Servikal (Rahim Ağzı) Displazi Nedir?

Servikal Displazi Nedir?

Servikal displazi, serviks (rahim ağzı) yüzeyinde gelişen hücrelerin anormal şekilde büyümesi olan prekanseröz (kanser öncüsü) bir durumdur.

İnsan papillomavirüs (HPV) enfeksiyonunun varlığı, servikal displaziye sebep olur. Uzmanlar, kanserli olmasa da bu durumu serviks kanserinin habercisi olarak tanımlamaktadır. Düzenli Pap Smear ve servikal kanser taramaları, servikal displazinin tespit edilmesine yardımcı olur. Tanı sonrası konizasyon gibi yöntemlerle tedavi sağlanabilir ve hastalığın ilerlemesi önlenebilir.

Sadece ABD'de her yıl 250 bin ile 1 milyon arasında kadının bu durumdan etkilendiği hesaplanmaktadır.

Servikal Displazi Belirtileri Nelerdir?

Servikal displazi genellikle herhangi bir belirtiye sebep olmaz. Benzer şekilde HPV’li çoğu kişi de sağlık problemi veya belirti göstermez. Genellikle servikal displazi için tanı, rutin Pap smear sonrası konur.

Eğer servikal displazi, serviks kanseri gelişimine sebep olursa, kişide belirtiler gelişebilir. Erken evre serviks kanserinin belirtilerle ortaya çıkmayabileceğinin unutulmaması gerekir. Bununla birlikte, ileri evre servikal kanser anormal kanamalara ve akıntılara sebep olabilir. Bu kanamalar cinsel aktivite sonrası kanamaları da içermektedir.

Servikal Displazi Sebepleri Nelerdir?

2021 yılında yayımlanan bir makaleye göre, servikal displazi HPV enfeksiyonun varlığının bir sonucu olarak meydana gelmektedir. HPV, 200’den fazla bir grup virüsü ifade etmektedir. Bunların içinden HPV 16, servikal kanser vakalarının %50’sinin sebebini oluşturmaktadır.

HPV cinsel yolla bulaşan en yaygın enfeksiyondur

Cinsel olarak aktif çoğu kişi, bu virüse maruz kalmaktadır ve vakaların %90’ında bağışıklık sistemi 2 yıl içinde bu virüsü vücuttan temizler.

Ancak, bazı bireylerde HPV kalıcı bir enfeksiyona dönüşebilir. Bu meydana geldiğinde, enfeksiyon servikal displaziye yol açabilir, ki bu durum tedavi edilmezse serviks kanserinin gelişmesine yol açabilir.

Aşağıda, rahim ağzında HPV enfeksiyonundan iyileşmeye, displaziye veya kansere giden süreç resmedilmiştir.

Servikal Displazi için Risk Faktörleri Nelerdir?

Servikal displazi, servikal kanserin gelişiminin bir habercisidir. Servikal kanserin gelişme olasılığını artıran faktörler şunlardır;

• HPV
• Genç yaşta, özellikle 18 yaşından önce, cinsel olarak aktif olmak
• Birden fazla kişi ile cinsel aktivitede bulunmak
• Sigara
• Zayıf bağışık sistemi
• Klamidya (klamidya bakterisinin neden olduğu cinsel yolla bulaşan hastalık)
• Uzun süre doğum kontrol hapı kullanma
• Çok fazla doğum yapmak
• 20 yaşından genç bir yaşta gebelik
• Dietilstilbestrola maruz kalma (kadınlık hormonu östrojenin sentetik bir formu)
• Ailede serviks kanseri öyküsü

2021 yılında yayımlanan makalede genç yaşta HPV’ye maruz kalmanın, HPV enfeksiyonun kalıcı olma olasılığını artırabildiği söylendi.

Servikal Displazi ve Hastalığın İlerleyişi

ABD Ulusal Kanser Enstitüsü, servikal displazinin hafif, orta ve şiddetli olabileceğini bildirdi.

Uzmanlar servikal displaziyi şu şekilde sınıflandırıyor:

• Düşük dereceli skuamöz interepitelyal lezyon (LSIL): Uzmanlar tarafından ayrıca CIN-1 olarak da ifade edilen displazinin hafif bir formudur. Serviks yüzeyinde düşük derecede anormal olan hücreler bulunur. Genellikle bu lezyonlar, tedavi edilmeden geçer. Ancak eğer yakın dokulara yayılırsa kanserli olabilirler.
• Yüksek dereceli skuamöz interepitelyal lezyon (HSIL): Uzmanlar tarafından ayrıca CIN-2 ya da CIN-3 olarak da ifade edilen displazinin orta veya şiddetli bir formudur. CIN-2’de, serviks yüzeyinde orta derecede anormal olan hücreler bulunurken, CIN-3’te serviks yüzeyinde daha yüksek oranda anormal olan hücreler gözükmektedir.

