Subungual melanom, tırnak altlarında meydana gelen bir tür cilt/deri kanseridir. Güneşe maruz kalma ile ilgisi olmayan, melanomun nadir görülen bir formudur. "Subungual", tırnak veya pençe altında anlamına gelen Latince bir kelimedir.
Melanom, cildin herhangi bir bölgesini etkileyebilir. Tüm cilt kanserlerinin %5 kadarını melanom oluşturur ve bir tür deri hücresi olan melanositlerin kanserli hale gelmesiyle başlar. Melanom, özellikle erken tanı ve tedavi olmadan diğer organlara hızlı bir şekilde yayıldığı için cilt kanserinin ciddi ve agresif bir formudur. Subungual melanom da tırnak altı yerleşimli olduğu için, erken belirti vermeyebilir. Bu da özellikle erken tanı ve tedaviyi zorlaştırır.
Subungual Melanom Nedir?
Özet
Subungual melanom olarak da adlandırılan tırnak melanomu nadir kanserlerden biridir ve beyaz ırkta meydana gelen tüm melanomların % 1 ila 3'ünü ve koyu tenli ırklarda meydana gelen melanomların % 15 ila 30'unu oluşturur. Vakaların yaklaşık üçte ikisinde, tırnak melanomu, tek bir tırnağı içeren kahverengi ila siyah, uzunlamasına bir bant olarak ortaya çıkar (bakınız aşağıdaki fotoğraflar). Bant genellikle 3 mm'den daha geniştir. Periungual pigmentasyon (Hutchinson işareti, tırnak etrafında lekelenme) mevcut olabilir ve melanomun klinik tanısını destekler.
Erken evre tırnak melanomu, klinik ve dermoskopik olarak iyi huylu bir lentigo veya nevüsten (ben) ayırt edilmesi zor olan, ince renk çeşitliliğine sahip dar bir melanonişi bandı olarak görünebilir.
Vakaların yaklaşık üçte birinde tırnak melanomu hipomelanotik veya amelanotiktir (renksiz) ve tırnak yatağı kitlesi veya tırnak plağı anormalliği olarak ortaya çıkar.
Giriş
Melanom, deriye rengini vermekten sorumlu hücreler olan melanositlerde başlayan bir tür kanserdir. Biriken melanositler lekeler oluşturabilir. Bazı lekeler kanserli olabilirken, bazıları değildir.
Melanom, erken evrelerde tanımlanamazsa tedavisi zor olabilir, çünkü vücudun her yerine yayılmış olabilir. Genellikle uzun süre güneşe ve ultraviole ışınlara maruz kalmanın bir sonucu olarak meydana gelir. Bu yüzden de çoğu kişi, ciltlerinde veya yüzlerinde meydana gelen lekeleri, güneş lekeleri zannedebilir. Kişiler, cildinin diğer bölgelerinde meydana gelen melanomlardan daha az şüphelenirler. Bunun bir örneği de subungual melanom olarak da bilinen tırnak altı melanomudur. Melanomun bu türünü, genellikle normal tırnak morarmasına benzediğinden dolayı tanımlamak zor olabilir.
Tırnak ile ilişkili üç tür melanom vardır;
- Subungual melanom: Keratinin oluştuğu tırnak matrisinden kaynaklanmaktadır.
- Ungual melanom: Tırnak plağının altında gelişir.
- Periungual: Tırnak plağının yanındaki deriden kaynaklanır.
Dünya çapındaki melanom vakalarının yaklaşık olarak %0,7 – %3,5’i subungualdır.
Tırnak Yatağında Melanomun Belirtileri
Bir tür tırnak melanomu olan subungual melanom, ayak veya el tırnaklarının altında genellikle kahverengi veya siyah şekiller ile başlar. Kişiler bunu genellikle bir darbe sonucu tırnaklarında oluşmuş hasar olarak algılayabilirler.
