Tiroid Ameliyatı 1872 – Nobel Fizyoloji Ödülü 1909
1886 yılında, guatr adı verilen bir durum nedeniyle şişen bir tiroid bezi çıkarmanın zorlukları hakkında Amerikalı Cerrah Samuel Gross notlarında şunlar yazıyordu:
"Akıllı bir adam guatrlı bir tiroid bezi çıkarmaya çalışmaz. Bir cerrah bu kadar cesur veya atılgan olursa bıçağının her darbesinde kan dökecektir ve şayet korkunç katliamını bitirene kadar kurbanı yaşarsa, kendini şanslı hissetmelidir.”
Guatr, metabolizma ve büyüme için gereken hormonları sentezlemede görevli tiroid bezinin çalışmasına yardımcı iyot eksikliğinden oluşur. Modern başarılı tiroid ameliyatları İsviçreli Cerrah Emil Theodor Kocher ile başladı ve kendisi 1872'den itibaren binlerce ameliyat gerçekleştirdi. Kocher, tiroid bezi fizyolojisi, patolojisi ve cerrahisi üzerindeki çalışmalarıyla Nobel Ödülü’nü kazandı.
Ne yazık ki insanlar yıllarca tiroidsiz yaşayabilirlerse tiroid hormonlarının eksikliği nihayetinde zihinsel ve fiziksel rahatsızlıklara neden olur. Kocher,"Guatrlı insanları bitkisel hayata mahkûm ettim, [birçoğunu] kreatinine dönüştürdüm, yaşamaya değmeyen bir hayatı yaşamaları için onları kurtardım."
Boyunda bulunan tiroid bezi, bir kelebeğin kanatlarını andıran iki loblu bir yapıya sahiptir. Bezin salgıladığı iki temel hormon: triiyodotironin ve tiroksin’dir.
- Hipertiroidi, bu hormonların fazla üretildiği bir rahatsızlıktır ve kilo kaybı, hızlı kalp atışı, zayıflık gibi semptomları vardır.
- Hipotiroidi ise yetersiz miktarda hormon üretilmesidir ve yorgunluk, kabızlık, saç dökülmesi gibi semptomları vardır.
Neyse ki hipertiroidi, tiroid bezi içinde birikerek bezin tümünü veya bir kısmını yok edebilen radyoaktif iyot gibi çeşitli yollarla tedavi edilebilir. Bu tedavi sonucunda, birey hipotiroidi belirtileri gösterebilir ancak günlük olarak alacağı sentetik tiroksin içeren haplarla tedavi edilebilir.
Tiroid hormon seviyeleri düşükse, beyindeki hipotalamus tirotropin salgılamak üzere bir hormon (TRH) salgılar ve bu, hipofiz bezinin tiroid uyarıcı hormonu (TSH) salgılamasına neden olur. Bu şekilde tiroidin hormon üretimi tetiklenir. Aynı mantıkla tiroid hormon seviyeleri yüksekse, TRH ve TSH üretimi baskılanır.
Yazı Görselinin Açıklaması: Emil Theodor Kocher tarafından ameliyat edilen İsviçreli bir kadın
Yazıda Geçen Tarihi Kişiler: Samuel David Gross (1805–1884), Emil Theodor Kocher (1841– 1917)
- Önceki konu: Medikal Termometre 1866 – Ateş Ölçerler
- Sonraki konu: Cüzzam 1873 – Tanrı'nın Laneti
Thyroid Surgery 1872. Page 228. The Medical Book: From Witch Doctors to Robot Surgeons, 250 Milestones in the History of Medicine. 2012