Servikal displazinin her iki formu da kansere ilerleyebilir.

Servikal displazinin serviks kanserine ilerlemesi 10 ila 30 yıl arasında bir süreyi kapsayabilir. Bu nedenle uzmanlar, servikal displazi geliştiren çoğu kişinin genç yaşta HPV’ye maruz kalmış olabileceğini ileri sürüyor.

Servikal Displazi Tanısı Nasıl Konur?

Rutin Pap smear testi ile servikal displazi tanısı konabilir. Eğer sonuçlar LSIL’i işaret ediyorsa, değişikliklerin daha ciddi olup olmadığından emin olmak için kişiden ek testler istenir. Ancak sonuçlar HSIL’i işaret ediyorsa, kişinin kolposkopiye girmesi gerekebilir. Kolposkopi, hastalık bulguları için serviks (rahim), vajina ve vulvanın yakından incelenmesini içeren bir uygulamadır.

Ayrıca uzmanlar serviks dokusundan küçük bir parça almayı içeren biyopsi yapılmasını da isteyebilir. Laboratuvar sonuçları, hücrelerin kanserli olup olmadığını gösterebilir. Bu sonuçlar doğrultusunda uygun tedavi önerilir.

Servikal Displazi Nasıl Tedavi Edilir?

2021 yılında yayımlanan makalede hafif dereceli vakalar için bekle ve izle yaklaşımını benimsenebilir. Bir yıl sonrasında uzmanlar muhtemelen Pap smear önerir. Orta ila şiddetli derecelerdeki vakalar için uzmanlar, büyümenin cerrahi olarak alınmasını önerecektir.

Potansiyel seçenekler;

• Servikal konizasyon veya koni biyopsi olarak da bilinen, serviksin bir parçasının cerrahi olarak çıkarılması
• Konsantre edilmiş ışık ile hücrelere zarar verilen lazer terapi
• Anormal hücrelerin elektrikli bir tel ile alınmasını içeren loop elektrocerrahi eksizyon
• Kriyokoterizasyon veya kriyocerrahi olarak da bilinen, anormal alanın aşırı derecede soğuk ile dondurulması

Servikal displazinin her zaman serviks kanserine ilerlemeyeceğini unutmamak gerekir. Anormal hücrelerin kanser gelişiminden önce alınmasını içeren tedavi seçenekleri bulunmaktadır.

Servikal Displazi için Alınabilecek Önlemler

Servikal displaziyi önlemek için HPV aşısı olunabilir. 11 – 12 yaşlarındaki çocuklar ve 26 yaşın altında ve cinsel olarak aktif kişiler için aşı önermektedir. Ayrıca insanlar düzenli olarak Pap smear dahil servikal kanser taraması yaptırmalıdır. Ayrıca Ekim 2018'de FDA (ABD Gıda ve İlaç İdaresi), 9'lu insan papillom virüsü (HPV) aşısı Gardasil 9 için 27 ila 45 yaş arası kadınları ve erkekleri dahil etmek üzere ek bir uygulamayı onayladı. fakat 9'lu aşı henüz ülkemize gelmedi.

Bir başka önleme yöntemi ise güvenli bir cinsel aktivitedir. Prezervatif gibi koruyucu yöntemlere başvurulmalıdır. Bu şekilde HPV’ye yakalanma olasılığı da azaltılabilir.

Doktora Sorulacak Sorular

İnsanlarda servikal displazi tanısı aldıklarında muhtemelen birçok soru işareti olacaktır. Tanı öncesi veya sonrasında kişiye göre de değişebilecek olan ve doktorunuza sorabileceğiniz sorulardan birkaçı şunlardır:

• Pap smear sonucum ne anlama geliyor?
• Bir sonraki adım nedir?
• HPV aşısı olabilir miyim?
• Bir sonraki Pap smear testimi ne zaman yaptırmalıyım?
• Benim durumum için önerilen tedavi nedir?
• Tedavi sonrası beklentilerim ne olmalı?
• Bir onkolog ile görüşmeli miyim?

Özet

Servikal displazi, kanser değildir, bununla birlikte serviks yüzeyindeki anormal hücreleri içeren kanser öncüsü büyümelerdir. Kalıcı HPV enfeksiyonun bir sonucu olarak meydana gelir. Bu durum içindeki kişilerin herhangi bir belirtileri olmaz. Pap smear gibi taramalar, durumun erken evrede teşhis edilmesine yardımcı olabilir.

Serviks displazinin önlenmesi için kişiler HPV aşısı olabilir ve cinsel yaşamlarında koruyucu yöntemlere başvurabilir. Böylelikle HPV’ye yakalanma riski azalabilir, ki bu da servikal displazinin gelişme riskini azaltacaktır.