Subungual veya tırnak melanomunun temel belirtileri şunlardır;
- Bilinen herhangi bir yaralanma olmaksızın tırnaklarda oluşan kahverengi ve siyah şekiller
- Şekillerin boyutlarında büyüme olması
- İyileşmeyen veya tırnak büyüdükçe yukarı hareket etmeyen bir leke
- El veya ayak tırnaklarının, tırnak yatağından kopması (tırnak düşmesi veya tırnak çıkması)
- Tırnağın yanındaki deride koyulaşma
- Kanayan veya nodül oluşturan bir tırnak
- Tırnak plağının incelmesi, çatlaması veya şeklinin bozulması
Subungual melanomun en önemli belirtilerinden biri de "Hutchinson belirtisi"dir. Bu, bir kişinin tırnağı çevreleyen deriye doğru genişleyen lekelenmeye sahip olmasıdır, ki buna tıp dilinde periungual pigmentasyon denir.
Subungual melanom bazen belirgin pigmentli şekiller olmadan meydana gelir. Bu durumda yaşanan belirtiler şunlardır;
- Tırnak şeklinde değişiklikler
- Tırnaklarda kanama
- Tırnak yatağında ağrı
Aşağıda, subungual melanomun klinik görünümlerinin bir spektrumu
A, düzensiz renkler, geniş pigment bandı, kötü tanımlanmış kenarlar ve tırnak distrofisi ile ilişkili büyük pigmentli lezyonlar;
B, tırnak yatağının %100'ünü tutan pigmentli lezyon, tırnak distrofisi, Hutchinson belirtisi (proksimal tırnak kıvrımının derisinde pigmentasyon) ve distalde çevredeki deride pigmentasyon;
C, geniş pigmentli lezyon, düzensiz renk, kötü tanımlanmış kenarlar, deride distalde Hutchinson işareti ve pigmentasyon;
D, üstteki tırnak plağının ve proksimal tırnak kıvrımının tahrip olduğu amelanotik lezyon;
E, F, distalde pulpa cildinde yer alan uydu lezyonu ile tırnak giriş aparatının yerini almış ülsere mantar lezyonu
Subungual Melanom Neden Olur? Risk Faktörleri
Belirli risk faktörlerine sahip olmak, mutlaka bir kişinin subungual melanom olaccağı anlamına gelmez. Ancak durumu geliştirme olasılıklarının daha yüksek olduğunu bilmeleri ve erken belirtiler için özellikle farkında olmaları gerekmektedir. Maling melanom için en önemli risk faktörü, güneşe ve ultraviyole ışığa uzun süre maruz kalmaktır. Bununla birlikte, subungual melanomun güneşe maruz kalma bir ilişkisinin olmadığı görülmüştür.
Maling melanom için risk faktörleri;
- Çok fazla ben veya anormal ben olması
- Açık ten rengi ve saç rengine sahip olmak
- Çillere sahip olmak
- Ailede melanom veya diğer cilt kanseri geçmişi olması
- HIV gibi zayıf bağışıklık sistemine sebep olan bir duruma sahip olmak
- Yaşlı olmak
- Erkek olmak
Subungual melanomların Afrika kökenli Amerikalılar arasında en yaygın melanom türü olduğuna dikkat etmek de önemlidir. Subungual melanom, Afrika kökenli Amerikalılar, Asyalılar ve Hispanikler arasında malign melanomun en yaygın çeşididir ve Afrika toplumlarında melanomların %75'ini, Çin'de %25'ini ve Japonya'da %10'unu oluşturur.
Subungual Melanomun Tanısı Nasıl Konur?
Uzmanlar genelde hastaya, tırnağın genel yapısını belirmek adına sorular sorar;
- Tırnak altında şekil değişikliğinin ne zaman başladığı
- Tırnağın zaman içinde nasıl değiştiğini
- Kişinin herhangi bir tıbbi geçmişi olup olmadığı
Subungual melanoma benzeyen bazı klinik durumlar şunlardır;
- Onikomikoz – tırnak mantarı enfeksiyonu
- Paronişi – tırnak yatağı enfeksiyonu
- Piyojenik granülom – tırnak dokusunun aşırı büyümesi
- Skuamöz (yassı) hücreli karsinom (başka bir çeşit cilt kanseri)
- Subungual hematom (tırnak altı kanama)
- Melanonişi striata
Hekim, subungual melanomdan şüphe duyuyorsa tırnak matrisinden ve tırnak yatağından biyopsi isteyecektir ve patolog, tırnak hücrelerini inceleyerek melanom görünümüyle uyumlu ve kanserli olup olmadıklarını belirleyecektir. Sonuçlar melanom olduğu yönünde onaylanırsa, kanserin yayılıp yayılmadığını belirmek için daha fazla test istenecektir. Daha sonra da ne kadar kanser hücresinin olduğu ve nasıl yayıldığına bağlı olarak durum evrelendirilir. In situ melanom, yalnızca derinin üst tabakasında bulunurken, en şiddetli form olan 4. evrede kanser hücreleri diğer organlara yayılmıştır.
