İtalya'nın kuzey-doğusunda yer alan Veneto adlı özerk bölgesinde yapılan araştırmalara göre, androjen baskılama tedavisi alan prostat kanseri hastaları, yeni tip koronavirüse bağlı gelişen COVID-19 hastalığını daha hafif atlatıyor; bu hastalarda ciddi komplikasyon riski daha düşük bulundu. SARS-CoV-2 enfeksiyonu için pozitif test edilen 9280 hastayı içeren çalışma, onkolojinin önde gelen bilim dergilerinden Annals of Oncology'de online olarak yayımlandı.
Bu hasta grubunda 4532 erkek vardı; 430'unda (%9,5) herhangi bir tipte kanser ve 118'inde (%2,6) prostat kanseri vardı.
Sadece Veneto erkek nüfusu (2.4 milyon erkek) düşünüldüğünde, kanser olmayanların ve kanser hastalarının sırasıyla %0,2 ve %0,3'ü SARS-CoV-2 için pozitif test edildi.
Çalışmada genel olarak, kanser hastalarında kanser olmayan hastalara kıyasla COVID-19 semptomlarının (belirti) daha ciddi olduğu bulundu. Tüm erkek koronavirüs hastalarının %47'si hastaneye kaldırıldı ve %6,9'u yaşamını kaybetti, bununla birlikte kanserli erkek hastaların %67,9'u hastaneye yatırıldı ve %17,4'ü yaşamını kaybetti.
Bununla birlikte prostat kanseri hastaları, androjen (erkeklik organı) baskılayıcı tedavi alıp almalarına göre ayrıldıklarında, hormonal tedavi hastalarının, kanser olmayan kişilerden bile daha düşük bir enfeksiyon riski olduğu bulundu. Çarpıcı bir şekilde, Veneto'da hormon baskılayıcı tedavi alan 5273 hastanın sadece 4'ünde SARS-CoV-2 enfeksiyonu gelişti ve bu hastaların hiçbiri ölmedi.
Hormon baskılayıcı tedavi ve COVID-19 arasındaki olası biyolojik ilişki nedir?
Androjen baskılama ve COVID-19 arasındaki ilişki için biyolojik olarak akla yatkın bir fikir vardır. Hücreye girmek için SARS-CoV-2, ACE2 reseptörüne bağlanır. Bağlandıktan sonra TMPRSS2 adı verilen bir enzim, diken proteinini virüsten keserek hücre zarıyla kaynaşmasına izin verir. Testosteron hormonu, TMPRSS2 üretimini uyarır ve birçok prostat kanserinde bu enzim tümör büyümesini arttırır. Hormon baskılama tedavisi ise, testosteron seviyesini düşürmek için prostat kanserinin ana tedavilerinden biridir.
Şeklin açıklaması: Virüsün tutundurucu kolu olan spike (diken) proteininin (S proteini), hücrelerimizde yer alan ACE2 reseptörlerine tutunarak hücre içine girmesine yardım eden bir enzim grubumuz var: Serin Proteaz Enzimleri. SARS-COV-2’ye yardım eden özel grubun adı ise “Serin Proteaz TMPRSS2”. Temelde parçalayıcı bir enzim olarak görev yapan TMPRSS2; viral S proteinini parçalayarak virüs ve konak hücre zarının birleşimine izin verir. Yapılan son çalışmalar ile bu enzimin gösterilmesi ve giriş mekanizmasının detaylı olarak aydınlatılması, bilim insanlarının yeni sorular sormasına sebep oldu: “ACE2 reseptörü ile TMPRSS2 enzimini birlikte bulunduran hücrelerimiz hangisi?”, “TMPRSS2 enziminin çalışmasını engellersek, virüsün hücrelerimize girmesini engelleyebilir miyiz?”
- İlgili Konu: COVID-19 tedavisi için EN İYİ YARDIMCI OYUNCUYU (TMPRSS2) hedef almak
Kanıtlar, akciğer epitel hücrelerinin de TMPRSS2 ifade ettiğini göstermektedir. Akciğer hücrelerini TMPRSS2 baskılayıcı ajanlarla tedavi etmek SARS-CoV-2'nin hücreye girme kabiliyetini azaltır. Varsayımsal olarak, androjen baskılayıcı ilaçlar TMPRSS2 ifadesini azaltmalı ve virüsün akciğer hücrelerini enfekte etme yeteneğini engellemelidir.
Bu bulgular üzerine başka araştırmacılar, anti-androjen ilaçların SARS-CoV-2 enfeksiyonu üzerindeki etkisini test etmek için İsveç'te bir çalışma planlıyor. İsveç'teki çalışmada prostat kanseri için yeni nesil hormonal tedavilerden biri olan enzalutamid denenecek. Çalışma kapsamında enzalutamidin 5 gün boyunca verilmesi ve sonra kaç hastanın yoğun bakım ünitelerine ihtiyaç duyacağına bakılması planlanmakta.
Anti-androjen tedavisinin kadınlarda COVID-19 hastalığının önlenmesine de yardımcı olabileceği düşünülmekte. Ancak kadınlarda TMPRSS2 ifadesi erkeklere göre daha zayıf (belki de kadınların COVID-19'a daha az yakalanmasının sebeplerinden biri bu olabilir). Ayrıca enzalutamid, bazı meme kanseri klinik çalışmalarında da denenmektedir. Bu hormon tedavisinin hem erkeklerde hem de kadınlarda işe yarayıp yaramadığını görmek şaşırtıcı sonuçları sunabilir.
ABD kökenli bir klinik çalışma ise, COVID-19 şiddetini azaltmada degarelix adlı başka bir hormon baskılayıcı ilacın etkinliğini test edecektir. Bu faz-II deneme, SARS-COV-2 için pozitif test edilen, hastanede yatan ancak entübe edilmemiş (yoğun bakımda solunum cihazına bağlanmamış) 198 erkek hastayı kaydedecektir. Bu çalışma, İsveç çalışmasından farklı olarak kadınları hariç tutacak. Bunun sebebi olarak ise şu gösterilmekte: kadınlık hormonu olarak bilinen östrojen, TMPRSS2 ifadesini baskılıyor olabilir; bu nedenle östrojen seviyelerini düşürmek TMPRSS2 ifadesini arttırarak COVID-19'u ağırlaştırabilir... Önümüzdeki çalışmalar, COVID-19 tedavisi ve hormonlarımızın ilişkisini daha net ortaya koyacaktır.
