlerin kopyaları olduğu gösterildi. Kısacası viral onkogenler, virüslerin içine biraz değiştirilmiş biçimde katılan protoonkogenlerdi. Virüs, bir konakçı hücreyi istila ettiğinde, bir de viral onkojenik genler eklendiğinde, bunlar mevcut protoonkogen aktivitesini tehlikeli bir şekilde artırabilmektedir. Bu onkovirüslerin neden olduğu kanserler, bazen virüse karşı aşılarla önlenebilir ve kanser hücrelerindeki bazı onkogenik proteinler, monoklonal antikorlartarafından hedeflenebilir. Ek olarak onkogenlerin ekspresyonu bazen mikroRNA adı verilen küçük RNA molekülleri tarafından baskılanabilir. Öte yandan, bu tür mikroRNA'lardaki (oncomir) mutasyonlar onkogenleri aktive edebilir.

Yazı Görselinin Açıklaması: Bir DNA ipliğine bağlanan tümör baskılayıcı protein p53'ün moleküler modeli. Normalde "genomun koruyucusu" görevi gören bu proteini etkisiz hale getiren mutasyonlar kanserlere neden olabilir. Onkogenler gaz pedalı gibi iken p53, fren gibidir.

Yazıda Geçen Tarihi Kişiler: John Michael Bishop (d. 1936), Harold Elliot Varmus (d. 1939)

Oncogenes 1976. Page 498. The Medical Book: From Witch Doctors to Robot Surgeons, 250 Milestones in the History of Medicine. 2012.

Sağlık ve Mutlulukla Kalın...

Sayfada yer alan yazılar sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Kanser tanısına sahip bir hasta için online muayene randevusu hakkında bilgi almak için aşağıdaki formu doldurabilirsiniz.


İlgili Haberleri


İnsan Klonlama 2008 – Bilim ve Etik Kaygılar

İnsan Klonlama 2008 – Bilim ve Etik Kaygılar

Bilim eğitimcisi Regina Bailey şöyle yazıyor: "Bir dünya hayal edin, hücreler belirli hastalıkların terapötik tedavisi için yaratılabilir...

Yeni Organların Üretilmesi 2006 – Yapay Organ Mühendisliği

Yeni Organların Üretilmesi 2006 – Yapay Organ Mühendisliği

CBS Haber muhabiri Wyatt Andrews şöyle yazıyor:  "Hayal edin... Laboratuvarda üretilebilecek ve reddedilme riski olmadan bir hastaya...

Yüz Nakli 2005 – Hayatın Değişen Yüzü

Yüz Nakli 2005 – Hayatın Değişen Yüzü

Mayıs 2005'te, Isabelle Dinoire, sakinleştirici aldıktan sonra yere düşmüştü, o sırada köpeği, Dinoi’e'nin yüzünü parçaladı.   “Uyandığımda bir...

İnsan Genom Projesi 2003 – Yaşamın Temel Kodu

İnsan Genom Projesi 2003 – Yaşamın Temel Kodu

İnsan Genom Projesi (Human Genom Project – HGP), DNA'mızdaki yaklaşık üç milyar kimyasal baz çiftinin genetik dizisini belirlemeye...

Hakkımda

Özgeçmişim, kanser tanı ve tedavisine dair çalışmalarım ve ilgi alanlarım için tıklayın.

Prof. Dr. Mustafa Özdoğan Hakkında