Subungual Melanomun Tedavisi Nasıldır?
Subungual melanomun evresi ve ciddiyeti belirlendikten sonra genellikle tedavi, etkilenen bölgenin cerrahi operasyon ile alınmasıyla başlar, ki bu bazen tüm tırnağın veya parmağın alınmasını içerebilmektedir. Ancak kanser, lenf nodlarına veya tüm vücuda yayılmış ise etkilenen bölgenin çıkarılması ile tedavi edilemeyecek kadar kapsamlıdır ve daha farklı tedavi yolu içerir.
Etkilenen bölgenin alınmasının ardından kanserin daha sonra yayılmasını önlemek adına başka tedavilere başvurulabilir. Melanom tedavisinde günümüzde en yaygın kullanılan yöntem immünoterapidir; daha sonra BRAF mutasyonuna yönelk akıllı ilaçlar ve radyoterapi de etkili olabilmektedir.
Subungual Melanom ve Hematom Farkı Nedir?
Bir yaralanma ile tırnağın altındaki kan damarlarının hasar görmesine bağlı olarak tırnakta kırmızı – mor lekeler oluşabilir. Bu, subungual hematom (kanama) olarak bilinir. Kişinin genelde kapıya el veya ayak tırnağını sıkıştırması veya dar bir ayakkabı giymesi gibi durumlarda gözlemlenen bir olaydır. Hafif veya şiddetli ağrılara neden olabilirler. Ayrıca ateş veya iltihaplanmayı gibi belirtileri içeren bazı enfeksiyonlara da yol açabilir.
Subungual hematomlar kanserli değildir, ancak subungual melanom gibi belirtilere neden olabildiklerinden, tırnakta koyu ve kalıcı lekeler gelişiyorsa güvende olmak için bir uzmana başvurulmalıdır. Özellikle bu belirtiler, tırnağa alınan bilinen bir darbe olmaksızın ortaya çıkıyorsa kesinlikle bir uzmana danışmak önemlidir.
Subungual Melanom Tehlikeli mi?
Subungual melanom belirtileri, tırnak altında olduğu için gözden kaçabilir. Bu nedenle de bu kanser türüne sahip kişiler, genelde maling melanomun diğer formlarına göre daha geç evrelerde tanı alırlar. Amerikan Kanser Derneği, yayılmamış olan melanoma sahip kişilerin %99’unun tanı aldıktan sonra en az 5 yıl hayatta kalabileceğini söylüyor. Bu 5 yıllık sağ kalım oranı, bölgesel olarak yayılan melanomlarda %66’ya ve uzak organlara yayılan melanomlarda ise %27’ye düşmektedir.
Sonuç
Melanomlar, özellikle vücuda hızlı yayılabildikleri için ciddi durumlardır. Subungual melanomlar da tırnak altında gelişen bir tür cilt kanseridir. Tırnak altında oluşmaları nedeniyle diğer melanomlara göre tespit etmek daha zordur ve daha geç farkedilebilir. Ayrıca bu tür, koyu ten rengine sahip kişilerde daha sık görülen melanom türüdür. Melanom yayılmadan önce tanımlanabilirse yüksek oranda tedavi edilebilir. Tedavisi, erken evrelerde cerrahi ile tümörlü bölgenin tamamen çıkarılması iken, ileri evrelerde diğer melanomlar gibi başta immünoterapiler olmak üzere sistemik kanser ilaçlarıdır.
